Өзіне-өзі қол жұмсаудың формалары

Шамалған станциясындағы қазақ орта мектебі

Кушкумбаева Перизат Абдыбайқызы Педагог - психолог

Өзіне-өзі қол жұмсаудың формалары

Қашанда жабырқау,

дағдарыстық жағдайда

жүру немесе өмірден

баз кешу жайлы ой,

өмір сүрудің мәні

жайлы ойланып

күйзелу жатады.

Өлуге деген ниетпен

байланысты емес,

қашанда өз

проблемасына назар

аудартудың

Әдісі. Байбаламдық

мінез-құлық

Бұл әрекет тәуекелге

негізделіп, өмірден

өтуден гөрі өліммен

ойнауға көбірек

ұқсайды. Мысалы:

автомобиль қауіпті

түрі, ерікті түрде

ыстық нүктелерге бару,

әсері күшті зиянды

заттар пайдалану,

өзін-өзі оқшаулау жатады.

Нағыз

Демонстративтік

Жасырын

Жасөспірімдерді өзіне-өзі қол жұмсауға апаратын фокторлар.

Өз құрбы-

ларының арасында өзін-өзі кемсіту. Махаббаттағы сәтсіздік. Жалғыздық.

Өзіне-өзі сенбеушіліК. Өзгелерден өзін әлсіз санау Мысалы: менің қолымнан түк келмейді,

мен ештеңеге жарамай мын,

Өзін-өзі кемсіту, өзіне-өзі қанағаттанбау.

Сәтсіз отбасы, ата-аналарының ажырасуы.

Отбасындағы материалдық жағдайдың төмендігі.

Отбасындағы балаға көңіл бөлмеушілік, оқшауланып қалуы.

Мұғалімдер мен арасындағы қарым-қатынстың жағымсыз дық жағдайынан. Мұғалімдер дің әділетсіздігі.

Өзіне-өзі қол жұсау дертінің белгілері

Бір нәрсеге жете ден қоя алмау

Істеген ісінде жіберіле тін тым жиі қателік

Көп сөйлемеу

Өз ойымен өзі болу, оқшауланып жүру.

Мазасыз дану, тамаққа тәбетінің болмауы.

Өзіне-өзі қол жұмсау кезіндегі кезең

Мазасыздану

Қарсы лық

Таусылу

Өз-өзіне қол жұмсау екі түрде аяқталады

Аяқталған (өзін-өзі құрбан ету)

Шантажды, қыр көрсету, әдейі өз мақсатында басқа адамдардың аяушылығын туғызу.

Аяқталмаған

( кейін тірі қалуы)

Суицид әрекеттеріне қарай 2 фазаға бөлінеді.

Қайтымды- өзі ойланып бас тартады немесе басқа біреу араласады.

Әрекет жасаған адамды қайта қалыптастыру шараларын жүргізу, демеу болу, қолдау көрсету.

Суицидке қауіпті анықтау кезінде суицидтік қарсы жайттарды табу және бірінші орынға қою. Өмірге қызығушылығын арыттыру.

Адамның санасында неғұрлым суицидке қарсы жайттар көп айтылып, өмірдің құндылығына көз жеткізу.

Қайта қалыптастыру шараларына жақын -жуықтарын араластырған маңызды. Ата-ананың борышытары, сезімдері туралы көп айту.

Қайтымсыз- өзіне-өзі қол жұмсау

аяқталған жағдайда.

Жасөспірімдердің өз-өзіне қол жұмсауға дайындалуының белгілері.

Өз жұмыстарын ретке келтіру

Қоштасу

Албырт жасөспірімдер де ашу қысу

Жазбаша түрде қоштасу

Ауызша айту және қорқыту, ұйқысыздық

Құнды заттарын

тарату, буып-түю.

Бала

бұрын ұқыпсыз,

салақ болса да,

күтпеген жерден

барлық нәрсесін

реттей бастайды.

Кездескен

жақындарынан

жасаған

жақсылықтары,

көмектері

үшін алғыс айтып,

ренжіткендерінен

кешірім сұрау.

Қоштасу хаттарын

жазу, күнделік

жазып жыртып

тастау

немесе тығып,

жасырып жүру.

Көмекке шақыру

Болашаққа

үмітсіздік

Проблеманың

көптігі

Біреуге жәбірлік

жасау, қасрет

келтіру әрекеті.

Бір нәрсеге қол

жеткізу тәсілі.

Басқалардың

көңіл бөлгенін

қалау. Басқа адамдарға

шамадан көп тәуелді

болуы. Олардың көбі

Өлімнен қорқады.

Құтқарып қалады

деген оймен жасайды.

Кейде біз кеш

қаламыз.

Жасөспірімге өмір

мәнсіз көрінеді

және болашаққа

сенімі жоғалады.

Өз өмірін

өзгертуге

дәрменсізідігін

сезіп

өмірден түңіледі.

Жасөспірімдер үшін

проблеманың

шешімін таба

алмауы, амалы

таусылып

тығырыққа

тірелген

кездерінде.

Мысалы:

қылмыс

жасағанда.

Жақындарына өзінің

бір нәрсеге

тұратындығын

дәлелдегісі

келгендегі

іс-әрекеті.

Мысалы:

“Олар әлі өкінеді”

“Оларға мен қайғы

тауып беремін”

деген ойлар болады.

Өмір сүргім келмейді

Жасөспірімдер суицидінің алдын алу жолдары.

Баланы тыңдаңыз!

Оны “Барлық нәрсе

бірдей нашар емес”

“Мұның бәрі ұмытылып

кетеді” немесе “Мұны

істеуге болмайды”

деген жалпыламай

сөзбен жұбатып

қана қоймай, сонымен

қатар балаға өз ойын,

көзқарасын айтуға

мүмкіндік беріңіз. Баланы

жақсы түсіну үшін

сұрақтарды қойыңыз

және зер салып тыңдаңыз

Талқылаңыз!

Оның келешек

жоспарын және

проблемаларын ашық

талқылау мазасыздығын,

үрейін, қорқынышын

жеңілдету үшін, ашық

әңгіме құрудан қашпаңыз.

Бала өз ойын ортаға

салып жан дүниесіндегі

шешімін таппай жүрген

мұңын сізге айтып

жеңілдеп қалады.

Зер салыңыз көңіл

аударыңыз!

Өз-өзіне қол жұмсау

туралы қалжыңдап

немесе қорқытып

айтқан сөздерін

байыппен қабылдаңыз.

Жасөспірімдер көп

уақыттарда бұл

сөздерді шын көңілімен

айтқанын мойындамай,

керсінше тыңдаушысын

үрейі үшін мазақтауға

тырысады немесе ашу

білдіреді. Ал сіз

жасөспірімге бұл сөздерд

шындап қабылдағаныңызды

түсіндіріңіз

Проблемa туындаған жағдайда, оны шешудің

амалдарын табуға тырысыңыз!

Одан сіздің қандай көмегіңіз қажет екенін,

бұл жағдайда тағы кім көмектесе алатынын сұрап біліңіз.

Әрқашан көмектеріңізді аямайтындарыңызды қысылмай,

қымтырылмай келіп кеңес алуына болатындығын, барлық

нәрсенің шешімін табуға болатынын айтып. Тек бір-ақ рет

келетін“Өмір” қымбат сол өмірдің қадірін білу керек

екендігіне кеңес беріңіз.

Ұқсас жұмыстар

Дюркгеймнің суицид әлеуметтануына қосқан үлесі

Қоғамдық қысым

Жасөспірімдік суицидалдық мінез-құлықтың психологиялық ерекшеліктері

Суицид статистикасы

Өзіне өзі қол жұмсау типологиясы

Суицид

Жасөспірімдер арасындағы суицидтің алдын алу

Спирттің организмге зияны

Әлеуметтік сөз әдебі

Спастикалық диплегия

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz