Транскрипция: прокариоттар мен эукариоттардағы механизмдер, оперон және кері транскрипция

Скачать

Транскрипция

Транскрипция

ТРАНСКРИПЦИЯ (лат. transcrіptіo - қайта көшіріп жазу) - тірі клеткалардағы рибонуклеин қышқылының биосинтез процесі. Ол дезоксирибонуклеин қышқылы (ДНҚ) матрицасында жүреді. Транскрипция аденин, гуанин, тимин және цитозиннің қайталанбалы тізбегінен тұратын ДНҚ молекуласындағы генетикалық ақпараттың іске асуының бірінші кезеңі.

Транскрипция.

Типі

Транскрипция бірлігін атқаратын қызметі бір-біріне байланысты ферменттер синтезін анықтайтын гендер тобын ``оперон`` деп атайды. Прокариоттарда ол функционалды байланысқан бірнеше геннен, ал эукариоттарда тек бір ғана геннен тұрады. РНҚ-полимераза ферменті оперонның бастапқы бөлігін (промотор) “таниды”, онымен байланысып, ДНҚ молекуласының қос тізбегін ширатады.

ДНҚ-ның молекуласындағы оперон бөлімінде, информация жазылған бөліктері-экзондар, информация жазылмаған бөліктері-интрон деп аталады.

Прокариоттардағы транскрипцияның жалпы схемасы

Прокариоттардағы транскрипция кезеңдері

Элонгация кезеңі

Басталуы:

σ- фактордың бөлінуі

Матрица бойымен ферменттің

алғашқы транслокациясы

Транскрипциялық комплекстің

қарқынды стабилизациясы

Соңы:

Өсуші транскрипттің босатылуы

Ферменттің

матрицадан бөлінуі

(терминация)

Терминация кезеңі

5'- тен 3‘- ке комплиментарлық және антипараллельдік принциптеріне сай а-РНҚ синтезі ДНК-ның екі тізбегінің біреуінде болады. Энергия қуаты және құрылыс материалы (АТФ, УТФ, ГТФ, ЦТФ) болып табылады.

Эукариот транскрипциясы.

Транслирлеуші аумақ 5’ кодон инициатор соңында басталады да, 3’ кодон терминатор соңында аяқталады

Эукариот транскрипциясы

Кері Транскрипцияның ашылуы Ресей ғалымы Л. А. Зильбер (1894 - 1966) ұсынған қатерлі ісік вирусты-генетикалық теорияның дұрыс екенін дәлелдеді. Кері Транскрипция қалыпты клеткаларда ақпараттың жинақталуында және оның іске асуында (мысалы, эмбрионды даму кезеңінде) маңызды рөл атқаруы мүмкін.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс