1986 жылғы Желтоқсан оқиғасы

Ашық сабақ Солтүстік Қазақстан облысы Ғабит Мүсірепов атындағы аудан Новоишим ауылы Өткізген: Новоишим қазақ орта мектебінің тарих және география мұғалімі Дүйсенбин Ерболат Байтасұлы

Тақырыбы:

Қазақстан тарихы

9 - сынып

1986 жылғы Желтоқсан оқиғасы

Мақсаты

Білімділігі: 1986 жылғы желтоқсан оқиғасының

тарихи маңызын ашып, оқушыларға жеткізу.

Дамытушылығы:

оқушылардың қосымша құжаттарды меңгере отырып,

өздігінен ізденіп, білімдерін толықтыру

Тәрбиелілігі: жасақшылардан қайтпаған,

қаймықпаған желтоқсаншы лардыңжастарымыздың ерлігін

үйрете отырып, жас ұрпақты ерлікке, отансүйгіштікке

тәрбиелеу

Сабақтың барысы: Эпиграфы: “1986 жылғы Желтоқсан оқиғалары қазақ жастарының сана-сезімінің қаншалықты өскендігін көрсетті. ” Н. Ә. Назарбаев

Үй жұмысы:

1950-1960жж. Қазақстанда қандай өнеркәсіп орындары болды?

Мыс қорыту зауыты қай қалада орналасты?

Тың игеру қай жылы басталды?

Қазақстанның қай облыстарында тың игеру жүргізілді?

Қанша жұмысшы келді?

ІІІ. Жаңа сабақ

Жоспары:

1986 жылғы Желтоқсаннның әлеуметтік-экономикалық және саяси астары.

Желтоқсан оқиғасының сипаты

Желтоқсан оқиғасының себептері, тарихи маңызы

Қазақстан компартиясының

V пленумында Мәскеудің тікелей бұйрығымен Дінмұхаммед Қонаев орнынан алынып, орнына

Г. Колбин тағайындалды

1986 жылғы Желтоқсан оқиғасы

Себебі

Сипаты

Тарихи маңызы

Халық шаруашылығының

тоқырауы

2. Қазақ тілінің жағдайы

Семей полигонындағы

жарылыстар

КОКП V пленумы.

Д. Қонаевтың кетуі,

Г. Колбиннің билік

басына келуі.

“Қазақ ұлтшылдығы” айдарын

таққан М. Соломонцев

болды. 1990 жылдың

21 мамырында КОКП ОК

“Қазақ ұлтшылдығы”

айдарынан бас тартты.

“Қазақстандағы 1986 ж.

желтоқсанның 17-18-гі

оқиғаларға қатысқаны үшін

жауапқа тартылған

азаматтарды ақтау

туралы” Н. Ә. Назарбаев

Алматы. 1991 жыл.

12 желтоқсан

Қозғалысты басу үшін

“Метель/Құйғын/ - 1986” атты

оперативті жоспар.

3200 адам, 10-15мың жасақшы

20 өрт сөндіруші.

15 БТР қатысытырылды.

1. Ұлттың өзін - өзі тану

сенімінің оянуы

Одақтас

республикалардың

егемендігіне

сипаттама берді.

Социалистік

құрылыстың күйреуі.

Желтоқсан оқиғасының салдары:

Желтоқсан оқиғасын тоқтату үшін КСРО Ішкі істер министрлігінің 1-ші орынбасары генерал-полковник Б. Елисев басқарды. Оның қарамағына 20-25 мың адамнан тұратын Алматы гарнизоны;

Фрунзе, Ташкент, Челябі, Свердловск, Новосі-бір, Уфа, Тбилиси қалаларында орналасқан әскери бөлімдер әкелінді.

Салдары:

8, 5 мыңнан астам адам ұсталып, 2401 адам уақытша қамау орындарына жеткізілді, қалғандары қала сыртына апарылып тасталды.

99 адам айыпталып, бас бостандығынан айырылып,

2 адам өлім жазасына кесілді;

758 студент оқудан шығарылды;

ЖОО-ның 12 ректоры қызметінен алынды

1986 жылдың 16-17 желтоқсаны

АЛМАТЫДАҒЫ ЖЕЛТОҚСАН ОҚИҒАСЫ

Мәскеуде дайындалған «Метель» операциясы арқылы көтерілісшілерді күшпен басып-жаншу жүзеге асырылды

Қайраттың рухы

қашанда биікте

Халық қаһарманы Қайрат Рысқұлбековке

орнатылған ескерткіш. Семей қаласы

ІV. Пікірталас.

Проблемалық - ситуациялық сұрақтар.

1986 жылғы Желтоқсан оқиғасына сенің көзқарасың қандай?

Осы көтеріліске сен қатысар ма едің?

Болашақ Қазақстанды қалай елестетесің?

Тәуелсіз еліміздің бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына косылуына сенің қосар үлесің қандай?

Желтоқсан құрбандарына арналған ескерткіш

Ақмарал Сіргебаева: “Бұл күнгі қанды қақтығысты ешкім де суреттеп айта алмас . . . Ол кезде басымнан оңбай таяқ жедім. Соның зардабынан бүгінде екі құлағым да естімейді . . . Бұл менің ғана емес, мыңдаған желтоқсан қаһармандарының басынан кешкен ащы ақиқат қой. ”

Қайрат Рысқұлбеков

Басынан құс ұшырмаған қазақ елінің кезекті 21-інші басшысының зобалаңына ұшырап, 21 жасқа қараған шағында тұтқындалып, 21 күн қазақтан шырылдап, Семей түрмесінің 21-інші камерасында 21-мамыр (1988 жыл) күні қапылыста дүниеден өткен. Қайрат Рысқұлбеков арада бес жыл өткен соң, 21 ақпанда (1992 жыл) ақталды. Бұны тағдырдың жазуы дерсің, сірә!

Ербол Сыпатаев

1964 жылы Алшынбековтер шаңырағының тұңғышы болып өмірге келегн ұлға ұрпақ жалғастырушы деп қуанған қауым ер болсын, батыр болсын деген ырыммен Ербол атты есім берді. Ербол әкесінің ағасы Мұқажанның бауырында өседі. Жаратылысынан зерек бала мектепті жақсы бітіреді. Мектептен де, армиядан да, шаруашылықтан да, институттан да мақтау қағаздарын құшақтап шыққан. Отан алдындағы борышын өтеп келген соң Ербол өз тіршілігімен Алматы энергетика институтына оқуға түсті.

Ләззат Асанова

“Аталған аласапыран болмағанда, Ақжазақ мектебінде оқыған, одан соң астанадағы П. И. Чайковский атындағы музыкалық училищенің қобыз класында дәріс алып жүрген, «бет біткеннің әдемісі, сана біткеннің естісі» Ләззат атты қаншыл қазақ қызының бұл өмірде бар-жоғынан хабарсыз өткендей екем . . . ”

Абзал Бөкен