Өзен шаянының сыртқы құрылысын зерттеу




Презентация қосу
Сабақтың мақсаты:
Буынаяқтылардың көптүрлілігін, жәндіктердің негізгі
ерешеліктерін ұғындыру, шаянтектестердің тіршілігі және
сыртқы, ішкі мүшелерінің қызметін толық меңгерту.
Дамытушылық: Сабақта оқытудың жаңа технология
элементтерін қолданып, оқушы белсенділігін арттыру,
оқушылардың іс - әрекетін басқару арқылы ой таласын туғызу,
білім – білікітілігін дамыту.
Тәрбиелік: Оқушылардың өз бетімен ізденісін қалыптастыру,
ойлау қабілетін дамыту.

Көрнекілігі: Тірек сызбалар, суреттер, электронды оқулықтан
үзінді, кестелер
Сабақтың түрі: Топтастыра іздестіру сабағы

Сабақтың әдісі: Дәріс-сұхбат, өзіндік жұмыс, кітаппен жұмыс
Сабақтың жоспары:

1. Ұйымдастыру (1-минут)
2. Пысықтау (5-6 минут)
3. Жаңа тақырып (өзара оқыту) (15 минут)
4. Бекіту (10-минут)
5. № 17 зертханалық жұмыс
“Өзен шаянының сыртқы құрылысын
зерттеу” (9-10 минут)
6. Бағалау (2-минут)
7. Үйге тапсырма (1-минут)
Сабақтың жүру барысы

І. Ұйымдастыру кезеңі.
ІІ. Пысықтау. “Ой толғаныс”
Сұрақтар:
1. Былқылдақденелілер деп аталуы неге байланысты?
2. Былқылдақденелілер типі неше класқа бөлінеді?
3. Былқылдақденелілердің мүшелер жүйесі туралы не
айтуға болады?
4. Буылтық құрттармен салыстырғандағы
ерекшеліктері қандай?
5. Табиғаттағы және адам өміріндегі маңызы
қандай?
Тест сұрақтары
1. Қосжақтаулы былқылдақденелілердің а) желбезек б) өкпе және тері
тыныс алу жүйесі: ә) өкпе в) желбезек және тері
2. Тоспа ұлуы қалай тіршілік етеді: а) тері – бұлшықет қапшығы арқылы
жорғалап жылжиды
ә) суда тез жылжып, тіршілік етеді
б) дененің бауыр жағында орнадасқан
бұлшықетті аяғы арқылы жорғалап
жылжиды
в) топрақтың терең қабығында өмір сүреді.

3. Ауылшаруашылық өнімдеріне зиян а) тоспа ұлуы б) жалаңаш шырыштар
келтіретін былқылдақденелілер: ә) айқұлақ в) кальмар
4. Тоспа ұлуының қаны қандай? а) түсі жоқ б) көгілдір
ә) қызыл в) жасыл
5. Айқұлақтың дернәсілі қалай аталады? а) трохофора б) глохидий
ә) велигер в) науплиус

Тест сұрақтарының дұрыс
жауабы:
1 2 3 4 5
а а б а б
Буынаяқтылар типі

Шаянтәріздестер Өрмекшітәріздестер Бунақденелілер
ІІІ. Жаңа тақырып

Буынаяқтылар

Аяғы Екі жақты Көпжасушалы
бунақталған симметриялы жәндіктер

Хитин дегеніміз – жасуныққа ұқсас ағзалық зат.
Буынаяқтылар типі
(1-1,5 миллионға жуық)

Шаянтәріздестер Өрмекшітәріздестер
(30 000-ға жуық) (40 000-ға жуық)

Бунақденелілер
Жапырақятылар (1 миллионға жуық) Өрмекшілер

Ескекаяқтылар Отауықтар

Теңаяқтылар Құршаяндар

Онаяқтылар Кенелер
Шаянтәріздестер
Өрмекшітәріздестер
Кесте Қантарату жүйесі Зәр шығару Жүйке жүйесі Көбеюі Тыныс алу
жүйесі жүйесі

