Қарым - қатынастың жақтары

Презентация қосу

Қарағанды мемлекеттік медицина университеті
Медициналық психология негіздері және коммуникативтік дағдылар кафедрасы
Пәні: Комуникативтік дағдылар

СӨЖ №1: Қарым-қатынас түрлері,
жақтары және деңгейі.

Дайындаған:
Тексерген: Мусабекова А.С.

Қарағанды
Жоспар:
І. Кіріспе.
ІІ. Негізгі бөлім.
1) Қарым - қатынас типтері.
2) Қарым - қатынас жақтары.
3) Қарым - қатынас формалары.
ІІІ. Қорытынды.
ІV. Пайдаланылған әдебиеттер.
Сөйлесу Ақпарат беру

Қабылдау Қарым-қатынас Ой алмасу

Түсіну Мойындау
Бағалау

ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС - адамдар арасындағы
байланыстың орнауы мен дамуы, ортақ іс-әрекет
қажеттілігі мен ақпарат алмасуды қамтамасыз
ететін күрделі көп жақты процесс.
Қарым-қатынас мәселесінің зерттелу деңгейі.
Қарым-қатынас - тұлғаның
т қалыптасуының ең маңызды
факторларының бірі болып табылады. Ежелгі Греция мен Ежелгі
Римде қарым – қатынас мәселесі шешендік өнер, эвристика және
диалектика саласында зерттелді. И.А.Зимняяның айтуынша қарым –
қатынас XX ғасырдағы жаңа мәселе. Қазіргі кезде қарым -қатынас
мәселесі философия, әлеуметтану, әлеуметтік лингвистика,
психолингвистика, әлеуметтік психология, жалпы психология,
педагогика, педагогикалық психология салаларында зерттелінуде.
Қарым– қатынастың тұлғаның дамуындағы маңызды орнын
психологтар В.Г.Ананьев, А.А.Бодалев, Л.С.Выготский,
А.Н.Леонтьев, Б.Ф.Ломова, А.Р.Лурья, В.Н.Мясищев,
А.В.Петровский зерттеген.
Қарым - қатынастың келесі аспектілері болады:
Мазмұны
Мақсаты
Әдіс құралдары
Қарым - қатынастың мазмұны дегеніміз ол адамның ішкі
мотивациялық немесе эмоционалдық күйі туралы
мәліметтер болу мүмкіндігі.
Қарым - қатынастың мақсаты дегеніміз ол - адамда
белгілі нәрсеге байланысты белсенділік түрінің пайда
болуы.
Қарым - қатынастың әдіс - құралдарына мыналар жатады:
тіл, суреттер, сызбалар, бейне таспалар, механикалық,
магниттік, лазерлік жазба құралдар.
Қарым – қатынастың типтері
Манипулятивті қарым - қатынас - партнеріне
өзінің іштей мақсаттарын жасырын түрде жүзеге
асыру үшін жасалынатын қарым-қатынас түрі.
Қарым-қатынастың бұл түрі, әсіресе, бизнес, іскерлік
қарым-қатынаста әбден орынды болғанымен, достық,
жолдастық, сүйіспеншілік саласында орынсыз.
Диалогты қарым - қатынас - біріккен таным мен
партнер арасындағы өзіндік танымды мақсат еткен бірдей
құқықты субъекті өзара әрекет. Диалогты қарым -
қатынастың ерекшелігі - эгоцентризмнен, өзіндік
ұстанымнан альтруизмге, өзгеге, басқаға бағытталған
ұстанымға көшу.
Императивті қарым - қатынас
-авторитарлы (әміршіл) форма, партнердің мінез -
құлқын, ойын, пікірін бақылау, қатынастағы оны
белгі әрекет пен шешімге күштеу мақсатымен
жүзеге асырады.
Іскерлік қарым - қатынас - тұлға
ерекшелігі, мінезі, жасы, көңіл - күйі
ескеріледі, бірақ ең бастысы істің
орындалуы.
Рухани - жеке тұлғааралық - бұл
достардың, туыстардың қарым-қатынасы.
Әр түрлі тақырып қозғалады.
Қарым-қатынастың жақтары:

Коммуникативті Интерактивті Перцептивті
-ақпарат алмасу -ынтымақтастық -идентификация
-ақпарат беру -қарысылық -эмпатия
-ақпарат тарату -бұйыру -аттракция
-тығыз қарым- -рефлексия
қатынас
-компромисс
Қарым - қатынас формалары:

Тікелей;
Жанама;
Тұлғааралық;
Вербальды;
Вербалды емес.
Тікелей Жанама
Ақпаратты жеткізіп
Бір адамнан екінші отыратын қосымша
адамға ақпарат делдалдың қатысуымен
алмасуы ерекшеленеді.

