Транскрипция




Презентация қосу
Транскрипция
Транскрипция
ТРАНСКРИПЦИЯ (лат. transcrіptіo – 
қайта көшіріп жазу) – тірі 
клеткалардағы 
рибонуклеин қышқылының
 биосинтез процесі. Ол 
дезоксирибонуклеин қышқылы (ДНҚ) 
матрицасында жүреді. 
Транскрипция аденин, гуанин, тимин 
және цитозиннің қайталанбалы 
тізбегінен тұратын ДНҚ 
молекуласындағы генетикалық 
ақпараттың іске асуының бірінші 
кезеңі. 
Транскрипция.
Типі
Транскрипция бірлігін атқаратын 
қызметі бір-біріне байланысты 
ферменттер синтезін анықтайтын 
гендер тобын ``оперон`` деп атайды. 
Прокариоттарда ол функционалды 
байланысқан бірнеше геннен, ал 
эукариоттарда тек бір ғана геннен 
тұрады. РНҚ-полимераза ферменті 
оперонның бастапқы бөлігін 
(промотор) “таниды”, онымен 
байланысып, ДНҚ молекуласының 
қос тізбегін ширатады. 
ДНҚ-ның молекуласындағы оперон 
бөлімінде,информация жазылған бөліктері-
экзондар,информация жазылмаған бөліктері-
интрон деп аталады.
Прокариоттардағы транскрипцияның 
жалпы схемасы
Прокариоттардағы транскрипция кезеңдері
Элонгация кезеңі
Басталуы:
1.σ- фактордың бөлінуі

2.Матрица бойымен ферменттің 

алғашқы транслокациясы
3.Транскрипциялық комплекстің 

қарқынды стабилизациясы

Соңы:
1.Өсуші транскрипттің                                                                                     

босатылуы
2.Ферменттің 

матрицадан бөлінуі
 (терминация)

                               
Терминация кезеңі
Эукариот транскрипциясы.

5'- тен 3‘- ке комплиментарлық және
антипараллельдік принциптеріне сай а-
РНҚ синтезі ДНК-ның екі тізбегінің
біреуінде болады. Энергия қуаты және
құрылыс материалы
рибонуклеозидтрифосфаттар (АТФ, УТФ,
Эукариот транскрипциясы

Транслирлеуші аумақ 5’ кодон инициатор
соңында басталады да, 3’ кодон
терминатор соңында аяқталады
Кері
Транскрипцияның
ашылуы Ресей
ғалымы Л.А. Зильбер
(1894 – 1966)
ұсынған қатерлі ісік
вирусты-генетикалық
теорияның дұрыс
екенін дәлелдеді.
Кері Транскрипция
қалыпты
клеткаларда
ақпараттың
жинақталуында және
оның іске асуында
(мысалы, эмбрионды
даму кезеңінде)
маңызды рөл
атқаруы мүмкін.

Ұқсас жұмыстар
транскрипцияның молекулалық негізі
ТРАНСКРИПЦИЯ ФАКТОРЛАРЫ ЖӘНЕ ТРАНСКРИПЦИЯ КЕЗЕҢДЕРІ
Транскрипция процессі
ДНҚ бөлімі
Транскрипция және трансляция кезеңдері
Геннің экспрессиясы
Белок биосинтезі
Ген экспрессиясы
РНҚ БИОСИНТЕЗІ
ДНҚ - ның транскрипциясы
Пәндер