Халықтың жастық- жыныстық құрамы. Еңбек ресурстары туралы

Презентация қосу

Дүние жүзінің халқы

Халықтың жастық-
жыныстық құрамы.
Еңбек ресурстары

Сараман- Тапсырма-
Теория Тест Сұрақтар Бекіту
дық жұмыс лар

Шартты
белгілер
Жыныстық құрамы

Жас құрамы

Дүние жүзінің еңбек
ресурстары
Дүние жүзі халқының жыныстық құрамы

Дүние жүзі халқының жыныстық құрамында ерлердің үлес салмағы басым.
Ерлердің саны әйелдерден 51 млн адамға артық. Алайда әр түрлі елдердегі
халықтың жыныстық құрамы түрліше болып келеді. Қазақстанда орташа
алғанда әр 100 әйелге 93 ер адамнан келеді.
Ерлер мен әйелдердің арасалмағы
Дүние жүзі халқының жастық құрамы

Ежелгі грек математигі және
философы Пифагор адам
өмірін жыл мезгілдеріне
балаған:

Көктем – балалық шақ
Жаз- жастық шақ
Күз – есейген шақ
Қыс –кәрілік шақ
Дүние жүзі халқының жастық құрамы
Халықтың жастық
Халықтың жастық құрылымы
құрылымының үш типі
1.Прогрессивті –балалардың
үлесі жоғары
2.Тұрақты – балалар мен
10.00%
28.00% балалар қарттар тең.
ересектер 3.Регрессивті –балалардың
қарттар
үлесі төмен, қарттардың үлесі
жоғары. Барлық халықтың ішіндегі
62.00% 65 жастан жоғары тұрғындардың үлесі
7%- дан асатын болса елдің халқы
Дүние жүзі халқындағы балалардың үлесі
«қарт» деп есептеледі.

Дүние жүзі халқының орташа жасы– 33 жас.
2050 жылға болжам бойынша-36,5 жас
Дүние жүзі халқының жастық құрамы
Жас топтары бойынша халықтың құрамы, %
Аймақтар
балалар (0-14 ересектер (15-59 қарттар (60
жас) жас) жастан жоғары)
ТМД елдері 25 61 14
Шетелдік Европа 22 61 17

Шетелдік Азия 36 57 7
Африка 45 50 5
Солт. Америка 23 62 15
Латын 39 55 6
Америкасы
Австралия, мұх.ар 29 59 12
Қазақстанда 25 64 11
Дүние жүзінде 28 62 10
Халықтың
Халықтың ұдайы
ұдайы өсуінің
өсуінің ІІІ типіне жататын елдерінде балалардың үлесі
жоғары болып
22-25%-дан келеді. ал
аспайды, Орташа есеппен балалардың
қарт адамдардың үлесішамасында
үлесі 15-20% 40-45%-ды
құрайды, ал жекелеген
болып келеді және бұлелдерде 50%-дан халықтың
елдер халқында да асады (Кения, Ливия,
жалпы «қартаюы"
Ботсвана).
байқалады. Бұл елдердегі қарт адамдардың үлесі 5-6%-дан аспайды.
Жастық -жыныстық пирамида

Халықтың
Халықтың ұдайыұдайы өсуінің
өсуінің II типіI типі (Жапония)
(Йемен, Венесуэла)
Дамыған елдерде пирамиданың
Дамушы елдерде пирамиданың төменгі
төменгі жағы жағы
кең, тар
бұл болып
дамушыкеледі. Бұл
елдердегі
халықтың жастық екендігін
туудың жоғары құрылымындағы
және балалардың
халықтың жастық үлесінің төмендігін және
құрылымындағы
қарттардың
балалардыңүлесінің жоғары
үлесі жоғары екендігін
екендігін көрсетеді.
көрсетеді.
Дүние жүзінің еңбек ресурстары
Халықтың жастық құрылымы өндіргіш күштерді– еңбек ресурстарын
айқындайды. Еңбек ресурстары д.ж.халқының -61,2%-ын құрайды.

Экономикалық белсенді халық – экономиканың нақты салаларында жұмыс
жасайтын немесе жұмыс іздеп жүрген еңбекке қабілетті адамдар.

