Экологиялық мәселе

Адамзаттың табиғатсыз күні жоқ,

Мұны айтуға табиғаттың тілі жоқ

Дайындаған: Байжанова Ж. А.

Табиғаттың шынайы сұлулығы адам алғаш рет космосқа көтерілгенде ашылды. Адам космостан көгілдір мұхиттарды, қар басқан тауларды, жасыл түске боялған орманды, шөлдерді - бүкіл планетамызды көрді.

Табиғат - мүсінші

Әлемде талантты және әйгілі суретші-мүсіншілер бар. Кейбіреулер теңдесі жоқ мүсіндер жасап жатады. Алайда әлемдегі ең ұлы мүсінші - ТАБИҒАТ.

Гранд Каньон- Аризона штаты.

Тереңдігі 1, 8 км. Ұзындығы 350 км, орташа ені 16 км. Колорадо өзенінің үстірттің тау жыныстарын шаюы әрекетінен қалыптасқан. Каньон 65 млн. жыл бұрын қалыптаса бастаған.

Каньон Брайс ұлттық паркі - Юта штаты, АҚШ.

Ол каньон деп аталады, алайда бұл жел әрекетінен пайда болған зор көлемді табиғи амфитеатр деуге тұрарлық.

Тасты толқын - Батыс Австралия.

Бұл жартасты құрылымның ұзындығы 110 м, биіктігі 15 м. Тау жынысы графиттен тұрады.

Джеймс Бонд аралы, Тайланд. Әктасты жартас, бөлек тұрған арал тәрізді.

Шарын каньоны, Қазақстан - Гранд -Каньонмен теңдесе алады. Тереңдігі 200м. Шөгінді тау жыныстарынан құралған, жасы - 12 млн жыл.

Антарктида

Экологиялық мәселе.

Демографиялық мәселе.

Азық-түлік мәселесі.

Энергетикалық және шикізаттық мәселе.

Негізгі әлемдік мәселелер

Экологиялық мәселе

Қоршаған ортаның

өзгерісі

Озон қабатының

жұқаруы

Орман алаптарының

кесілуі, азаюы

(тропикалық орман)

Табиғи заттар мен

энергия ағындары

айналымының бұзылуы

Жанармай отыны

мен

шикізатқа тапшылық

Гидросфераның мұнай,

ауыр металдар, т. б.

заттармен ластануы

Радиациялық ластану

Халық санының

өсуі

Топырақ эрозиясы,

тұздану, батпақтану,

Шөлге айналу

Атмосфераның

СО2, СН4 т, б, газдармен

ластануы, парниктік

жағдай қаупі

Егін жайларды пестицид,

гербицид, нитраттармен

Т. б. улы химикаттармен

Өңдеу

Бүгінгі таңда атмосфераның ластануының негізгі себептері - ауаға адамның іс-әрекетінен әр түрлі газдардың (ауаны ластағыш заттар) шығарылуы. Ластағыш заттардың негізгі көздері - өнеркәсіп, автокөліктер, зауыт, жылу энергетикасы,

соғыс қаруларын сынау, космос корабльдері мен ұшақтар т. б.

АҚШ ғалымдары әлемдегі ең биік шың Эвересттің қары мен топырағының үлгісін алды. Қар үлгісі әрбір 300 м сайын 5534 м - 7772 м биіктікке дейін алынды. Қардың барлық үлгісінде мышьяк пен кадмийдің үлкен мөлшері анықталды. Топырақ үлгісінде де мышьяктың мөлшері жоғары болып шықты.

Зауыттар мен фабрикалардың шығарындылары өте зиян. Смог - әр түрлі улы газдар мен басқа да заттарды сіңірген тұман. 1952 жылы Лондон үстіндегі смог 4 мың адамның өмірін алды.

Қалалар мен қала маңы аумақтарының негізгі мәселелердің бірі - қоқыс үйінділерімен ластану.

Ластанған қалалары көп елдер қатарына - Ресей, Үндістан, Филиппины, АҚШ, Қытай, Румыния кіреді.

Чернобыль, Украина.

Әлемдегі ең лас қалалар

Мумбай, Үндістан. Мумбай қоқыстардың астанасы бола алады. Жолдар, теміржолдар, ғимараттар қоқысқа толы.

Линьфэнь, Қытай

Линьфэньде көмір өндіріледі. Онда таза жуылған киімді ілуге болмайды, себебі ол қап-қара болып қайта кірленеді.

Украина, Кривой Рог. Улы газдар ауаға өнеркәсіп орындары мен көліктерден таралады.

Арал теңізі, Қазақстан

1973: Теңіз аумағы: 66 100 км2

1987: 60% көлемі жоғалды

1999-2004: Теңіз өлшемі ¾ қысқарды

Балқаш көлі деңгейінің төмендеуі, Қазақстан

1975-1979: Суды шексіз пайдалану

2001: Қөршілес кішігірім көлдер құрғады

Орманды ауылшаруашылық жерлеріне айналдыру, Боливия

1975: Орман ландшафты

2003:

Ірі плантациялар аумақты өзгертіп жіберді

Масаи Мара (Кения) үстіртін аграрлық шаруашылық мақсатында игеру

Жайылым жерлерді егістік жерге айналдыру

1975: Ауылшаруашылық экспансиясы басталды

2000:

Жыртылған жерлер аумағы 10 есе көбейді

«Жер сағаты» акциясы

Жыл сайын әлем наурыз айының соңында өткізілетін "Жер сағаты" акциясы, бір сағат бойына электр шамдарын сөндіру мен электр қуатын қолданудан бас тарту болып есептеледі.

Осылайша экологияға күнделікті қарапайым әдеттен бас тарту, электр қуаты мен жылуды үнемдеп қолдану, суға ұқыпты қарап және қағаз бен т. б. материалдарды қайта өңдеп пайдаға асыруды таңдай білу.

Әлемнің 131 елінің 4 мыңға жуық қалалары, сондай-ақ 750 атақты ескерткіштері "Жер сағаты - 2011" бойынша жарықты сөндірді.

“Жер сағаты” акциясы алғаш рет 2007 ж. наурызында Сиднейде (Австралия) өтті.