Қырмызыгүл (Calendula): морфологиясы, химиялық құрамы және қолданылуы

Орындаған : Серікқанова А. Д

Тексерген:

Мұхаметжанова О. Т

Тақырыбы: Қырмызыгүл

Қырмызыгүл

Календула

Calendula

Қырмызыгүл - күрделілер

тұқымдасына жататын

жартылай бұта, бір жылдық,

кейде көп жылдық өсімдік.

Биіктігі 50 см - дей. Сабағы бұтақтанып өседі. Жапырақтары ұзынша қондырма, қандауыр пішіндес, жиектері тегіс.

Гүл шоғы ұзын гүл сидамына

орналасқан себетгүл, оның шетін 1 - 2 қатар жапырақ қоршап тұрады. Гүлі көбіне сарғыш түсті, сондай - ақ қос жынысты, хош иісті.

Тұқымы -таға пішінді.

Мамыр айының

аяқ шенінен бастап, суық түскенге дейін гүлдейді. Жемісі - дәнек. Қазақстанның барлық аймағында егілетін түрі бар, ол - дәрілік қырмызыгүл.

Оның құрамында календан атты ащы зат бар, шайыр, әр түрлі қышқылдар, шырышты заттар және каротиноидтар, алкалоидтар, эфир майы бар.

Халықтық медицинада қырмызыгүл жара, безеу, шиқан, ұшық және көз ауруларын емдеуге қолданылады. Себеті тамаққа пайдаланылады.

Саябақтар мен гүлзарларда әсемдік

үшін қолданылады.

Көгалдандыруда гүлінің ашық бояуы, ұзақ әрі мол гүлдеуімен, күтімді аса қажет етпейтіндігемен бағалы. Оны гүлзарларда, жол жиектеріне, ыдыстарға отырғызып қала көгалдандыруында ғана емес, кесіп гүлшоқтарын жасауға да пайдаланылады. Кесілген қырмызыгүлдер 10 шақты күнге дейін әдемілігін жоғалтпайды. Көшеттерін еккенде, арақашықтығы 20 -30 см болуы керек.