Дүние жүзі бойынша экономикалық белсенді халықтың үлесі - 45%
(3млрд.астам адам)

Аймақтар ЭБХ (%)
Шетелдік Европа, Солтүстік Америка елдері, 50-60%
Ресей
Азия, Африка, Латын Америкасы елдері 40-45%
Қазақстанда 52%
Экономикалық белсенді халық – еңбекке қабілетті халықтың материалдық
Дамыған елдердегі экономикалық белсенді халықтың үлесі, дамушы елдерге
өндіріс салалары мен өндірістік емес салада жұмыс жасайтын бөлігі.
қарағанда жоғары болып келеді. Еңбекпен қамтылу құрылымы елдердің
әлеуметтік және экономикалық даму деңгейіне байланысты.
Сарамандық жұмыс
Ұдайы өсудің І және ІІ типіне жататын елдердің жас- жыныстық
пирамидасына талдау жасаңдар .

Тапсырма :
• Жас - жыныстық пирамида нені көрсетеді?
• Екі пирамиданы салыстырыңдар. І типтегі пирамиданың ІІ типтегі
пирамидадан айырмашылығы қандай ?
1. Жас- жыныстық пирамида –бұл халықтың жастық және жыныстық
құрылымын көрсететін графикалық сурет.
2. Ұдайы өсудің II типіне жататын елдерде (дамушы) пирамиданың төменгі
жағы (балалар) өте кең болып келеді , ал Iтипіне жататын елдерде (дамыған)
керісінше тар болып келеді. Қарт адамдардың үлесі I типіне жататын елдерде
жоғары болып келеді.
Тест
1. 1.Халықтың жастық құрылымында қарт адамдардың үлесі жоғары, ал
балалардың үлесі төмен болып келетін елдер:
А. дамыған Б. дамушы
2. Халықты жас құрылымына және жыныстық құрылымына қарай жіктеу
қалай аталады?
А. сұрыптау В. құрылым
Б. топтпау Г. жіктеу

3. Ерлердің үлесі басым елдер:
А.Ресей мен Иран В.Германия мен Франция
Б.Қытай мен Сауд Аравиясы Г.Ешбір елде
4. Қай елдерде қарттардың үлесі жоғары?
А.Жапония В. Кения
Б.Тунис Г.Монғолия
5. Экономиканың нақты салаларында жұмыс жасайтын немесе жұмыс іздеп
жүрген еңбекке қабілетті адамдар:
А.Еңбек ресурстары Б.Экономикалық белсенді халық
Тест
1.Халықтың жастық құрылымында қарт адамдардың үлесі жоғары, ал
балалардың үлесі төмен болып келетін елдер:
А. дамушы Б.дамыған
2. Халықты жас құрылымына және жыныстық құрылымына қарай жіктеу
қалай аталады?
А. сұрыптау В. құрылым
Б. топтпау Г. жіктеу

3. Ерлердің үлесі басым елдер:
А.Ресей мен Иран В.Германия мен Франция
Б.Қытай мен Сауд Аравиясы Г.Ешбір елде
4. Қай елдерде қарттардың үлесі жоғары?
А.Жапония В. Кения
Б.Тунис Г.Монғолия
5. Экономиканың нақты салаларында жұмыс жасайтын немесе жұмыс іздеп
жүрген еңбекке қабілетті адамдар:
А.Еңбек ресурстары Б.Экономикалық белсенді халық
Тақырыпқа байланысты сұрақтар: дүние жүзі
халқының құрамы
1 ЕңбеккеЭкономикалық белсенді
қабілетті халықтың халық
материалдық деп салалары
өндіріс кімді мен
айтамыз?
өндірістік емес салада жұмыс жасайтын бөлігі

Халықтың жастық құрылымының қандай
2 Прогрессивті, тұрақты, регрессивті
типтері ажыратылады?

3 Қай елдерде
Қытайда, ерлер саны басым?
Индонезияда, Кувейтте т.б.

4 Қай елдерде жас- жыныстық құрылымда
балалардың үлесіДамушы
басым келеді?

