Өсу факторлары

Презентация қосу

Цитокиндер – жасуша аралық әрекеттесуді
қамтамасыз ететін белсенген иммундық
жасушалардың ақуыздары

Цитокиндер эстафеталық принцип
бойынша әсер етеді: бір цитокин жасушаға
әсер етіп, одан басқа цитокиндер бөлініп
шығады (цитокинді каскад).
Цитокиндер

Ісік некроздаушы
Интерферондар
факторлар

Интерлейкиндер Хемокиндер

Өсу факторлары
Цитокиндердің әсер
ету механизмдері

Интракринді Паракринді
механизм механизм

Аутокринді Эндокринді
механизм механизм
Цитокиндердің әсер ету механизмі
• Интракринді механизм – цитокиндердің өндіруші жасушаның
ішінен әсер ету; цитокиндердің жасуша ішілік спецификалық
рецепторлармен байланысуы.

• Аутокринді механизм – цитокиннің өзі бөлінген жасушасына
әсер етуі. Мысалы, интерлейкин-1, -6 -18, ІНФα
моноциттер/макрофагтар үшін аутокринді белсендіруші
факторлар болып табылады.
• Паракринді механизм – цитокиндердің жақын орналасқан
жасушалар мен ұлпаларға әсер етуі. Мысалы, макрофагтан
бөлінетін ИЛ-1, -6 -12 және -18, ІНФα Т-хелперді (Th0)
белсендіреді.

• Эндокринді механизм – цитокиннің өндіруші жасушадан алыс
орналасқан жасушаларға әсер етуі. Мысалы, аутокринді және
паракринді әсер етуші қашықтықта иммундық реттеуші әсер
етуі мүмкін, пирогенді әсері бар, гепатоциттермен жедел фаза
ақуыздарының бөлінуіне ықпал жасайды.
Иммундық жауаптың аутокринді-
паракринді реттелуі
Цитокиндердің әсері
Мүшелер мен Цитокиндердің әсер етуі Цитокиндер
жүйелер
Орталық жүйке Мінез-құлықтың өзгеруі, тәбеттің ИЛ-1,6,8,
жүйесі төмендеуі TNF
Гипоталамус- Қызба, гормондардың және рилизинг- ИЛ-1,6,8,
гипофиз факторлардың синтезделуінің өзгеруі TNF, INF

Эндокринді Стероидты және басқа гормондардың ИЛ-1, TNF
жүйе деңгейінің өзгеруі
Бауыр Жедел фазалық ақуыздардың және ИЛ-1,6, TNF
комплемент компоненттерінің көп
синдезделуі, альбумин синтезінің төмендеуі
Сүйек кемігі Гемопоэздың күшеюі ИЛ-1,3,6,7,
CSF

Қан плазмасы Қан ұюының күшеюі, қанның иондық ИЛ-1, TNF
құрылысының өзгеруі
Интерлейкиндер – негізінде Т-
жасушалармен, кейде мононуклеарлық
фагоциттермен немесе басқа ұлпа
жасушаларымен бөлінетін цитокиндердің
үлкен тобы (ИЛ-1 - ИЛ-18)

Интерлейкиндердің қызметі:

Басқа жасушалардың
Т-жасушаларды
бөлінуін немесе жетілуін
белсендіреді
белсендіреді
ИНТЕРЛЕЙКИНДЕР
ИЛ Аталуы Өндіруші Қызметі
жасуша
ИЛ-1 Эндогенді пироген, Макрофаг ИЛ-2
лимфоцитті Лимфоциттерді пролиферациялау
белсендіруші фактор Лимфоциттер клондарын жетілдіру
Антиденелер синтезін күшейту
ИЛ-2 Т-жасушалардың өсу Тх1 Т-жасушаларды пролиферациялау
факторлары Цитотоксикалық Т-лимфоциттерді
жетілдіру
В-лимфоциттерді жетілдіру және
пролиферациялау
ТК-жасушалар қызметін күшейту
ІНФ, ИЛ-6, ИЛ-8

ИЛ-3 Полипоэтин, колония Тх Нейтрофилдер мен эритроциттер
белсендіруші фактор Базофил өнімін жоғарылату
ИНТЕРЛЕЙКИНДЕР
ИЛ Аталуы Өндіруші Қызметі
жасуша

ИЛ-4 В-жасушалық Тх2 IgG4, IgE
белсендіруші фактор В-жасушаларды пролиферациялау

ИЛ-5 Эозинофилді фактор Тх2 Эозинофилдерді белсендіру
IgE, IgA
ИНТЕРЛЕЙКИНДЕР
ИЛ Атауы Өндіруші жасуша Қызметі
ИЛ-6 Макрофаг Жедел фаза ақуыздарын,
Т- және В-лимфоциттер кортикотропин, антиденелерді
синтездеу, дің жасушаларын
пролиферациялау және
жетілдіру, Т-лимфоциттерді
белсендіру

ИЛ-7 Фибробласт В-лимфоциттер санын көбейту
Т-лимфоцит Т-лимфоциттерді жетілдіру
Сүйек кемігінің
жасушалары
Тимус жасушалары
ИЛ-8 Макрофаг Нейтрофилдерді,
Лимфоциттер макрофагтарды, лимфоциттерді,
Эпителиалді эозинофилдерді хемотаксистеу
жасушалар
Фибробласттар
Эпидермис жасушалары
ИНТЕРЛЕЙКИНДЕР
ИЛ Атауы Өндіруші жасуша Қызметі
ИЛ-9 Т-лимфоцит Т-лимфоциттер мен ұлпа
базофилдерін белсендіру
ИЛ-4 қызметін күшейту

ИЛ-10 Супрессорл Тх2 Тх1, ТК-жасушаларды,
ық фактор моноциттерді тежеу
В-лимфоциттер мен
базофилдердің
пролиферациялануын күшейту

ИЛ-11 Тромбоцитт Фибробласт Тромбоцитопоэз
ік фактор Сүйек кемігінің
жасушалары
ИНТЕРЛЕЙКИНДЕР
ИЛ Аталу Өндіруші жасуша Қызметі
ы

ИЛ-12 В-лимфоцит Тх1 жетілдіру
Моноцит Цитотоксикалық Т-лимфоцит
Гамма-ИНФ

ИЛ-13 Тх2 ИЛ-4
IgE, IgG

ИЛ-14 Дендритті жасушалар В-лимфоциттерді
Т-лимфоцит пролиферациялау

ИЛ-15 Моноцит Т-лимфоциттерді белсендіру
Эпителиалді және
бұлшық ет жасушалары
ИНТЕРЛЕЙКИНДЕР
ИЛ Аталу Өндіруші жасуша Қызметі
ы

ИЛ-16 Т-лимфоцит Т-лимфоциттерді
Ми микроглиялары пролиферациялау
Тимус, көк бауыр
жасушалары

ИЛ-17 Т-лимфоцит ИЛ-6, ИЛ-8, GM-CSF

ИЛ-18 Моноцит-макрофаг Гамма-интерферон өндіру
ӨСУ ФАКТОРЛАРЫ – жасушаларда ДНК синтездейтін
ақуызды молекулалар тобы.
Өсу факторлары жасушалардың пролиферациялануында,
жетілуінде және бағытталып жылжуында маңызды роль
атқарады.

Жасушалардың өсу факторларымен әрекеттесуі
организмнің дұрыс дамуын және қорғаныс реакцияларын
қамтамасыз етеді. Тұрақты регенерацияланып отыратын
ұлпалар да (мысалы қан эпителиі мен жасушалары) дің
жасушаларының пролиферациялауының реттелуін талап
етеді.
Бұл процестерді бақылау төмендесе немесе жойылса
қатерлі ісік және атеросклероз сияқты ауыр ауруларға
алып келеді.
Өсу факторлары басқа
жасушалардан рецепторларымен
ерекшеленетін өз нысана
жасушаларына әсер етеді.

Нәтижесінде жасуша тыныш
қалыптан шығып, бөліне
бастайды.
Өсу факторларының реттелуі ережелері
• Организмнің қалыпты жасушаларының тіршілігін
қамтамасыз ету үшін олар спецификалық өсу
факторларымен әрекеттесуі керек

• Бір жасуша бірнеше өсу факторларымен
әрекеттесе алады; бір өсу факторы әртүрлі
жасушаларға әсер ете алады.

