Тартылыс құбылысы. Ауырлық күші. 7-сынып




Презентация қосу
Блиц-сұрақтар:
1.1.

Инерция деп нені айтады?
2.2. Денеге еш нәрсе әрекет етпесе, ол қандай күйде болады?
3.3. Инерция сөзі латын тілінен аударғанда қандай мағынаны
білдіреді?
4.4. Инерция құбылысын ашқан кім?
5.5. Денелердің өзара әрекеттесуі деген не?
6.6. Күш дегеніміз не?
7.7. Күш қандай шама? Белгіленуі
8.8. SI жүйесінде күштің өлшем бірлігі?

“Суретті тест”

Сабақтың тақырыбы:
Тартылыс құбылысы.
Ауырлық күші.
Басқа планеталардағы ауырлық
күші.

белгілеуі

бағыты

?
Исаак Ньютон

Физикалық
шама

өлшем
бірлігі

денелерге Жер тарапынан күш
әрекет етеді.
Жер барлық денелерді өзіне тартады.

Тартылыс
құбылысы.

денелердің бір-біріне тартылуы
бүкіләлемдік тартылыс деп аталады.

Ағылшын ғалымы И.Ньютон бұл
құбылысты зерттеп, табиғаттың ұлы
заңы-Бүкіләлемдік тартылыс заңын
тұжырымдады.

денелердің Жерге тартылу күшін
ауырлық күші деп атайды
ауырлық күшін Fa әрпімен белгілейді.

Ауырлық
күші

ауырлық күшінің дене массасына
қатынасы тұрақты
Бұл тұрақты шаманы g әрпімен
белгілейді

Fa
g
m
ауырлық күші дене массасына тура
пропорционал:

Fa mg

Тұрақты g-дің шамасы жуықтап
алғанда 9,8 Н/кг тең.
Өлшем бірлігі [Н] (Ньютон)

Әр түрлі планеталарда массалары
бірдей денелерге әрекет ететін
ауырлық күші де түрліше болады

Басқа
планеталарда
ғы ауырлық
күші

Планетаның массасы неғұрлым аз
болса, оның ауырлық күші соғұрлым аз
болады

Әр түрлі аспан денелері үшін тұрақты gның мәні түрліше болады.

Жерде g= 9,8 Н/кг
Меркурийде g= 3,7 Н/кг
Шолпанда g= 8,8 Н/кг
Марста g= 3,8 Н/кг
Юпитерде g=24 Н/кг
Сатурнда g=9,1Н/кг
Уранда g= 9,8 Н/кг
Нептунда g= 13,5 Н/кг

3-есеп.
Үстелдің үстінде компьютер тұр делік.
Үстелдің массасы 5 кг, компьютердің массасы
12 кг болса, онда осы жүйенің жерге түсіретін
ауырлық күші неге тең болады? (Жауабы:
F=166,6 Н)


Ұқсас жұмыстар
Механикадағы күштер
Күш қандай шама
Тартылыс құбылысы. Ауырлық күші. Басқа планеталардағы ауырлық күші
Күш. Күш сандық мәнімен (модулімен ) және бағытымен сипатталатын физикалық шама болып табылады
Гравитациялық өріс. Өріс теориясының элементтері
ДИНАМИКА НЕГІЗДЕРІ
Бүкіл әлемдік тартылыс заңы
Ауырлық күші
Денелерге бір түзудің бойымен әрекет ететін күш
Дененің жылдамдығы артқан кезде
Пәндер