Шаянтәріздес- Жүрегі және Бездер арқылы Көру, иіс сезу, Басым бөлігі Суда тіршілік
тер қантамырлары жүзеге асады. сипап сезу және дара ететіндіктен
қанды дене Дененің бас тепе-теңдікті жынысты желбезек
қуысына айдайды. бөлігінде сақтау мүшелері және олар арқылы
Қантарату жүйесі орналасады едәуір дамыған жынысты тыныс алады
тұйықталмаған жолмен
қантарату жүйесі көбейеді

Өрмекшітәріз- Ашық жүйелі Көпшілігі сатан Құрсақ жүйке Дара Өкпе
дестер без және тізбекшелер, жынысты қапшығы
мальпигий жүйке іштей және демтүтік
тамырлары түйіндерінің ұрықтанады (трахея)
арқылы қажетсіз іріленуінен арқылы
заттар бөледі түйінде жүйкесі тыныс алады
түзіледі сезім
мүшелерінің
құрылысы едәуір
күрделі
ІV. Сабақты бекіту.
1. Топтастыру (оқушылар жұмыс дәптеріне орындайды)

Шаянтәріздестер
2. Толғаныс. Парта қатары бойынша
А, Ә, Б тобы деп бөлінеді.

А – тобы “Венн диограммасы”
Ә – тобы “Кубизм әдісі”

1 Зерттеңіз Буынаяқтылар түрлерін

2 Салыстырыңыз -буынаяқтылар құрылысы
-Қызметін
-Тіршілік әрекетін

3 Суреттеңіз Шаянтәрізділер мен өрмекшітәріз-
дестердің сыртқы құрылысын
Б – тобы. Шығармашылық жұмыс
Тақтада жәндіктердің суреті шығады.
Оқушылар бір-бірден келіп өздеріне керекті жәндіктерді
таңдап, аталуын дене құрылысын айтады.
V. № 17 зертханалық жұмыс
“Өзен шаянының сыртқы құрылысын зерттеу”

Құрал-жабдықтар: өзен шаянының ылғалды препараты, ұлғайтқыш әйнек, қысқыш, препараттық ине.
1. Өзен шаянының баскөкірегін және құрсағын табыңдар. Бұл бөліктердің қалай жалғасқанына назар аударыңдар.
2. Өзен шаянының жабынын зерттеңдер. Ол қатты ма, жұмсақ па, бұжырлы әлде тегіс пе, саусақпен сипап көріңдер.
3. Көздерінің қалай орналасқанына зер салыңдар. Ұзын және қысқа мұртшаларын табыңдар. Олар нешеуден екен?
4. Баскөкірегінде қанша жүретін аяқтар бар екен? Қай жұбында қысқыш бар? Анықтаңдар?
5. Құрсақта неше бунақ бар? Құрсақ бунақтарында қандай және қанша аяқ бар?
6. Өзен шаянының сызба суретін дәптерлеріңе салып, тұсына атауларын жазыңдар. Оқулықтың суретімен салыстырыңдар.
Ой қорыту
Балалар, бүгінгі сабақты меңгеруде қандай қиындықтар туындады?
Туындаған қиыншылықтарды жеңуде атқарған іс-әрекетіңіз?
Сабақ барысында нені меңгердіңіз?
Алдағы уақытта нені үйренгіңіз келеді?

VІ. Бағалау

Сапа – 60%
Үлгерім - 100%

VІІ. Үйге тапсырма - § 46

Ұқсас жұмыстар
Буынаяқтылар типіне жататын жәндіктер
Шаянтәрізділердің көру мүшелері
Өзен шаяны
Геоморфология
БАЛЫҚ ОМЫРТҚАСЫНЫҢ САНЫ
Адам анатомиясы.Анатомияның тарихы
Қосмекенділер класы туралы
Қосмекенділер класы
Дене сегменттерінің саны тұрақсыз
ГЕОБОТАНИКА
Пәндер