Фтор (F): физико-химиялық қасиеттері, алынуы және биологиялық-экологиялық маңызы

Фтор

Фтор (Fluorum), F - элементтердің периодтық жүйесінің VII тобындағы химиялық элемент, ат. н. 9, ат. м. 18, 998; галогендер тобына жатады. Оның улылығы сондай - Фторды алумен айналысқан көптеген химик-ғалымдар (Г. Дэви, Т. Нокс, Д. Никлес, П. Луйэ) қаза тауып, ал А. Муассон мен Г. Нокс мүгедек болып қалған.

Фторды бос күйінде алғаш француз химигі А. Муассан алған (1886) .

Грек тілінен алынған «фторос»- бүлдіргіш деген сөзді білдіреді.

1810 ж. А. Ампер, балқытқыш қышқыл, тұз қышқылына ұқсас екенін байқап, хлорға ұқсас элемент бар екенін сеніммен айтқан, ол оны басында флюорий деп атаған.

1816 ж. А. Ампер болжамдағы элементті фтор деп атады. Батыс елдерінің көбі фторды флюор деп атайды

Элементтің таңбасы мен атауы

Реттік нөмірі

Атом радиусы

нм

Валенттілік электрондарының формуласы

Салыстырмалы электртерістілігі

Қосылыстарындағы тотығу дәрежелері

Фтор (F)

0, 064

1s2 2s22p5

4, 0

-1

Фтор (F)

Z=9

VIIтопта, 3 периодта орналасқан

Ar=35, 5г/моль

p=+35, 5

e=-35. 5

N=35, 5-17=18, 5

Қалыпты жағдайда Фтор солғын сары түсті, өткір иісті, улы газ, балқу t -219, 61°С, қайнау t 188°С.

Фтор молекуласы екі атомнан тұрады (F2) . Тотығу дәрежесі -1, өте активті, қалыпты температураның өзінде көптеген элементтермен, оның ішінде азот және ауыр инертті газдармен әрекеттесіп, фторидтер түзеді.

Фтордың мінезі өте қызуқанды.

Фтор және оның қосылыстары көптеген қырып-жою қаруларын жасап шығаруға кеңінен қолданылған.

Фтормен жұмыс істеген қауіпті:кішкентай қателік кетсе адамның тісі түсіп қалады, тырнақтары ауруға ұшырайды, сүйегі әлсірейді, қан тамырлары ауырады

Фтордың маңызды қосылысы фторсутек, судағы ерітіндісі фторсутек қышқылы деп аталады . Фтор органикалық заттармен әрекеттесіп, фтор-органикалық қосылыстар түзеді. Фторды балқытылған фторидтерін немесе фторлы сутекті электролиздеу арқылы алады. Ол фтор - органикалық қосылыс синтезінде фторлаушы реагент ретінде, т. б. пайдаланады. Фтор - өсімдіктер мен жануарлар организмінің тұрақты құрамдас бөлігі.

Ұқсас жұмыстар

Фтор элементі: тарихы, физико-химиялық қасиеттері, өндірісі және биологиялық маңызы

Фтор элементі (F): физика-химиялық қасиеттері, табиғи таралуы және қолданылуы

Оксоқышқылдар: құрылымы, номенклатурасы, химиялық қасиеттері, алынуы және биологиялық маңызы

Йод (I): физика-химиялық қасиеттері, алынуы, қолданылуы және биологиялық маңызы

Крахмалдың құрылымы, алынуы, физико-химиялық қасиеттері, жіктелуі және қолданылуы

Фосфор элементінің құрылымы, физико-химиялық қасиеттері, алынуы және оксидтері

Белоктардың құрылымы, физико-химиялық қасиеттері және биологиялық қызметтері

Табиғи және синтетикалық каучук: алынуы, химиялық құрылысы және физико-химиялық қасиеттері

Алюминий элементі: периодтық жүйедегі орны, физико-химиялық қасиеттері, алынуы және қолданылуы

Глюкоза: құрылымы, химиялық қасиеттері және биологиялық маңызы

Пәндер