Пифагор адам өмірін қандай кезеңдерге
5 Көктем, жаз, күз,қыс
бөлген?
Тапсырма 1 Дұрыс тұжырымды таңдаңдар иә жоқ

1 Дүние жүзінде әйелдер басым

2 Егер барлық халықтың ішіндегі 65 жастан жоғары
тұрғындардың үлесі 7%- дан асатын болса елдің халқы
қарт деп есептеледі.
3 Халықтың еңбек құрылымы елдің әлеуметтік
-экономикалық даму деңгейімен байланысты.
4 Африка, Азия және Латын Америкасының жекелеген
елдеріндегі балалардың үлесі 40% ға жетеді.
5 Балалардың үлесінің ең жоғары көрсеткіштерінің бірі
Шетелдік Европа елдеріне тән.
6 Дамушы елдерде халықтың басым бөлігі өнеркәсіп
саласында жұмыс жасайды.
7 Азияда әйелдердің үлесі басым
Тапсырма 2
Берілген елдерді екі топқа жіктеңіз:
1.Жапония; 2.Мозамбик; 3.Бангладеш; 4.Чехия; 5.Венгрия; 6.Ресей;
7.Уганда; 8.Үндістан

Жастардың үлесі жоғары Қарттардың үлесі жоғары
болып келетін елдер болып келетін елдер

Тексеру

Жастардың үлесі жоғары Қарттардың үлесі жоғары
болып келетін елдер болып келетін елдер

2,3,7,8 1,4,5,6
Бекіту
А1. Аталған елдердің қайсысында халықтың жастық құрылымында
балалардың ( 15жасқа дейін) үлесі басым келеді?
1.Сауд Аравиясы 3.Испания

2.Канада 4.Жапония

А2. Аталған елдердің қайсысында халықтың жыныстық құрылымында
ерлердің үлесі басым келеді?
1.Канада 3.Пәкістан

2.Германия 4.Финляндия

А3. Аталған елдердің қайсысында халықтың жыныстық құрылымында
әйелдердің үлесі басым келеді?
1.Түркия 3.Австрия

2.БАӘ 4.Алжир

Жауаптар А1-1; А2-3;А3-3
Бекіту
В1. Кестедегі деректерді пайдалана отырып, Канада халқының 15 пен 64 жас
аралығындағы жас құрылымын анықтаңдар.
15 жастан төмен, % 64 жастан жоғары, %
17 14

Жауап % Жауап 69%

В2. Кестедегі деректерді пайдалана отырып, ОАР халқының қанша үлесін 15
жастан кіші балалар құрайтынын анықтаңдар.
Халқының жалпы саны, 15 жасқа дейінгілер саны,
млн.адам млн.адам.
48 15,36

Жауап % Жауап 32%
Шартты белгілер:
Карта

Суреттер Алға қарай

Видео, флэш Кейін қарай

Диаграмма Шығу

Мәтін Үйге
тапсырма

Кесте

Интернет ресурстар
Үйге тапсырма:
1. Мәтінді оқып танысу;
2. 1,3-тапсырмалар(113 бетте);
3. Оқулық мәтініндегі сандық мәліметтер негізінде
Жер шары халқының қазіргі жастық және
жыныстық құрылымын бейнелейтін дөңгелек
диаграмма құрастырыңдар.
Ерлер мен
Әйелдер саны басым
әйелдердің
Ерлер мен әйелдер
арасалмағы
Ерлер саны басым елдер
елдер саны тең елдер
ТМД елдері, Европа, Африка, Латын Азия (Қытай, Үндістан,
Солтүстік Америка Америкасы, Австралия Индонезия, Оңтүстік-Батыс
және Мұхит аралд. Азия)
СЕБЕПТЕРІ:
1. Әйелдердің орташа 1. Әйелдердің тұрмыс
өмір сүру жасының жағдайының төмендігі (ерте
ұзақтығы. некеге тұру, ерте және көп бала
2. Әр түрлі соғыстардың туу) салдарынан ерте көз
салдары. жұмуы.
3. Ерлердің ауыр 2. Парсы шығанағының мұнай
өнеркәсіп салаларында өндіруші елдеріне жұмыс
жұмыс жасауы. жасауға ер адамдардың
4.Зиянды әдеттерге ағылуы.
әуестік. 3.Ер балаларға көбірек көңіл
бөлінуі.

Ұқсас жұмыстар

Халықтың жастық - жыныстық құрамы. Еңбек ресурстары

Халық және еңбек статистика сы

Еңбекке жарамды

Демографиялық саясат

Халық пен еңбек статистикасы

Халықтың жыныстық - жастық құрылымы және денсаулығы

Халық және еңбек статистикасы

Халық саны және еңбек статистикасы

Әлеуметтік - экономикалық статистика пәні

Карта - белгілі бір топографиялық проекциялар көмегімен Жер бетінің үлкен өлшем бірліктерінде анықталатын аудандардың нақты жазықтықта кішірейтілен кескіні

Пәндер