Механикадағы күштер

Презентация қосу

Механикадағы
күштер

7 сынып
Пән мұғалімі: М. Бекмырзаева
Сабақтың мақсаты:
Білімділік:Оқушыларға жаңа физикалық
шама-күш ұғымы мен оның түрлері, деформация
және күштің векторлық шама екенін
түсіндіру,терең мағлұмат беру;
Дамытушылық:Оқушылардың білім сапасын,
ойлау қабілетін, өз ойларын сөзбен жеткізе
білуге,сыни ойлауға үйрету;
Тәрбиелік: Оқушылардың күш ұғымын өмірмен
байланыстыра білуіне, адамгершілікке, тәрбиелікке
балу.
Білмейтіндер ұғынсын, ал білетіндер
тағы да есіне түсірсін.
Есіңде УӘЖ технологиясы бойынша
сақта Кері байланыс, үй тапсырмаларын сұрау.
(қызыл микрафон)
1. “Физика” қай елдің сөзінен шыққан, мағынасы қандай?
2. Физика қандай құбылыстарды зерттейді?
3. Табиғат құбылыстары дегеніміз не, табиғат құбылыстарына нелер
жатады?
4. Материя дегеніміз не?
5. Астрономия қандай ғылым?
6. Жылдамдық түрлері ...
7. Заттың күйлері ...
8. Күн тобындағы планеталар .
9. Заттың ең ұсақ бөлшегі.
10. Табиғатты зерттеудің ғылыми әдістері.
11. Диффузия құбылысы.
12.ХХ ғасырдағы техниканың 4 ғылыми жаңалығы.
САБАҒЫМЫЗДЫҢ ҰРАНЫ:

Біле бер қанша білсең -- тағы тіле.
Жетерсің мақсатыңа біле – біле !!!

КӨҢІЛ КҮЙЛЕРІҢ ҚАЛАЙ БАЛАЛАР?
Топқа бөлу
(Топ аты жазылған парақшалар арқылы)

№1 №2
Үйкеліс Ауырлық
күші күші
тобы тобы
Ребусты дұрыс шешсек бүгінгі
сабағымызда талқыланатын
тақырып шықпақшы ...
,, ,

ы
а

Күш - физикалық
шама
•Бұл ғалымды «сэр» деп атаған
• Оны «классикалық механиканың
атасы» деп атаған
• Ол «Бүкіл әлемдік тартылыс
заңының» авторы
• Оның құрметіне күштің
өлшем бірлігі берілген

Исаак Ньютон
Деформация түрлері

Созылу сығылу жылжыту

бүгіліс ширату

Серпімділік күші тек дененің
деформациялар кезінде ғана пайда болады
Деформация нәтижесінде пайда болған,
денені қайта қалпына қайтаруға
талпынған күш серпімділік күші деп
аталады
СЕРПІМДІ ДЕФОРМАЦИЯНЫҢ ШАМАСЫ (ҰЗАРУЫ
НЕМЕСЕ СЫҒУЫ) КӨРСЕТІЛГЕН КҮШКЕ
ПРОПОРЦИОНАЛДЫ

k – серпімділік
коэффициенті
(қаттылық), Н/м;
l – деформирленген
дененің ұзындығы, м;
l○- дененің бастапқы
ұзындығы , м;

Гук заңы тек серпімді деформациялар
үшін әділет
денелерге Жер тарапынан күш әрекет
етеді.

Жер барлық денелерді өзіне тартады.

Тартылыс
денелердің бір-біріне тартылуы
құбылысы. бүкіләлемдік тартылыс деп аталады

Ағылшын ғалымы И.Ньютон бұл
құбылысты зерттеп, табиғаттың ұлы
заңы-Бүкіләлемдік тартылыс заңын
тұжырымдады.
денелердің Жерге тартылу күшін
ауырлық күші деп атайды

ауырлық күшін Fa әрпімен белгілейді.

ауырлық күшінің дене массасына
қатынасы тұрақты
Ауырлық Бұл тұрақты шаманы g әрпімен
F
белгілейді m g
a

күші
ауырлық күші дене массасына тура
пропорционал:
F a mg

Тұрақты g-дің шамасы жуықтап алғанда
9,8 Н/кг тең.

Өлшем бірлігі [Н] (Ньютон)
Әр түрлі планеталарда массалары
бірдей денелерге әрекет ететін ауырлық
күші де түрліше болады

Планетаның массасы неғұрлым аз
болса, оның ауырлық күші соғұрлым аз
болады
Басқа
планеталард
Әр түрлі аспан денелері үшін тұрақты
ағы ауырлық g- ның мәні түрліше болады.
күші
Жерде g= 9,8 Н/кг
Меркурийде g= 3,7 Н/кг
Шолпанда g= 8,8 Н/кг
Марста g= 3,8 Н/кг
Юпитерде g=24 Н/кг
Сатурнда g=9,1Н/кг
Уранда g= 9,8 Н/кг
Нептунда g= 13,5 Н/кг
•
Үйкеліс
табиғатына
мысалдар
Шаңғышының қар үстімен
сырғанауы

Домалап келе жатқан доп

Тас тау беткейінде жатыр
Үйкелісті азайтудың
жолдары

Үйкелетін Сабын
беттерді өңдеу көпіршіктерін
пайдалану

Үйкелетін
беттерді
майлау
Серпімділік
Ауырлық күші күші

Механикадағы
күштер Тіректің
реакция күші
Теңәрекетті
күш

Нормаль қысым
Ауырлық күші
күші
Формулалар қоржыны
F=mg F = mg N = mg
F=F+F F = kx

F µ= F
m= g mg
Кім жылдам?
Есептер шығару
1.Массасы 40кг шкафты орнынан жылжыту үшін
қандай күш жұмсау керек? Үйкеліс коэффициенті 0,3
(жауабы: 12 Н)

2. Массасы 0,25кг бақаға әсер ететін ауырлық күші неге
тең?
( Жауабы: F=2,45Н)
3. Ауырлық күші 980 Н болатын арыстанның массасы
қандай болады? (Жауабы: 100 кг)
1. Массасы 20 кг денеге әрекет ететін ауырлық
күшін анықтаңдар. g – 9,8 Н/кг (Жауабы: 196Н)

2. Массасы 50кг дене 200 Н күштің әрекетінен жазық
бетте бірқалыпты қозғалып келеді. Үйкеліс
каэффийиенті неге тең?
(Жауабы: 0,4)
3.Денеге бір түзудің бойымен бір бағытта әрекет
ететін күштер: F 1= 50H F2 = 100 H F3 = 150 H
олардың тең әрекетті күші неге тең?
(Жауабы: 300Н)
ҒА У
ОР
Р Қ
С Т Е ”
ПО ү ш і
с к
лі
й к е ы қ
п “ Ү а уыр л
1 т о ы н д п “ А
р ыб 2 то
та қ ы ш і” д а
к ү б ы н
ы р ы
тақ
ТЕСТ
Тест тапсырмаларын орындату
1.Күш дегеніміз ................
А) дененің көлем бірлігіндегі массасына тең шама
В) денелердің өзара әрекеттесуін сипаттайтын шама
С) қашықтыққа байланысты уақыттың өзгерісіне тең шама
2.Күшті қандай әріппен белгілейді?
А) m В) t С) F
3.Күш бірлігі ретінде ....... қабылданған.
А) килограмм
В) Ньютон
С) метр
4.Күш сызбада қалай кескінделеді?
А) ұшында бағыты көрсетілген түзу кесінді
В) бөліктерге бөлінген шеңбер
С) пирамида тәрізді
5.1,5 кН=……Н
А) 0,015 Н В) 15 Н С) 1500 Н
6.Бірдей екі дене өзара әсерлескенде төмендегі физикалық шамалардың қайсысы өзгереді?
А) жылдамдық В) масса С) тығыздығы
7.Қандай күш 1 Н-ға тең?
А) тыныштық күйдегі массасы 1 кг денеге 1 с ішінде 1м/с жылдамдық беретін күш
В) массасы 1 кг дененің көлемін 1 м3-ке өзгертетін шама
С) бірлік уақыт ішіндегі орын ауыстырудың сол уақытта қатынасына тең шама
Бекіту сұрақтары
1.Денелердің өзара әрекеттесуін сипаттайтын
шама ...
2.Күш немен сипатталады?
3.Күш бірлігі ретінде не қабылданған?
4.Күшті өлшейтін құрал қалай аталады?
5.Күш қандай шама?
6.Қандай күш 1Н – ға тең?
7. Бүкіл әлемдік тартылыс заңын ашқан физик кім?
8. Үйкеліс күшінің түрлерін ата ...
9. Денені Жер бетінде қандай күш ұстап тұрады?
10.Күштер бір-бірінен қалай ажыратылады?
Бағалау

3 4

Үйге тапсырма:
Механикадағы күштер тақырыбын оқу,
Табиғаттағы күштерге эссе жазу.
Қорытындылау -- түйін.
Оқуда зейінді бол!
Еңбекке бейімді бол!
Күштерің біріккен,
Тек жеңіске жететін
Ынтымағы жарасқан,
Топ жаратын сынып бол!
Елбасының “Қазақстан -2050” қалыптасқан мемлекеттің жаңа
саяси бағыты - атты жолдауының 4 бағытында елімізде өткелі
отырған ЭКСПО-2017 Халықаралық көрмесінің мақсаты –
болашақтың энергиясын дамыту, таза табиғи биоотын өндіру, жер
қойнауында табиғи отын өндіретін жаңа технологияларды таңдап алу
–деген болатын.Оған мысал жел дирмені –табиғаттағы желдің күшін
пайдаланып,энергия өндіреді.
Ендеше бүгінгі тақырыпта айтылған табиғаттағы күштердің адам
үшін маңызы зор деген пікірге келісеміз.

Ұқсас жұмыстар

Максвелл теңдеулері тәжірибе арқылы алынған заңдардың математикалық модельдері

Тербелмелі контур

Масса мен энергияның өзара байланыс заңы

Стереометриядағы векторлық әдіс

Ядролық күштер

ЛАЗЕРЛЕР ЖАЙЛЫ

Байыту әдістері

Қазақстандық қарулы күштері патриотизм

Жүйе теориясы

Физика пәнінен мен нені үйрендім?

Пәндер