Әкімшілік құқықтың субъектілері

Презентация қосу

Әкімшілік құқықтың субъектілер

Кокшетау - 2016
• “Құқық субъектісі” – бұл заң негізінде
құқықтар мен міндеттерді жүзеге асыру
қабілеттілігіне ие жеке физикалық немесе
заңды тұлға. Осы түсінік құқықтың кез
келген саласының кажетті элементі болып
тұрады. Әкімшілік- құқықтық қатынастарда
құқық субъектісі деп мемлекеттік органдар,
лауазымды адамдар, азаматтар танылады.
Мемлекет азаматтарды
құқық субъектісі деп
мойындағаны олардың
мемлекеттегі,
мемлекеттік органдар
мен басқа тұлғалардың
арасындағы орнын
сипаттаушы құқықтық
статусын (құқықтық
жағдайын, орнын,
мәртебесін)
анықталуына әкеп
соғады.
Азаматтардың әкімшілік-құқықтық
статусы жалпы статусының бөлігі
болып, төмендегі элементтерден
құрылады:

-әкімшілік құқыққабілеттілік пен
әрекетқабілеттіліктен;

-мемлекет басқару өрісіндегі
құқықтар мен міндеттерден;

-азаматтардың құқықтары мен
бостандықтарының әкімшілік –құқықтық
кепілдерінен.
• Азаматтардың әкімшілік құқыққабілеттілігі-бұл
мемлекет басқару өрісіндегі құқықтар мен
міндеттерге ие болу қабілеттілігі.
• Азаматтардың әкімшілік әрекетқабілеттілігі – бұл
мемеллекет басқару өрісіндегі өз әрекеттерімен
құқытарын жузеге асыру және міндеттерін атқару
қабілеттілігі.
• Азаматтардың құқыққабілеттілігі мен
әрекетқабілеттілігі олардың жасынан басқа мән-
жайларға да байланысты болады: мысал, рухани
кеселіне, мүгедектігіне байланысты азаматты
автокөлік басқару құқығыннан айру мумкін.
Азаматтардың әкімшілік – құқықтық статусында
құқықтарымен бірдей белгіленетін міндеттері де
көп. Олардан ең маңыздылары болып, Қ Р-сының
Конституциясы мен заңдарын сақтау, басқа
тұлғалардың құқықтарын, бостандықтарын,
Осы абсолютты міндеттерден басқа көп
міндеттер де туындайды. Олар құқықтық
актілерде бекітіліп, олардың тіршілігінің әр түрлі
өрістеріне тиісті болады. Міндеттер әкімшілік -
құқықтық нормалардың көпшілігінен тұратын
құқықтық ережелерде белгіленеді. Мысал, жол
әрекеті, автокөліктерді тіркеуден өткізу туралы
ережелерде.
Азаматтардың жалпы және арнайы әкімшілік -
құқықтық статустарын ажратуымыз қажет.
Жалпы әкімшілік - құқықтық статус кез келген
азаматтың жасынан, денсаулығынан, тұрар
мекен – жайынан тәүелсіз болып, оған
азаматтардың конституциялық статусы жатады.
Арнайы әкімшілік – құқықтық статус
адамдардың тек ерекшелігі бар тобында ғана
болады, мысал ерекше статус студенттерде,
оқушыларда, автокөлік жүргізушілерде бар.
Азаматтардың құқықтары мен міндеттері олармен мемлекеттік
органдар арасындағы әкімшілік – құқықтық қатынастарда жүзеге
асырылады.Осы кезде субъективтік құқықтар мен міндеттер пайда
болады. Конституцияда көрсетілген азаматтардың құқықтары мен
бостандықтары әкімшілік – құқықтық кепілдер көмегімен жүзеге
асырылады. Бұл кепілдер төмендегіден турады:

-заңда белгіленген тәртіппен баспасөзде жарияланбаған
заңдар мен нормативтік актілер қолдануға жатпайды;

-мемлекеттік органдар кез келген азаматқа оның
құқықтары мен мүдделеріне тиісті құжаттармен
танысудың мүмкіндігін камтамасыз етуге міндетті;

-мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдардың кез
келген азаматтардың құқықытарын шектеуші шешіміне
немесе әрекетіне сотқа шағым арыз берілу мүмкін;
• Әкімішілік – құқықтық жүйеде ұйымдастырушы
кепілдер де болады. Оларға азаматтардың
құқықтары мен бостандықтарын қоргайтын
және сақтайтын мемлекеттік органдарының
бары және осы органдардың іс-әрекеті жатады.
• ҚР-сы Конституциясында адамның және
азаматтың құқықтары мен бостандықтарының
кепілдеушісі деп Қ Р-сының Президенті
айтылған. Осы ережеге сәйкес , тиісті
өкілеттіктер оның жергілікті өкілдеріне -
әкімдерге де берілген. Негізінде, әр бір
мемлекеттік орган адамның және азаматтың
құқықтары мен бостандықтарын қорғау және
сақтау тиіс, өйткені, мемлекеттің өзі де осы
мақсатқа тағайындалған.
• Бұл жүйеде ішкі істер, сот, прокуратура
органдары, яғни , әкімшілік-құқықтық

Ұқсас жұмыстар

Әкімшілік құқықтың қайнар көздері

Мақсаты Әкімшілік құқық құқықтың және басқару жүйесі

ҚР әкімшілік құқығы

Азаматтық құқық қатынастарының ұғымы

Азаматтық құқықтық қатынастар

Азаматтық құқық жайлы

Экологиялық құқық туралы

Экологиялық заңдарды бұзғаны үшін құқықтық жауапкершілік

Экологиялық құқық бұзушылықтың түрлері

Әкімшілік құқықтың нормалары

Пәндер