Мақал-мәтелдер | Абайдың таңдамалы даналық сөздері

Мақал-мәтелдер /
Абайдың таңдамалы даналық сөздері

[Біреу] жатқа мақтанарлық мақтанды іздейді. Ол — надан, ләкин надан да болса адам.

[Біреу] өз елінің ішінде мақтанарлық мақтанды іздейді. Оның надандығы толық, адамдығы әбден толық емес.

[Біреу] өз үйіне келіп айтпаса, яки аулына ғана келіп айтпаса, өзге кісі қостамайтын мақтанды іздейді. Ол — наданның наданы ләкин өзі адам емес.

Шығар есігін таба алмай, уайым-қайғының ішіне кіріп алып, қамалып қалмақ — ол өзі де бір антұрғандық.

Біреуді ызаландырмақ — шариғатта харам, шаруаға залал, ақылға теріс.

Ғылымды, ақылды сақтайтұғын мінез деген сауыты бар. Сол мінез бұзылмасын!

Ғылымды үйренгенде, ақиқат мақсатпен білмек үшін үйренбек керек.

Ғылым таппай мақтанба.

Ғалымнан надан артпас ұққанменен.

Ғылымсыз ахирет те жоқ, дүние де жоқ.

Досыңа достық — қарыз іс.

Дұшпаныңа әділ бол.

Дүниенің көрінген һәм көрінбеген сырын түгелдеп, ең болмаса денелеп білмесе, адамдықтың орны болмайды.

Егерде есті кісілердің қатарында болғың келсе, күнінде бір мәртебе, болмаса жұмасында бір, ең болмаса, айында бір, өзіңнен өзің есеп ал.

Еңбек қылмай тапқан мал дәулет болмас.

Еңбек қылсаң, қара жер де береді.

Еңбексіз мал дәметпек — қайыршылық.

Ер ісі — ақылға ермек, бойды жеңбек.

Еріншектік — күллі дүниедегі өнердің дұшпаны. Талапсыздық, жігерсіздік, ұятсыздық, кедейлік – бәрі осыдан шығады.

Есер кісі орнын таппай, не болса сол, бір баянсыз, бағасыз нәрсеге қызығып, құмар болып, өмірінің қызықты, қымбатты шағын итқорлықпен өткізіп алады екен-дағы, күнінде өкінгені пайда болмайды екен.

Есті адам орынды іске қызығып, құмарланып іздейді екен-дағы, күнінде айтса құлақ, ойланса көңіл сүйсінгендей болады екен.

Естілердің айтқан сөздерін ескеріп жүрген кісі өзі де есті болады.

Естіген нәрсені ұмытпастыққа төрт түрлі себеп бар:▫әуелі көкірегі байлаулы берік болмақ керек; ▫екінші — сол нәрсені естігенде я көргенде ғибрәтлану керек, көңілденіп, тұшынып, ынтамен ұғу керек; ▫үшінші — сол нәрсені ішінен бірнеше уақыт қайтарып ойланып, көңілге бекіту керек: ▫төртінші — ой кеселді нәрселерден қашық болу керек. Егер кез болып қалса, салынбау керек.