• Өсу факторының экспрессиялану деңгейі,
сонымен бірге оның сезімталдығы мен жауап беру
сипаты әрбір жасушаға спецификалы болып
табылады.
ӨСУ ФАКТОРЛАРЫ
CSF Аталуы Өндіруші Қызметі
жасуша
G-CSF Гранулоциттік Сүйек кемігінің Гранулоциттердің өсуі, жетілуі,
CSF жасушалары белсенуі күшейеді.
Моноцит-
макрофаг

М-CSF Моноциттік Т-лимфоцит Макрофагтардың өсуі, жетілуі,
CSF Моноцит- белсенуі күшейеді
макрофаг
GМ- Гранулоциттік Т-лимфоцит Гранулоциттер мен моноциттердің
CSF - моноциттік Моноцит- өсуі, жетілуі, белсенуі күшейеді.
CSF макрофаг

TGF- Бета В және Т- В және Т-жасушалардың қызметін
бета трансформа- лимфоцит тежейді макрофагтардың,
циялаушы өсу Моноцит- нейтрофилдердің, табиғи
факторы макрофаг киллерлердің қызметін тежейді
ІСІК НЕКРОЗДАУШЫ
ФАКТОРЛАР
ІСІК НЕКРОЗДАУШЫ ФАКТОРЛАР

CSF Аталуы Өндіруші Қызметі
жасуша
Альфа Кахексин Моноцит- Фагоциттік жасушалардың жою
-ІНФ макрофаг белсенділігі күшейеді.
В және Т- Т-лимфоцит-хелперлерден
лимфоцит лимфокиндердің бөлінуі
жоғарылайды және В-
жасушалардың өсуі белсенеді.
Ісік жасушаларының некроздау.
ПГ, ИЛ-1, ИЛ-6

Бета Лимфо- Т-лимфоцит Нысана жасушалардың
-ІНФ токсин апоптоздалуы.
ИНТЕРФЕРОНДАР
Интерферон – қанның ядросы бар барлық
жасушаларында және шырышты қабаттардың
эпителиалды жасушаларында өндірілетін
полипептид.

Интерферондар жергілікті өндіріліп, жасуша
қасындағы кеңістікке бөлінеді.

Негізінен жақын орналасқан жасушаларға әсер
етеді.
Өндіруші жасушаларға қарай
интерферондардың түрлері:

α-интерферон β-интерферон γ-интерферон
Интерферондардың негізгі әсері
Интерферондардың α-интерферон β-интерферон γ-интерферон
негізгі әсері

Ісікке қарсы әсері күшті күшті орташа

Вирусқа қарсы күшті күшті әлсіз
белсенділігі

Иммуномодуляциялық орташа орташа күшті
белсенділіг

Индукторлары вирустар вирустар антигендер

Негзігі өндіруші Лейкоциттер, Эпителий, Т-хелпер,
жасушалар макрофаг фибробласттар табиғи
киллерлер
ИНТЕРФЕРОНДАРДЫҢ ҚЫЗМЕТІ

Вируска Бактерияға
қарсы әсер қарсы әсер

Пролиферациялануға
Иммуномодуляциялық
қарсы әсер
әсер
(ісікке қарсы әсер)
1. Т-лимфоциттердің субпопуляциялары және
олардың қызметтері
2. Иммунологиялық төзімділік дегеніміз не? Т-
супрессорлардың ролі
3. Циокиндердің әсерлесу механизмдері
4. Интерлейкиндер, түрлері, әсері
5. Өсу факторлары, түрлері, әсері
6. Ісік некроздаушы факторлар, түрлері, әсері
7. Интерферондар, түрлері, әсері

Ұқсас жұмыстар

Қазақстан Республикасындағы экономикалық өсу.Себептері,факторлары

Капиталдың жинақталуы және экономикалық өсу

Экономикалық өсу

Өсу факторы

Өсу факторының гендері

Экономика және туризм

Даму мен өсудің негізгі заңдылықтары

Өсімдіктің қоректенуі

ГОРМОНДАРЫ КІРІСПЕ

Қазақстанда көшпелі мал шаруашылығы және егіншіліктің дамуы

Пәндер