Нар идірген шығармасының құрылымы, нар бейнесі және күй мотивтері бойынша талдау

“Нар идірген” осылай туған

І. Оқиғаның басталуы

ІІ. Байланысуы

ІІІ. Дамуы

ІV. Шиеленісуі

V. Шарықтау шегі

VІ. Шешімі

Т. Ахтанов -қазақ прозасының

алыстан көрінер айтулы биік

асуларының бірі екеніне дау жоқ»

Қ. Мұханбетқалиұлы

Ықылас:

“Жолаушының қоңыр күйі”

“Ақжелең”

“Кертолғау”

Сарымалай :

“Нар идірген”

Халық күйі :

“Бозінген”

Романдары

“Қаһарлы күндер”

“Боран” повесті “Шырағың сөнбесін”

Драмалары

“Күшік күйеу”

“Ант”

“Әке мен бала”

Әңгімелері

“Алғашқы ән”

“Ол солай еді”

“Алыстан жеткен сарын”

Аудармалары

А. С . Пушкин

“Алтын әтеш туралы аңыз”

Н. Толстой

“Азапты сапарда”

Жазушы туындылары

Нардың түрі жүдеу, бүйірі солып, өркеші қамшылар жағына қисая бастаған. Тамыры қураған ағаштай иіліп, кішірейіп бара жатқан ірі тұлғасы, күйіс қайырмай, қыбыр етпей тұрған мүсәпір бейнесі, әсіресе, телміре қараған жасқа толы үлкен мөлдір көзі күйшіге қатты әсер етті.

Көрермен сұрағы :

- “Екі күйші, өнерлеріңді бірдей салыңдар ”

деген қыз сөзінің астарында не бар еді?

Немесе қарт күйші Естеместің “Заманым өткен екен ғой”деп “аһ” ұруы нені білдіреді?

-Күй деген де ойдан туады.

Қолың қанша жыпылдағанмен, көңілің қуыс болса,

күй шықпайды

Нардың суреттелуі

А) Күй тартылғанға дейінгі кезі

Түйенің ендігі түрі манағы көргеннен бір бөлек. Балшықтан құйылғандай денесінде қыбыр еткен тірлік белгісі жоқ. Басын манағы келген жаққа бұрып, сонау алысқа жансыз көзін қадап

қатып қалған.

Ә) Күй тартылып жатқан кездегі суреті

Нардың тақырдай қатып қалған қайыс жоны жұмсарып, қан жүгіргендей. Денесіне тіршілік дірілі еніп, бір-екі рет қозғалып, теңселгендей болды. Жаңағы қадалған қырқадан басын бері бұрып, үлкен көзі жасқа толып, жаудырап тұр. Аруана осы тұста бір ыңыраңды. Нардың желіні тырысып барады.