НИКОЛА ТЕСЛА

Семей қаласының Шәкәрім атындағы мемлекеттік университеті

НИКОЛА ТЕСЛА

Орындаған: Құрманбекова Алуа

ОП-215

Семей 2015

Отбасы жайлы

Тесланың отбасы Австрия-Венгрия империясының кұрамына кірген Лика тарихи провинциясындағы Госпич қаласынан 6 км алыс, Смилян ауылында тұрған .

Әкесі - Милутин Тесла (1819-1879), серб, Срем епархиясының дін қызметшісі. Анасы - Георгина (Джука) Тесла (1822-1892), дін қызметшісінің қызы болған. 10 шілде 1856 жылы отбасыда төртінші болып Никола тулған. Отбасыда жалпы 5 бала болған: үш қыз - Милка, Ангелина, Марица және екі ұл- Никола, Дане. Никола бес жасқа толғанда, ағасы аттан құлап қайтыс болған. Тесла тұрған үй. Қазір мұражай болып табылады

Білімі жайлы

Никола Грацтағы жоғарғы техникалық мектебіне (қазіргі Грац техникалық университеті) түсіп, электротехниканы оқуды бастайды. Электротехника бойынша дәрісте Грамм машинасы жұмысын бақылап отырып, Тесланың ойына тұрақты ток қолданатын машиналардың жетілдірілмегендігі түседі, бірақ профессор Яков Пешль оның ойын сынға алып, бүкіл сынып алдында айнымалы токты қолданудың мүмкін еместігі туралы лекция оқып береді. Үшінші курста Тесла құмар ойындарға салынып, картада үлкен көлемде ақша ұтылады. Өзінің естеліктерінде Тесла оны бұған «тек қана ермек қылу емес, сонымен бірге алдыға қойылған мақсаттарға жете алмау» да итермелегенін айтады. Тесла бұдан кейін ол ойынды толық тастаған. Кейін ол Госпичтегі өзі оқыған реалды гимназияға мұғалім болып. Бірақ оған бұл жұмыс ұнамайды. Отбасында ақша аз болды және екі ағасы Петар және Павл Мандичтин көмегімен ғана жас Тесла 1880 жылы Прагаға кетіп, ол жақта Прага университетіне тапсырады да, философия факультетіне түседі. Университетте бір ғана семестр оқыған Тесла, жұмыс іздеуге мәжбүр болады.

Өзінің ашқаның әлемге қалай жеткізу?

Николаның ойынша ең тиімді тәсіл, ұлы Эдисонмен өзінің өнертабысын талқылау. Трансатлантикалық кемеге билет алу үшін, өзінің бар дүниесін сатады. 1884 жылы Нью-Йорк қаласына келе сала, кемежайдан Эдисонға аттанады.

Эдисонның барлық жұмыстары тұрақты тоқта жұмыс атқарды. Ал мұнда бір серб жанып тұрған кезбен, ауыспалы ток туралы айтып тұр. Осыған қарамастан Эдисон Теслога өзінің компаниясынан жұмыс ұсынды.

Эдисонға жұмыс істей отырып Тесло ауыспалы ток жүйесінің жұмысын тоқтатпады және 1887 жылдың қазан айында осыған патент алды.

Екі ұлы өнертапқыштар арасында “суық соғыс” басталды. Эдисон ішінен өзінің рахымсыз оқушысын ұрсып, Тесланың генераторын халық алдында жамандады.

Осыған қарамастан, Эдисон Тесланың генераторын сынап көріп, және егер өзінің бір заводын электрлендірсе, қарсыласына 50 мың долл. беруге уәде берді. Ол мүмкін еместігіне сенімді болды. Тесла 24 түрлі қондырғы дайындып, қысқа мерзімде ойлағанын орындады. Экономикалық эффектісі күткен нәтижеден асып түсті.

Тесланың Акциясы

1887 жылды сәуірде Джеймс Карменнің ақшалай көмегімен Тесла өзінің “Тесла Электрик Лайт Компани” фирмасын ашты. Бір жылдан соң ол тағдыр тауқыметіне түсті. 1888 жылы 16 мамырда Тесла Американың инженер-электрик институтында өзінің қондырғысы жайлы доклад оқып жұмысын көрсетті. Қатысушылар арасында миллионер Джордж Вестингаузда болды.

Қаржылық тәуелсіздік

Тесланың қондырғысы Вестингаузды таңғалдырды. Ол Тесланың паненттеріне миллион доллор ұсынып, авторлық аударымдар ұсынды. Келісім шартқа қол қойылып, Тесланың жұмыстарын іске асырып, Ниагар сарқырамасында, әлемдегі ең алғашқы ГЭС салынды.

Қаржылық тәуелсіздік алып, Тесла өзінің зерттеулерін жалғастырады. 1888 жылы ол айналмалы магнит өрісі құбылысын ашып және жоғарғы, өте жоғары жиілікті электрленген генераторларын салады. 1891 жылы жоғарғы қуатты амплитудасы бірнеше миллион вольтқа жететін резонансты трансформатор құрады.

1893 жылы Чикагода болған Бүкіл әлемдік көрмеде, таңқалған көрермендер түсініксіз және қорқынышты көрініс көрді: Тесла өзіне 2 милл. вольттық қуатты қосты. Осыған қарамастан, ол ештене болмағандай, күлімдеп тұрып, қолында Эдисонның жанып тұрған шамын ұстып тұрды.

Енді біз білеміз, қуаттылық емес, адамды ток өлтіреді, және жоғарғы жиілікті ток беткі қабатпен өтеді. Бұл оларға ғажайып болды.