Тұлғааралық
Адамдардың бір – бірінің
индивидуальды ерекшеліктерін
білумен, жаңашырлықтың, түсінушіліктің,
өзара әрекеттесушіліктің
болуымен сипатталады.
Вербалды қарым - қатынас тіл, сөйлеу арқылы жүзеге асады.
Тіл - сөз жүйесі, сөздерді дұрыс құрастыру, ойды сөзбен толық
жеткізу, дыбыстың, интонацияның, сөздің нақтылығы. Тілдік
дыбыстық құбылыс – сөз темпі, дауыс ырғағы, ритм, тембор, дикция.
Біз бір - бірімізбен жазбаша немесе ауызша қарым - қатынас жасай
аламыз. Тілдік қызметті бірнеше түрге бөліп қарастыруға болады:
айту - тыңдау, жазу - оқу.
Вербалды емес қарым - қатынас - «дене тілі», «ым - шара
тілі» деген ұғымдармен байланысты. Бұл қарым-қатынас құралына -
поза, ым-шара, мимика, визуалды қатынас, тұлға аралық дистанция.
• Зерттеу жұмыстарына сүйенетін болсақ, адам
қарым-қатынасының күнделікті актісіндегі
сөздер оның 7% құрса, дыбыстар мен дауыс
ырғағы 38% , сөйлеу тілінің қатысынсыз
жүрген әсер 55% құрайды екен.
• Адамның ішкі күйін бейнелейтін бет
әлпетіндегі бұлшық еттерінің қозғалыстары,
оның күнделіктерінің шынайы мәнін табыс
етеді. Ымдар ақпараттың 70% құрайды, яғни
адамның көздері, көзқарасы, бет-әлпеті оның
айтылған сөзінен бетер анықтама бере алады.
Ал адамның маңдайы, қасы, аузы (ерні, көзі,
мұрны, иегі) оның түр негізгі эмоцияларын
анықтайды.
Қорытынды
Адам баласы болғаннан кейін қоршаған ортамен
қарым қатынасқа түсу табиғи алдын ала бағдарланған
процесс. Адамды адам қатарына қосатын да ойлау,
сөйлеу, актілері. Белгілі бір индивидті тұлға ретінде
қарастыру үшін ең алдымен оның қоршаған ортамен
байланысын бағдарлап қана белгілі бір пікір
қалыптастырамыз. Сондықтан қарым-қатынас
психологиясы адам өміріндегі ең маңызды ажырамас
бөлік.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Жарықбаев Қ. Жантану негіздері. Алматы, 2004.
2. Алдамұратов Ә. Жалпы психология. Алматы 1996.
3. Леонтьев А.А. Психология общения. Москва, 2005.
4. Рыжковская Т.Л. Основы психологии и педагогики. Минск «МИУ»,
2010.
5. Бороздина Г.В. Психология делового общения. Москва, 1999.
6. Лавриненко В.Н. Психология и этика делового общения. Москва, 2000.
7. Каган М.С. Мир общения. Москва, 1988.
8. Немов Р.С. Психология. Москва, 1995.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАХМЕТ!

Ұқсас жұмыстар

Қарым - қатынас стильдері

Адам қарым - қатынасының маңызды құралы

Қарым - қатынас топтары

Вербалды және вербалды емес қарым - қатынас

Мұғалім қарым - қатынас стилдері

Ақпаратты жеткізіп

Қарым қатынас құрылымы

Оқушылар қарым - қатынаста тең дәрежелі

Тұлғаның танымдық іс-әрекетін қарым – қатынас арқылы дамыту

Ақпаратты коммуникативтік

Пәндер