Балқаш қаласы

Балқаш жағалауында орналасқан қала. Балқаш көлінің жағасындағы ең ірі қалалардың бірі - Балқаш қаласы. Қала Қарағанды қаласынан 380 км қашықтықта Бертыс айлағында орналасқан. Халық саны - 75, 6 мың адам.

Тарихы

1931 жылы Прибалхашстрой кенті ретінде қаланған. Қала 1937 жылы Прибалхашстрой кентінің базасында құрылды.

Қаланың қысқы көрінісі

Балқаш көлінің солтүстігінде 12 км жердегі Қоңырат мыс кен орны мен Қарағанды көмірінің негізінде жұмыс істейтін ірі мыс қорыту зауытының құрылысына байланысты салына бастады. 1967 жылы Лондондық Халықаралық Көрмесінде балқаштық мыс халықаралық мыс эталоны болып танылды.

Туризм

Көл және көл маңындағы табиғат ескерткіштерінің (Бектау ата шатқалы, тоғайлы ормандар) рекреациондық потенциалы туристерді қабылдауға таптырмас мүмкіндік береді. Балқаш көлінің жағасында танымал туризм түрлері болып жағажай туризмі, спорттың су түрлері: желкенді қайық, байдаркамен және каноэмен есу, спорттық балық аулау табылады. Балқаш көлінің жағалауында жылына 4 мыңнан астам адам демалады. Демалушыларға жағдайды облыстың ірі өнеркәсіпорындары мен жеке меншік кәсіпкерлердің 9 демалыс зонасы жасайды. Көлдің батыс жағалауында халықаралық және республикалық маңызы жоғары Алматы - Екатеринбург тас жолы өтеді. Аймақта орналасқан табиғи ескерткіштердің бірі - Бектау ата тау желісі. Бектау ата тауының шыңы 1000 метрге дейін жетеді. Бектау ата тау желісінің ұзындығы 4000 га, алайда оның аумағында түрлі атқалдар мен құздар орналасқан. Мұнда өсімдіктердің жүзге тарта түрі кең таралған, олардың 45 сирек кездесетін болса, 8 Қызыл Кітапқа енгізілген. Сонымен қатар Бектауата тауында киелі саналатын тұзщы су көзі бар «Әулие» үңгірі орналасқан. Бектау ата тау желісі - туристердің қызығушылығын тудыратын табиғат әлемінің ерекше бір туындысы.

Халық саны

Қала халқының саны 2007 жылғы 1 қаңтарда 73, 7 мың адамды құрады. Қалалық әкімшілікте 4 кент бар. Есептілік деректер бойынша 2007 жылдың басына қалада тұратын халық санының 56, 8%-ы қазақтар, 33, 5%-ы орыстар, 1, 9%-ы немістер, 1, 5%-ы татарлар, 2, 2%-ы украиндер, 0, 4%-ы белорустар, 1, 6%-ы корейлер, 2, 1% басқа ұлт өкілдері.

2006 жылы халықтың 1000 тұрғынына жалпы коэффициенттер: туылу - 18, 53 өлім - 14, 36 табиғи өсім - 4, 17

Қаладағы Ағыбай батырға арналған ескерткіш

Экономикасы

Қаланың негізгі кәсіпорындары:

«ЗОЦМ» АҚ

Балқаш қаласы әкімінің жанындағы «Су Жылу Транс» КМК

Өндірілетін өнімнің негізгі түрлері:

электр және жылу энергиясы;

түсті металдар өндірісі;

2006 жылғы қаланың ірі және орта кәсіпорындар жұмыскерлерінің тізімдік саны 20877 адамды құрады, орташа атаулы еңбекақы - 31683 теңге. 2006 жылғы өндірістік өнім көлемі (үй шаруашылық есебінсіз) 216083, 4 млн. теңгені құрады. Жылдық деректер бойынша 2006 жылы негізгі капиталға инвестициялар 5005, 3 млн. теңге сомасында игерілді, бұл 2005 жылғы көлемге 117, 7%-ды құрайды. Кәсіпорындардың өз күштерімен орындалған мердігерлік жұмыстар көлемі 2006 жылы 1978, 6 млн. теңгені немесе 2005 жылғы көлемінің 134, 0%-ын құрады. 2006 жылғы бөлшек тауар айналым көлемі (қоғамдық тамақтандыру қызметің есепке алмағанда) 3829, 2 млн. теңге шамасында құралды, ақылы қызмет көрсету көлемі (мемлекеттік басқару қызметінсіз) - 887, 8 млн. теңге.

Экономикасы

Климаты қатты континенталды, жазда құрғақ, ыстық, ал қыста ылғал қармен сипатталатын салқындық. Жазы жауын-шашынсыз, құрғақ, ыстық ұзаққа созылады. Қыс мезгілінде қар аз жауып, суық болады.

Атырау қаласы ендігі 47, -07 С., ұзақтығы 51-53 болатын жазы ұзақ, қысы қысқа күндермен сипатталады.

Қаңтар айындағы орташа температура -60С-ден бастап -120С-ге дейін, ал шілде айындағы орташа температура +240С-ден бастап +260С-ге дейін. Ең төменгі температура -380С, ең жоғары температура +450С. Каспий теңізіне құйып, облыс орталығынан өтіп жатқан Жайық өзенінің арқасында ол жердегі температура судан алыс жердегі аудандардың температурасымен салыстырғанда төмен болып келеді. Жауын-шашын болар-болмас деңгейде, жылына орташа 150 мм, 200 мм шамасында болады. Жел бағыты қаңтар айында оңтүстік-шығыс бағытта болса, ал маусым айында батыс бағытта болады.

Қаладағы Мəдениет үйі

Ауыл шаруашылығы

2006 жылы ауыл шаруашылығы өнімінің айтарлықтай бөлігін өсімдік шаруашылығы құрады.

2006 жылғы 1 шілдеге ауыл шаруашылығы өндірушілерінің нақты бары: 1 ауыл шаруашылық кәсіпорыны, 1 іс-әрекеттегі шаруа қожалығы, 3, 6 мың халықтың жеке қосалқы шаруашылығы. Аймақта ауыл шаруашылық өнім өндіруге 0, 3 мың гектар ауыл шаруашылық жерлері пайдаланылады, оның ішінде 0, 1 мың га - егістік алқаптар.

2006 жылғы астыққа 0, 3 мың га ауыл шаруашылық дақылдары егілетін егістік жерлер пайдаланылды, оның ішінде картоп 0, 1 мың га, көкөніс 0, 2 мың га.

Ұқсас жұмыстар

Балқаш манындағы туризм саласынның дамуы

Табиғатты қорғау – болашақты ойлау

Экологиялық аймақтар

Қ. Р-ның техногенезді даму проблемалары

Балқаш көлі

Олег Николаевич Щербаков

Бектауата маңындағы тауындағы тастардан сувенир жасау. Презентациясы

Орталық Қазақстан

Жетісудың қалалары туралы

ҚР-НЫҢ ТҰРАҚТЫ ДАМУҒА ҚАТЫСТЫ ӨЗЕКТІ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ МӘСЕЛЕЛЕРІ