Махамбет Өтемісұлы

Презентация қосу

Сабақтың мақсаты
•
•
•
•
•
•
•

Білімділік: Махамбет өлеңдерінің көркемдік ерекшеліктерін
ұғындыру тақырыбы, жанры және маңызы жайында айту.
Дамытушылық: Патриоттық тақырыптағы өлеңдерді
нақышына келтіріп мәнерлеп оқу, өлеңдеріндегі айтпақ ойды табу.
Әдеби кітаптар оқуға үйрету.
Тәрбиелік: Ерлікке, елдікке, батырлыққа баулу, елін, жерін сүйуге,
патриорт болуға шақыру.
Сабақтың көрнекілігі: Махамбеттің суреті, тірек кесте буклет,
көркем әдебиеттер, газет-журнал материалдары, семантикалық
карта, т.б.
Сабақтың типі: ақпараттық сабақ
Сабақтың түрі: Шығармашылық сабақ.
Сабақтың әдісі: Мәнерлеп оқу,кестемен жұмыс,талдау

“Дауылды жылдар жаршысы”
ХРОНОЛОГИЯЛЫҚ КЕСТЕ

№

Жылы

1803 жыл

Махамбет өмірі бойынша

Орал облысы,Орал ауд,Нарындағы Бекетай құмында дүниеге келген
1815-1816 жыл Жас кезінде Жәңгір хан орда сында болады
1829-1830 жыл Жәңгір хан үстемдігімен қала бекінісінің түрмесінде отырады.Шыққан соң Исатайға қайта
қосылды
Орыс отаршылдарына қарсы Исатай мен
1836 жыл
Махамбет бастаған ұлт-азаттық көтеріліс басталды
ақпан
Қиялымола жерінде үлкен айқас болды.Жәңгір мен
Сәуір
Исатай бастаған қол осы жерде кездесті
1837 жыл

Исатай мен Махамбет бастаған көтеріліс хан
ордасын қоршайды

“Дауылды жылдар жаршысы”
№

Жылы

Махамбет көтеріліс кезінде

1838 жыл

Көтерілісшілер жеңіліске ұшырайды.Гекке бастаған
орыс әскерімен соғыста Исатай қаза табады.
Махамбет жолдастарымен әскер шебін
бұзып,құтылып шығады

1838-1841жыл

1841-1846 жыл

Махамбет қайта қол жинайды.Хиуаға барған
сапары сәтсіз болады
Ақынның жалғыз қалуы

1846 жыл

Күрескер ақын 42 жасында дүние салады.Ақынның
зираты Атырау облысының Махамбет ауданындағы
“Махамбет ойы” деген жерде

Блумның сұрақ қою әдісі
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

1.Шаруалар көтерілісінің шығу себептері неде?
2.Махамбет пен Исатайдың көтерілістегі ұраны қандай болды?
“Қара қазан,сары бала қамы үшін”
3.1846 жылы Қиялымола жеріндегі ұрыста Жәңгір хан жасағын кім
басқарды?
(Қарауылқожа Бабажанұлы)
4.”Әй,Махамбет жолдасым” өлеңі қай кезеңге байланысты шыққан?
(1837 жылы хан ордасына екінші рет аттанғанда шыққан өлең)
5.”Егеулі найза қолға алған ”Исатай ханға қалай алданып қалды?
6.Махамбет қалай қаза болды?Көтерілісте ме,әлде қалай?
7.Махамбеттің атасы мен әкесінің аттары кімдер?
(әкесі Өтеміс,Атасы Құлмәлі)
8.Махамбеттің сазгер екендігін танытатын шығармасы қандай?
(Күйлері:”Шілтерлі терезе”,”Жұмыр қылыш”,”Қайран нарын”)
9.Махамбеттің 200 жылдық мерейтойы қашан дүниежүзілік деңгейде аталып
өтті?
(2003 жылы )

Семантикалық карта
Тақырыбы
үзінді
Желп-желп
еткен ала ту.
Қас үлектен
туған
кәтепті.
Тебінгі терге
шірімей.
Ел қорыған
мен едім.
Тура әділдік
биде жоқ.

“Қызғыш
құс”

“Ереуіл атқа
ер салмай”

“Жалғыздық” “Ұлы арман”

“Қара нар
керек біздің
бұл іске”

Топтастыру стратегиясы

Лирикалық кейіпкер
қандай жан?

Топтастыру стратегиясы
Сыршыл ақын
Батыр

Дауылпаз ақын

Философ ақын

Лирикалық кейіпкер
қандай жан?

Ұлтжанды ақын

Күрескер ақын

Өр рухты өжет ақын

Жаңа сабақ

Махамбет өлеңдеріндегі романтикалық
сарын, ерекшелігі
Талдау:

Махамбет
өлеңдерінің
тақырыбы,
мазмұны
идеясы,
көркемдік
ерекшеліктері.

Ерлікке,
Исатайға
елдікке
арналған
шақыратын өлеңдері
өлеңдері

Күрделі
мәселе:

«Мұнар күн»
«Ұлы арман»
«Біртіндеп садақ
асынбай»
Исатайдың
Ақтабан-ай»
«Исатай сөзі»
«Жалғыз дүние»
«О, Нарын!»
«Ереуіл атқа ер
салмай»

Елдегі
әділетсіздік.
Батырдың
аңғалдығы.
Исатай қазасы.

«Исатай деген
ағам бар
«Арғымаққа оқ
тиді»
«Тарланым»,
«Соғыс»
«Мінген ер»,
«Арыстан одан
кім өткен?»

Сөзжұмбақ
М
А
Х
А
М
Б
Е
Т

Үй тапсырмасы
• 1.”Махамбеттің Баймағамбет сұлтанға
айтқаны” оқып келу
• 2.Ақын өлеңдерінен афоризмдерді
тауып,жазып келу
• 3.Эссе жазу немесе ойтолғау :”Жалынды
ақын Махамбет”
• 4.Ақын жанұясы мен ұрпақтары туралы
біліп келу

Ұқсас жұмыстар

Махамбет күйлері

Ақын жайлы көркем шығармалар

Бөкей Ордасындағы Исатай Тайманұлы мен Махамбет Өтемісұлы бастаған ұлт - азаттық көтеріліс

Махамбет күйі

Махамбет Өтемісұлы және Исатай Тайманұлының өмірбаяны

Махамбет Өтемісұлы ( 1803 – 1846 ) туралы

Махамбеттің соңғы сөзі

XVIII-XIX ғ. ұлт-азаттық көтерілістер

Қызғыш құс

Мұнар күн

Пәндер