Пияз бен сарымсақ сабақ нематодасы: құрылымы, таралуы және күресу шаралары

Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым Министрлігі Қазақ Ұлттық Аграрлық Университеті

Пияз бен сарымсақтың сабақ нематодасы

Пияз бен сарымсақ нематодасы

Тиленхид тұқымдысына жатады. Қазақстанның оңтүстік және оңтүстік - шығысында таралған. Пияз бен сарымсақтың барлық сорттарының пиязшықтарын мекендеп, үлкен зиян келтіреді.

Құрылысы жағынан картоптың сабақ нематодасына өте ұқсас. Негізгі айырмашылықтары: түр денесінің құйрық бөлімі сүйірленген, жұмыртқа безі әдетте доғаша иілген немесе ілмек тәрізді болады. Ересек аналық нематоданың орташа ұзындығы - 1, 5 мм.

Пияз бен сарымсақ нематодасы

Пияз бен сарымсақ - нематодасының дамуына қолайлы температура 20 градус шамасында. Ал тіршілік әрекетінің төменгі жылылық шегі 7 -9 градусты құрайды. Олар осімдік қалдықтарында, топырақта қыстайды. Егер жауын - шашын көп болса, онда паразит тез таралып, оның зияндылығы күшейе түседі. Залалданған топырақта пияз тұқымын сепкен жагдайда пияздың өніп шыққан көктерінде нематода енеді де өсімдіктің дұрыс өспеуіне немесе тіршілігін жоюға себепші болады

Нематодамен залалданған пиязда тканьдері ісініп, етті қабыршақтары борпылдақ келеді, көбінесе түбіршегі шытынап жарылады да қопарылып тұрады. Нематода мекендеген пияз өсімдігінің көгі нашар өсіп түтікше жапырақтарының ұштары қурайды. Қатты залалданған өсімдік жансызданып жойылып, ал нематодалар топырақта сақталады.

Пияз бен сарымсақ нематодасымен залалданған өсімдік

Күресу шаралары

Ауыспалы егіс жүйесін дұрыс сақтау, нематодамен залалданған танапқа пияз бен сарымсақты кемінде 3 - 4 жылға дейін қайта егуді жоспарлау. Өнім жинағаннан соң егістік жерді өсімдік қалдықтарынан тазартып, терең сүдігер жырту.

40 - 45 градуста 10- 15 мин, 50 - 52 градуста 5 - 10мин, ал 55 - 57градуста 3 - 5 мин термиялық әдіспен өңдеу керек.