Қожа қандай бала

“ . . . Алыстан арбалап материал тасымаймын,

архивтің шаңын жұтпаймын. Жақыннан өз басымнан кешкенді, өзім байқап- түйгендерімді, өз айналамды дорбалап жинаймын .

Бір сөзбен айтсам:

өзін жазатын жазушымын. Мінез-құлық жағынан Қожа өзге емес, менің өзіме ұқсайды. ”

Бердібек Соқпақбаев

'Бердібек Соқпақбаев' - қазақ балалар жазушысы. Бердібек Соқпақбаев 1924 жылы Алматы облысы Нарынқол ауданы Қостөбе ауылында дүниеге келді.

Ата-анасынан ерте айрылған ол кісілердің қолында жүрген. Балалық шағындағы басынан өткен қиындықтар мен жоқшылық жайлы «Балалық шаққа саяхат» кітабында бейнеленген. 1950 жылы «Бұлақ» атты тұңғыш жинағы шықты. Балаларға арнап «Менің атым Қожа», «Аяжан», «Гауһар» т. б. повестер, «Кездесу», «Бозтөбе» поэмаларын жазған. «Қазақфильм» студиясында «Менің атым Қожа» повесі бойынша фильм түсірілді.

Абай атындағы Қазақ педагогтық институтының филология факультетін бітірген. Бірнеше жыл ауылда мұғалім болып еңбек етті. «Қазақфильм» киностудиясында редактор болып, «Қазақ әдебиеті», «Балдырған» басылымдарында қызмет етті. Кейін Қазақстан жазушылар одағында балалар әдебиеті бойынша әдеби консультант қызметін атқарды.

Чемпион» повесі (1951)

«Алыстағы ауылда» повесі (1953)

«Менің атым Қожа» повесі (1957)

«Балалық шаққа саяхат» повесі (1960)

«Өлгендер қайтып келмейді» романы (1967 - 1 т., 1974 - 2 т. )

«Қайдасың, Гауһар?» (1966)

Оның сценариі бойынша 1967 жылы қойылған «Менің атым Қожа» фильмі Францияның Канн қаласында жасөспірімдерге арналған халықаралық кинофестивалінің жүлдесіне ие болды.

Менің атым Қожа Жанр: комедия, семейный

Мемлекет : Қазақстан

Шыққан жылы : 1963 Режиссер: Абдолла Қарсақбаев

әңгіме авторы : Бердібек Соқпақбаев

Сценарий: Б. Соқпақбаев, Н. Зелеранский

Сазгер : Нұрғиса Тілендиев Кейіпкерлерді сомдаған

Қожа - Н. Сегізбаев

Сұлтан - М. Көкенов

Жанар - Г. Қурабаева

Жантас - Е. Құрмашев

Миллат (Қожаның шешесі) - Б. Римова

Рахманов - Қ. Қожабеков

Майқанова - Р. Мухамедьярова

Қожаның әжесі - З. Құрманбаева

Фильм туралы: Барлық мектепке аты шулы "сотқар" Қожа, бар ынтасын салып, жақсы болуға тырысады. Әкесінен жетім қалған Қожаберген, үйлеріне келіп жүретін, Қаратайдан шешесін қызғанады. Досы, Сұлтан екеуі неше түрлі қызық оқиғаларды бастарынан кешіп, көрермендерді талай рет қуантады. Ауылда беделі жоғары болған Қадырдың баласы, Қожа, әкесінің абыройын "шелектеп" төктім деп уайымдайды. Дегенмен, Қожа - ашық мінезді, арам пиғылы жоқ, ақкөніл бала.

Кейіпкер туралы әңгімеле?

“Менің атым Қожа” повесі бойынша 1964жылы фильм экранға шығарылды. Бұл фильм Кан фестивалінде “Режиссерлігі үшін”деген арнайы сыйлық алды

Бұл қай жерде болып еді?

Қашан, кіммен кездесті?

Бердібек Соқпақбаев

Өз - өзіңе есеп бер!

Сабақтың эпиграфы:

Жақсы бала жеткізеді мұратқа,

Жаман бала қалдырады ұятқа

ІІІ. Дебат

І топ. Жақтаушы топ. «Қожа- жақсы бала»

ІІ топ. Даттаушы топ. «Қожа- тентек бала»

Қожаның оқулық сатып алу үшін

дүкенде Сәбира Майқановаға

өтірік айтуы дұрыс па?

Лагерьге жолдама бермегені үшін

Майқанова апайды ренжіткен

Қожаның ісіне қалай қарайсың?

«Бір секундқа кідіріп, мұрнымды көкке шүйіріп, маңғаздана қалдым да, қолымды кеудеме қойып, тәжім еттім. Мұным балалардың құрметіне сыпайыгершілікпен қайтарылған жауап болды да шықты. Балалар ду күліп жіберді» Қожа қандай бала?

«Қысқы кешті» жаттамаған

Қожа қандай күйде болды?

-Мұнда неғып отырсың?

-Педсоветке келдім.

-Онда сенің не шаруаң бар?

-Мен жөнінде мәселе қарап жатыр

-Сені мұғалім етеміз дей ме?

-Директор етеміз дейді.

Бұл жерде Қожа қандай бала?

«Бағана Майқановаға істегенім тұрпайылық

болды- ау»деген ойынан Қожаның қандай

екені көрінеді?

- Мама! Сен жылап жатырмысың?

Маматай қойшы! Ең соңғы рет кешірші! Ант

етемін!- деп Қожа мамасының тізесін құшақтай

жығылған қалпында жылап жібереді.

Қожа қандай бала?

Сұлтанға еріп, «бұзық бала» атануына көзқарасың. Бұндай балалар бүгінде араларыңда кездесе ме?

Егер Қожаның орныңда сен болсаң, қандай әрекет істер едің?

І. ТАБАЛДЫРЫҚ

4 сұрақ арқылы 4 ойыншы таңдалады.

Төбемнен шатыр етіп жай түскендей болды.

Не істерімді білмеген қалпымда орнымнан сүйретіліп түрегеле бердім. Маңдайымнан бұрқ етіп суық терім шығып кетті. Ох, шіркін- ай!

Жауабы:

Орыс әдебиетінен Анфиса Михайловна А. Пушкиннің

«Қысқы кеш» өлеңін жатқа сұрағандағы сәт.

2. Есікті аша бергенімде, тынысым мүлде бітіп, жүрегімнің соғуы тоқтап қалғандай болды. Сол кездегі келбетім көлденең көзге тірі аруақ тәрізді қыбырлаған бірдеңеге ұқсар деймін.