Фтор

Фтор (Fluorum), F - элементтердің периодтық жүйесінің VII тобындағы химиялық элемент, ат. н. 9, ат. м. 18, 998; галогендер тобына жатады. Оның улылығы сондай - Фторды алумен айналысқан көптеген химик-ғалымдар (Г. Дэви, Т. Нокс, Д. Никлес, П. Луйэ) қаза тауып, ал А. Муассон мен Г. Нокс мүгедек болып қалған.

Фторды бос күйінде алғаш француз химигі А. Муассан алған (1886) .

Грек тілінен алынған «фторос»- бүлдіргіш деген сөзді білдіреді.

1810 ж. А. Ампер, балқытқыш қышқыл, тұз қышқылына ұқсас екенін байқап, хлорға ұқсас элемент бар екенін сеніммен айтқан, ол оны басында флюорий деп атаған.

1816 ж. А. Ампер болжамдағы элементті фтор деп атады. Батыс елдерінің көбі фторды флюор деп атайды

Элементтің таңбасы мен атауы

Реттік нөмірі

Атом радиусы

нм

Валенттілік электрондарының формуласы

Салыстырмалы электртерістілігі

Қосылыстарындағы тотығу дәрежелері

Фтор (F)

0, 064

1s2 2s22p5

4, 0

-1

Фтор (F)

Z=9

VIIтопта, 3 периодта орналасқан

Ar=35, 5г/моль

p=+35, 5

e=-35. 5

N=35, 5-17=18, 5

Қалыпты жағдайда Фтор солғын сары түсті, өткір иісті, улы газ, балқу t -219, 61°С, қайнау t 188°С.

Фтор молекуласы екі атомнан тұрады (F2) . Тотығу дәрежесі -1, өте активті, қалыпты температураның өзінде көптеген элементтермен, оның ішінде азот және ауыр инертті газдармен әрекеттесіп, фторидтер түзеді.

Фтордың мінезі өте қызуқанды.

Фтор және оның қосылыстары көптеген қырып-жою қаруларын жасап шығаруға кеңінен қолданылған.

Фтормен жұмыс істеген қауіпті:кішкентай қателік кетсе адамның тісі түсіп қалады, тырнақтары ауруға ұшырайды, сүйегі әлсірейді, қан тамырлары ауырады

Фтордың маңызды қосылысы фторсутек, судағы ерітіндісі фторсутек қышқылы деп аталады . Фтор органикалық заттармен әрекеттесіп, фтор-органикалық қосылыстар түзеді. Фторды балқытылған фторидтерін немесе фторлы сутекті электролиздеу арқылы алады. Ол фтор - органикалық қосылыс синтезінде фторлаушы реагент ретінде, т. б. пайдаланады. Фтор - өсімдіктер мен жануарлар организмінің тұрақты құрамдас бөлігі.

Ұқсас жұмыстар

ФТОР ( F ) ЭЛЕМЕНТІ

Фторды бос күйінде алғаш француз химигі

Хлордың қасиеттері

Химиялық элеметтер анықтама

Галогендердің жалпы сипаттамасы

Су мен тұздардың адам ағзасында маңызы

Тістің флюорозы

VIIA топша элементтері. Галогендер

Қазақстанда йод жетіспеушілігі үлкен проблема

Тіс щеткасын дұрыс пайдалану

Пәндер