“Эканомикалық цикл. Инфляция және жұмыссыздық”

Презентация қосу

Кафедра: Қазақстан тарихы және әлеуметтік саяси пәндер

СӨЖ
Тақырыбы: “Эканомикалық цикл. Инфляция және жұмыссыздық”

Орындаған: Есалы П.С.
121-топ
Тексерген: Жумадилов С.С.

Қарағанды - 2010 ж.
1. Эканомикалық цикл, фазалары, классификациясы .
2. Жұмыссыздық, түрлері.
3. Еңбек нарығы.
4. Еңбек биржасы.
5. Оукен заңы.
6.Инфляция, түрлері.
Қазіргі кезде циклдық дамуды өзіндік ерекшеліктері бар. Олар екінші
дүниежүзілік соғыстың, ғылыми-техникалық революциясының әсерінен ж әне
мемлекеттің экономикалық ролінің өсуімен туындаған. Экономикалық
қатынастар тым жиіледі және тереңдей түсті, сонымен қатар депрессия
фазасы ұзақтығының ұлғаюымен ерекшеленді. Мұндай құбылыстар 1947-
1975-ші және 1980-1982-ші жылдардағы экономикалық дағдарыстар кезеңінде
байқалды.
Дағдарыс кезеңінде жаңа құбылыс – инфляция пайда болды. Дағдарыс
құбылысының инфляциямен қосылуы стагфляция деп аталады.
Циклдық теорияны жасауда ерекше орынды Николай Дмитриевич
Кондратьев алады.
Жұмыссыздық – экономикалық теорияның бұрынғы және қаіргі
тарихындағы ең өткір мәселенәң бірі. Жұмыссыздық теориясын бірнеше
мектеп өкілдері қарастырды. Оларға мыналар жатады: Д.Кейнтс, Т.Р.
Мальтус, Д. Бернал, А. Пигу, О. Филлипс.
Шың фазасы. Өндіріс Құлдырау немесе
құлдырауының дағдарысы. тоқыраудың ең төменгі
Дағдарыс кезеңінде нүктесі. Бұл кезеңде
өткерілмеген өнім саны өндіріс және жұмыс
тез ұлғайып, орындары ең төменгі
жұмыссыздық тез деңгейге жетіп, біртіндеп
ұлғайып, несие ақша Эканоми көтеріле бастайды.
байланыстары бұзылады.
калық
циклды
ң
фазалар Көтерілу. Көтерілу
Құлдырау (депрессия).
Жалпы бұл кезеңде
ы. фазасында өндіріс өседі,
жұмыссыздық азаяды да,
өндіріс көлемі, табыс толық жойылады. Қарыз
және жұмыс орындары капитал ұсынымы
азаяды. Құлдырау ұлғаяды және банк
ұзаққа созылады. пайызының нормасы
төмендейді.
Циклдың классификациялары.

Американ Жеке
Н.Д: Кандратьевтің экономисі С. шаруашылық
циклдары немесе Кузнецтің циклдары. Бұл 1
ұзақтығы 40-60 циклдары және жылдан бастап
жылға созылған олардың 12-ші жылға
ұзын толқынды ұзақтығы дейінгі кезеңді
циклдер 20жылмен қамтиды.
шектеледі.
Жұмыссыздық түрлері.

Жасырын
Құрылымд
жұмыссыз
ық
дық. Технология
Фрикционд Маусымды жұмыссызд
Өндірісте лық
ық қ ық.
және жұмыссызд
жұмыссыз жұмыссызд Өндірістік Циклдық
мемлекетт ық.
дық. ық. Жұмыс қуаттың жұмыссызд
ік Адамдарды
Адамдар күшінің тек жетпеуінің ық.
аппаратта машинамен
бір маусымдық нәтижесінд Өндірістің
артық ауыстыруд
жұмыстан кезеңде е болады: құлдыраунан
жұмысшыл ың
басқа джұмыс жеке туындайды,
ардың нәтижесі,
жұмысқа, жасауы: саланың яғни
қолдануы. біліктілікті
бір жерден бұл кейбір дамуының экономикалы
Қазіргі өзгерту
басқа ауыл кері қ циклдың
болмыста немесе
жерге шаруашылы пропорцион осы
олардың басқа
жұмыс ғы өндірісі алды фазасымен
жұмыстар мамандықт
ізденумен өндірісі болуынан байланысты.
ын аз ы игеруді
ауысуын саласында және ескі
жұмыс талап
айтамыз. кездеседі. саланы
күшімен етеді.
жабу мен
атқаруға
жүреді.
болады.
Кез-келген жұмыссыздық деңгейімен байланысты болатын
экономикалық зиянды анықтау үшін американ экономисі Артур Оукеннің
заңы қолданылады. Осы заң математикалық тұрғыдан жұмыссыздық
деңгейімен жалпы ұлоттық өнім (ЖҰӨ) көлемінің төмендеуі арасындағы
байланысты көрсетеді.

Ү –Ү*
= - β ( U – U*)
Ү*

Мұндағы: Ү – нақты өнім көлемі.
Ү* - патенциалды ЖҰӨ
U – нақты жұмыссыздық деңгейі.
U* - табиғи жұмыссыздық деңгейі.
β- эмпирикалық коэффициент.
Жұмыссыздық мәселесін шешуде ерекше орынды еңбек биржалары алады.
Еңбек биржасы – бұл тұрақ негізде жұмыс жасайтын мекеме, мұнда еңбек жалдау
кезінде жұмыскер мен кәсіпкер арасындағы делдалдық іс-әрекет ж үзеге асады.
Қоғамдық қатынастары дамыған елдерде еңбек биржасы алғашқыда
гуманытарлық институт ретінде пайда болып, оның мақсаты жұмыссыздар ға
көмек көрсету. Соңғы жылдары еңбек биржасы еңбек нары ғын реттеудің
маңызды инструменті болып, жұмыспен қамту саясатын жасады. М ұндай
биржаның негізгі қызметі мынадай: еңбек нарығында сұраным мен ұсынымды
зерттей білу, жұмыссыздар санын есепке алу, бос жұмыс орнын тіркеу, ж ұмысты
ауыстыратын және жұмысқа тұрғысы келктін адамдарға ақпарат беру,ж ұмыс
іздеген мамандарды оқытуды ұйымдастыру және жаңа дайынды қтан өткізу,
жастар арасында кәсіби бағдар жұмысын жүргізу, адамдарды жұмысқа
орналастыру кезінде делдалдық іс атқару және жұмыссыздаға ж әрдем а қы төлеу
болмақ.
Эканомикасы дамыған елдерде кәсіпорындар мен компанияларда жұмыс
күшін жалдау екі жағдайды ескере отырып жүргізіледі:
- біріншіден, фирманың аяғында тұтыныстарын, оның қосымша даму
стратегиясын және фирманың өз ішінде кадрларды дайындау м үмкіндіктерін
ескеру керек;
- екіншіден, жұмыс күшінің ұлттық нарығының жағдайын ескеру
керек.

Жұмыс күшін жалдау кезінде төмендегідей тәсілдер қолданылады:
- жоғары және орта оқу орындарынан мамандарды тарту;
- жұмыспен қамту орталығы арқылы кадрларды жалдау;
- жарнамалық хабарлау мен жаппай ақпараттық құралдар көмегімен
кадрларды тарту;
- орналасатындарды конкурстық негізде мұқият таңдау, сондықтан бір
жұмыс орнына бірнеше орналасатындарды тарта білу.
11
10 · 1951
9·
8 ·
7 ·
6 1984
5 ·
3 ·
-0 ·
-1 · 1975
-2
-3 · 1982
-2 -1 0 1 2 3
Оукен заңы. Сурет приктограмма болып табылады, мұнда
гаризанталь ось бойынша жұмыссыздық деңгейінің өзгерісі к өрсетілген, ал
вертикаль ось бойынша – нақты ЖҰӨ көлемінің өзгерісі пайыз т үрінде
көрсетілген.
Әрбір нүкте белгісі бір жылға сәйкес.
W
P

E
S D

O L
Еңбек мөлшері
Шектен тыс инфляция.
Экономикада бір жылдың ішіндегі
инфляция деңгейі 1000% құрайды.
Қалыпты
Жоғарғы
инфляция.
инфляция.
Экономикада
Экономикада
инфляция
бір жылдың
қарқыны бір
ішінде
жылдың
инфляция
ішінде 3-4%-ды Инфляцияның қарқынына байланысты деңгейі 200-
құраса, ал бір түрлері. 300% құрайды.
жылдың
ішінде
инфляция
деңгейі 10%-
ды құрайды.

