Қазақтың қасқа жолды

Атырау облысы, Индер ауданы, Көктоғай селосы, Боран Нысанбаев атындағы орта мектептің І санатты бастауыш сынып мұғалімі Сүйінғалиева Айгүл Тоқпанқызы

Сабақтың тақырыбы:

М. Жұмабаев “Өткен күн”, “Түркістан”өлеңдері

Сабақтың мақсаты:

а) Білімділік: Ақын өмірінен қысқаша түсінік беру, өлеңнің мәтінімен таныстыра отырып, мазмұны мен идеясына тоқталу;

ә) Дамытушылық:Өлең жайлы алған білімдерін әр түрлі тапсырмалар арқылы жүйелеу, ойланып тиянақты жауап беруге дағдыландыру, сөздік қорын, тіл байлығын дамыту;

б) Тәрбиелілік: Шығарманы оқыту арқылы өз елін, жерін сүюге, ұлтжандылыққа тәрбиелеу.

(1893-1938)

Мағжан Жұмабаев -

қазақтың бес арысының бірі,

халқымыздың от жалынды, зор талантты ақыны.

Өмірдерек

1905 ж. Қызылжардағы мед/ге түсіп,

1910 жылы бітіреді

1913-1917 жылдары Омбы мұғалімдер

семинариясын,

1923-1926 жылдары Мәскеудің әдеби-

көркем инст/н біт/ді.

1925 жылы “Алқа” деген әдеби

үйірме ұйымдаст/ды.

1929 жылы Карелияға жер ауд/ды.

1938 жылы 19 наурызда атылады.

“Өткен күндер” өлеңі

1. Қонысы - жібек, ну тоғай,

Айдын шалқар көлге бай . . .

2. Қайыры көп ағайын,

Кедейде жоқ уайым . . .

3. Туралық пен шындықты

Қаз-қатар ғып жегеді . . .

4. Әділдіктің символы -

Хақназар хан.

5. Мағжан - Абай . . .

Астана.

Есіл өзені

Сырдария

өзені

Еділ (орыс.

Волга) өзені

Қабанбай Қожақұл-ұлы, Қаракерей Қабанбай, Дарабоз (XVII ғ. соңы - XVIII ғ. ) - қазақ батыры.

Азан шақырып қойған аты - Ерасыл.

Ақшаұлы Қанжығалы Бөгенбай - қазақ хал-қының жоңғар шапқын-шылығына қарсы азат-тық күресі тарихында ерекше рөл атқарған батыр, қолбасшы.

Қаз дауысты Қазыбек Келдібекұлы - қазақ халқының 17-18- ғ/ғы

ұлы үш биінің бірі, көрнекті қоғам, мем-лекет қайраткері.

Сөздікпен жұмыс:

Алаш - қазақ

От - мұнда шөп деген

мағына

Керсен - үлкен тостаған

Саумал - қымыз

Ділдә --- алтын ақша

Бұйық - тыныш, бейбіт

Мағжан Жұмабаевтың

“Түркістан” өлеңі

Түркістан - екі дүние есігі ғой.

Түркістан - ер түріктің бесігі ғой.

Тамаша Түркістандай жерде туған,

Түріктің Тәңірі берген несібі ғой . . .

Көне Түркістан

(1445 -1518 )

Қасым хан мен Қазақ хандығының негізін салған

Әз Жәнібектің ұлы.

Арыстан елге Отан

болған Тұран,

Тұранда қазағым да

хандық құрған.

Қазақтың қасқа жолды

Қасым ханы

Тұранның талай жерін

билеп тұрған.

Бұл Тұран - ежелден - ақ

алаш жері,

Тұрансыз тарқамаған

алаш шері.

Тұранның топырағында

тыныштық тапқан

Алаштың арыстаны -

Абылай ері. .

Абылай хан, Әбілмансұр

(1711-1781) -қазақ ханы,

ұлы мемлекет қайраткері,

қолбасшы және дипломат.

Түсіндірме сөздік

Екі дүние есігі - осы дүние мен о дүниенің түйіскен жері, қасиетті жер деген мағынада

Несібі - байлығы

Тұран - түркілердің астанасы

Алаш - қазақ, қарақалпақ, өзбек, қырғыз, түрік-мен, әзірбайжан, татар, т. б.

Қожа Ахмет Яссауи кесенесі - орта ғасырлық сәулет өнерінің үздік асылы болып табылады.

Бұл теңдессіз сарайлар кешені 30 әр түрлі бөлмелер мен залдардан тұрады. Негізгі күмбездің сыртқы диаметрі - 40 м жоғары, дөңгелек - 130 м, мұнараның биіктігі - 12 м.

Қазіргі Түркістан

Түркістан қала/ң батысында, 27 ша-қырым жерде орна-ласқан Қарнақ елді мекенінде, сирек кездесетін асыл металдардың қоспа-сынан құйылған. Тайқазанның салмағы екі тонна, сыйым-дылығы үш мың литр.