ЖАЙ БӨЛШЕКТЕРГЕ АМАЛДАР ҚОЛДАНУ ТУРАЛЫ




Презентация қосу
З. Космодемьянская атындағы
№23 мектеп - лицейі

Мұғалім: Тоқсанбай М.С.
Сабақтың
мақсаттары:
Білімділік: Оқушыларға жай бөлшектер мен аралас сандарды
қосу мен азайту ережелерін меңгерту,есеп шығара білуге
үйрету. Тарауын қайталай отырып, есіне түсіру

Дамытушылық – тақырыптың негізгі идеясын ашу.
Оқушылардың ой-өрісін кеңейту, ойларын
тұжырымдау. Өз бетімен қорытындылау
дағдыларын жетілдіру.

Тәрбиелік – ұқыптылыққа, зеректілікке, шыдамдылыққа, өз-өзіне
деген сенімділігін арттыруға тәрбиелеу.
Үй тапсырмасын пысықтау
сұрақтары?
1. 45 оқушының - і жақсы оқиды.
Неше Жауабы: 15 оқушы

оқушы жақсы оқиды?
2. Фигураның қандай бөлігі боялған.
4 5
Жауабы: ; бөлігі
6 7

4 15
3. Бөлшекті 45 250
қысқарту:40
; ; ; ;
8 25 25 150 400
• Жай бөлшектің алымы бөлімінен кіші болуы мүмкін, оған
тең болуы немесе бөлімінен үлкен болуы мүмкін.

2 4 3 7
Мысалы: ; ; ; - дұрыс бөлшектер, өйткені 2<3,
3 9 10 8
4<9, 3<10
сондықтан дұрыс бөлшек 1-
ден кіші.
2 4 3 7
• 1; 1; 1; 1
3 9 10 8
5 11 12 23 45
Мысалы : ; ; ; ; бұрыс
5 6 8 12 45
бөлшектер,
Өйткені, 5=5; 11>6; 12>8; 23>12; 45=45

5 11 12 23 45
1; 1; 1; 1; 1
5 6 8 12 45
Бүтін бөліктен және бөлшек
бөліктен тұратын сан аралас сан
деп аталады.

2 2 түрінде жазу
• Мысалы, 1 қосындысын, қосу белгісін жазбай 1
5 5
қабылданған. Мұндағы 2 - аралас сан. 1-бүтін бөлігі 2 -бөлшек бөлігі.
Оқылуы “бір бүтін бестен екі”. 5

5 5 8 8 6 6
2 2 ; 5 5 ; 12 12
8 8 9 9 11 11

Бұлар аралас сандар .
Бұрыс бөлшекті аралас санмен
жазу үшін:

7 : 5 1(ќалдаќ 2)
• Сонда

7 2
1 .
5 5
32 2 43 3 12 2 36 4
6 ; 5 ; 2 ; 4
5 5 8 8 5 5 8 8
Аралас санды бұрыс бөлшек
түрінде жазу үшін:

Мысалы, қысқаша,

3 5 8 3 43 3 43
5 ; 5
8 8 8 8 8
6 39 6 46 9 109 3 9 69
3 ; 5 ; 5 ;
11 11 8 8 20 20 20 20
Натурал санды аралас сан түрінде
жазуға болады

7 7 5 5
9 8 8 ; 9 8 8 ;
7 7 5 5
7 8 11
12 11 7 ; 6 5 ; 23 22
8 11

15 15 15
3 2 ; 26 25 ; 88 87
15 15 15
Натурал санды бұрыс бөлшек
түрінде жазуға болады

4 24 32 60
4 ;4 ;4 ;4
1 6 8 15
• Бөлімі 1,4,6,10 болатын бұрыс
бөлшек түрінде жаз.

8 32 48 80
8 ;
8 ; 8 6 ; 8
4 10
ауызша
№1. Қайсысы бұрыс бөлшек, қайсысы
дұрыс бөлшек.
1 8 8 3 5 56 15 30 9
; ; ; ; ; ; ; ;
6 3 8 10 11 56 6 8 25

№2. 4:5; 6:5; 1:3; 9:2; 12:7; 3:5; бөлінділерін
бөлшек түрінде оқы.
Жауабы: 4 ; 1 ; 3 дұрыс бөлшек,
5 3 5
6 9 12
; ;
5 2 7
бұрыс бөлшек
Бұрыс бөлшекті аралас сан
түрінде жаз.

11 2 1 ; 5 1 14 5 27 2 7 ;
2 ; 9 1 ;
5 5 2 2 9 10 10

31 5 32 2
2 ; 2 ;
13 13 15 15
Аралас санды бұрыс бөлшекпен
жаз.

№486

1 37 2 42 3 75 1 21
12 ; 8 ; 9 ; 10 ;
3 3 5 5 8 8 2 2

2 38
12 ;
3 3
Жай бөлшектерді қосуға есептер
шығару
Жай
бөлшектерді
азайту
Аралас сандарды қосу мен
азайту
2) 3)
)
1 1 1 7 3 11
8 5 3 1 5 3 8 9 5
5 6 5 6 2 6 10 4 12
4 7 14
1 2 3
8 1 3 3 7 3 1
8 3 4 3 2 6 2 8 1
9 1 5 15 4 60
4 5
7 3 11
12 9 5 5 3 1
15 4 12 2 1 3 5 8 6
5 2 1 8 4 5
3 4 5
Өзіндік жұмыстар
1 – нұсқа
1)
2 - нұсқа

• 1 – нұсқа 2 - нұсқа
• 1)

2)

• 2)


• 3)
3)
Қорытындылау
1.Жай бөлшектің бөлімі нені көрсетеді?
2.Жай бөлшектің алымы нені көрсетеді?
3.Жай бөлшектің негізгі қасиетін тұжырымда.
4.Жай бөлшек қалай қысқартылады?
5.Қандай бөлшек дұрыс бөлшек деп аталады?
6.Қандай бөлшек бұрыс бөлшек деп аталады?
7.Аралас сан дегеніміз не?
8.Бөлімдері бірдей бөлшектер қалай қосылады?
9.Бөлімдері әр түрлі бөлшектер қалай қосылады?

Ұқсас жұмыстар
Аралас сан
Математика- ақыл,ойды ретке келтіретін ғылым
Ондық бөлшектер мен жай бөлшектерге амалдар қолдану. 5 сынып
Жай бөлшектер жайлы
Зеректер еліне саяхат
Аралас сандар
Жай бөлшектерге амалдар қолдану
Арифметикалық есептер
Бос клеткаларды толтыр
Азиатские игры
Пәндер