Өршімелі инфляция. Инфляция
қарқыны бір жылдың ішінде
екі мәнге ие болады.
Инфляция түрлері.
Нарықтық
инфляциялық тепе-
теңдігінің қандай
түлді қабылдауына Инфляция баланстану
дәрежесіне байланысты Инфляцияны сұраным мен
байланысты
баланстанғанинфляция, ұсынымға байланысты
инфляцияны ашық және
баланстанбаған сұраным, өндіріс
жабық деп бөлеміз.
инфляция деп бөледі. шығынының өсуі немесе
Ашық инфляция еркін
Баланстанған жиынтық ұсынымының
баға құрамын
инфляцияда әртүрлі азаюымен болатын
экономикасына тән
тауар мен қызмет ұсыным деп бөледі.
және тауар мен
көрсетудің бір-біріне Сұраным
қызмет көрсетуге үнемі
қатынасында бағ инфляциясында
бағаның өсуін
өзгермейді, ал тауардың өте аз
байқатады.
баланстаған кезінде – мөлшеріне өте көп ақша
Басылыңқы инфляция,
әртүрлі тауар мен жұмсалмақ. Ұсыным
оны кейде жасырын
қызмет көрсетудің инфляциясы шығын мен
инфляция деп те
бағасы бір-бірімен ұсыным нарығының
атайды. Ол бағаны
салыстырған тұрақсыз өзгеруі ңәтижесінде
реттейтін экономикаға
және әртүрлі пайда болады.
тән, яғни жалпылама
мемлекеттің бағаны пропорцияда өзгереді.
бақылауымен жүзеге
Қорытынды.
Жалпылама айтқанда, экономикалық цикл – бірнеше жылдар
ішіндегі экономикалық активтілік деңгейлерінің бірінен кейін бірі келіп
тұратын өсулер менқұлдыраулардың өзгеруі. Кейбір экономикалық
циклдар ұзақтығымен және қарқындылығымен бір-бірінен ерекшеленеді.
Бірақ олардың барлығы арқалай аталатын бірдей фазалар ар қылы өтеді.
Циклдар осы фазалардан өтсе де, олар өздеріні ң ұза қты ғы ж әне
белсенділігімен ерекшеленеді.
Жұмыссыздық – бұл жұмыс істегісі келетін еңбекке жарамды
халықтың өндірісте жұмыспен қамтылуы. Нарықтық экономикадк
жұмыссыздық дағдарыстар кезінде көбейеді.
Кез-келген жұмыссызды болуы – қоғам үшін ең ауыр экономикалық
және әлеуметтік сілкініс.
Жұмыссыздық мәселесін шешуде ерекше орынды еңбек биржалары
алады. Еңбек биржасы – бұл тұрақты негізде қызмет жасайтын мекеме,
мұнда еңбекті талдау кезінде жұмыскер мен кәсіпкер арасында ғы
делдалдық іс-әрекет жүзеге асады.
Жалпы алғанда, инфляция деп – қағаз ақшаның құнсыздануымен
пайда болатын әлеуметтік-экономикалық процестер жиынты ғы.
1. Шиденова Ө.Қ., Сағындықов Е.Н., Жүнісов Б.А., Байжомартов
Ү.С., Комягин Б.И. “Жалпы эканомикалық теория” Ақтөбе – 2004 ж.
2. Рудигер Дорнбуш және Стенли Фишер. “ Макроэкономика ”.
Алматы “ Білім ” 1997 ж.
3. Ә. Тілеужанова “ Макроэкономика ”. Алматы – 2008.

Ұқсас жұмыстар

Инфляция және жұмыссыздық

Экономикалық циклдар, инфляция, жұмыссыздық

Экономикалық циклдардың типтері

Экономикалық ауытқудың себептері

ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЦИКЛ ЖӘНЕ ОНЫҢ ФАЗАЛАРЫНЫҢ СИПАТТАМАСЫ

Экономикалық циклдар

Өндіріс шығындарының өсуі

Инфляция елдегі баға деңгейінің өсуі

«Экономикалық теорияның пәні мен әдістері»

ЭКОНОМИКА ҒЫЛЫМЫН ТАНУ ӘДІСТЕРІ

Пәндер