Қазақ ұлттық би өнерінің мәдени және тәрбиелік маңызы

Қазақтың

ұлттық

би өнері

Дайындаған:

Музыка пән мұғалімі:

Сүлейменова Д.

Балаларға арналған ұлттық ойындар

“Асау мәстек” ойыны

“Соқыртеке” ойыны

А. Жайымовтың әні “Наурыз біздің әніміз”.

Абылдың күйі.

Халық композиторы Есірдің күйі.

Құрманғазының күйі.

Махамбеттің көңіл күйін, өкінішін

білдіретін күйі

5. Халық күйі.

Сөзжұмбақ

Нота ұзақтығын санап, есептеу

Нотаның ұзақтығы бойынша аталуы

Нотаның жазылу таңбасы

1-ге, 2-ге, 3-ке, 4-ке

1-ге, 2-ге

1-ге

Бір

(1-дің жартысы)

Дыбыс ұзақтықтары

Сабақтың тақырыбы:

Қазақтың ұлттық би өнері

Оқушыларға

халқымыздың

ұлттық би өнері жайлы

түсінік беру

Қазақтың ұлттық

би өнері және

қазақстанда тұратын

басқа да ұлттардың

би өнерімен таныстыра

отырып, биге,

өнерге қызығушылығын

арттыру.

Ұлттық тәрбие көзі

ретінде халық би өнерінің

көркем эстетикалық

тұстарын тереңірек талдау

арқылы оқушыларды

өз отанының нағыз

азаматы болуға баулып,

оның ұлттық

көзқарасымен санасын

ояту

Қазақтың ұлттық би өнері ерте замандардан бастау алып, күні бүгінге дейін өркендеп келеді. Би өнері халқымыздың салт-дәстүр, тұрмыс-тіршілігіне байланысты туындаған.

Қазақтың ежелгі би өнері үлгілері жөнінде дастандарда, ертегілерде, батырлар жырларында да айтылып отырады. Белгілі музыкалық шығармалар, күй әуендері биді сүйемелдеу үшін пайдаланылған. Мысалы, “Қаражорға”, “Бүркіт биі”, “Қаз-қатар”, “Насыбайшы”, “Құсбегі-дауылпаз”, “Аю-би”, “Киіз басу”, “Өрмек тоқу”, “Аққу”, “Ортеке”және т. б билер сондай әдіс-тәсілмен орындалған.

XIX ғасырда өмір сүрген белгілі өнер иесі ел аузында Ағашаяқ атанған Рахымберді шөктірілген тоғыз түйенің үстінде секіріп жүріп, би қимылдарын жасайтын болған. ХХ ғасырдың жиырмасыншы жылының бас кезінде Диуана атанған, ел жұртқа белгілі өнерпаз Зәрубай “Қоянды” жәрмеңкесінде қоян болып киініп, күлкілі “Қоян биін” орындаған.