ТЕМІР ҚОСЫЛЫСТАРЫН АНЫҚТАУ

Презентация қосу

Сабақтың тақырыбы: Темір.
Сабақтың мақсаты:
1.білімділік: темірдің периодтық жүйедегі орны, табиғатта таралуы,

қасиеттері,қолданылуы,
сонымен қатар ғылым мен техниканың қазіргі дамуындағы
маңызы жайлы толық мағлұматтар беру.
2.дамытушылық: демонстрациялық тәжірибелер арқылы
есте сақтау,танымдық қабілетін, сөйлеу мәдениетін дамыту,
химияға қызығушылығын арттыру.
3.тәрбиелік: оқушыларды өз бетінше жұмыс істеуге жұмылдыру,
ой – өрісін ғылыми түрде жеткізуге,өздігінен
ізденіп еңбек етуге, жылдамдыққа, тапқырлыққа тәрбиелеу.
Темір
І ФАЗА ІІ ФАЗА

III ФАЗА IV ФАЗА

Х
Қызығушылықты ояту.
Ой қозғау стратегиясы.
Қара металлургияның жанымын
Машина трактордың қанымын.
VІІІ В топшада болсам да,
Металл атаулының ең көп
қолданатын санымын.
ІІ ФАЗА.
Мағынаны тану
Периодтық жүйедегі орны және
атом құрылысы.
Темір – VІІІ топ элементі.
Электрондық формуласы:
1s2 2s2 2р6 3s2 3р6 3d6 4s2

Ауыспалы тотығу дәрежелерін
көрсетеді: +2, +3;
Табиғатта таралуы.
Темір табиғатта таралуы бойынша екінші
металл. Оның жер қыртысындағы үлесі
5,1%. Метеориттердің құрамытемір бар.

Темірдің маңызды өнеркәсіптік
кендері:қызыл теміртас (Ғе2О3),
магниттік теміртас (Ғе3О4) , пирит (ҒеS2)
Темір минералды сулардың құрамында
сульфат (FeSO4) және гидрокарбонат
Fe(НСО3)2 түрінде кіреді.
Өнеркәсіпте алынуы
Темірді оның оксидтерін сутекпен, алюминиймен
немесе көміртек (ІІ) оксидімен тотықсыздандырып
алады :

Fе3O4 + 4CO 3Fе +4CO2

ҒеО + Н2 Ғе + Н2О

Ғе2О3 + 2АІ 2Ғе + АІ2О3
Физикалық қасиеттері

Темір – жылтыр, күмістей ақ түсті
металл, оның тығыздығы – 7,87г/см3.
Оның балқу температурасы +15390С –
тан жоғары. Қаттылығы – 4,6. Темір
иілгіштік, оның оңай магниттенетін
және оны жоғалтатын қасиеттері бар,
техникада кеңінен қолданылады.
Химиялық қасиеттері:
Темір орташа белсенді металл. Белсенді бейметалдар темірді
тотықтырады :
2Fe + 3CІ 2FeCІ
Fe + S FeS.
Қыздырылған темірдің жұқа жоңқалары оттекте темір қағын түзіп
жанады :
3Fe + 2O2 Fe3O4 (FeO Fe2O3)
Қыздырылған темір су буымен әрекеттеседі:
Fe + H2O FeO + H2
Ылғал ауада темір тотығу өнімінің қоспасы тотпен қапталады :
4Fe + 6H2O +3O2 4Fe(OH)3
Қышқылдармен әрекеттесіп, сутекті тотықсыздандырады:
Fe +2HCІ FeCІ2 + H2
Темір белсендінгі төмен металдарды тұздарынан тотықсыздандырады:
Fe +CuCІ2 FeCІ2 + Cu
ТЕМІРДІҢ МАҢЫЗДЫ ҚОСЫЛЫСТАРЫ.
Темірге тотығу дәрежесі +2 және +3 қосылыстардың екі
қатары тән:

Fe О Ғе2О3

Темір (ІІ) оксиді Темір (ІІІ) оксиді

Fe (OH)2 Ғе (ОН)3

Темір (ІІ) гидроксиді Темір(ІІІ)гидроксиді

Ғе+2 тұздары Ғе+3 тұздары
ТЕМІР ҚОСЫЛЫСТАРЫН
АНЫҚТАУ

Ғе+3 темір ионын анықтау үшін калий
тиоцианатын реактив ретінде қолданады.

ҒеСІ3 + 3КSСN Ғе(SСN)3 + 3КСІ

Ғе+2 темір ионын анықтау үшін калий
гексацианоферрат (ІІІ) реактив ретінде
қолданады
ІІІ – фаза. Жаңа
сабақты бекіту.
Химия
30 40 50
өнеркәсіп биология медицина
латын тілі астрономия физика
тарих әдебиет география
ДЖИКСО СТРАТЕГИЯСЫ.
Жеке және топпен жұмыс.

1. 150г темір (ІІ) хлоридінің балқымасын
электролиздегенде катодта бөлінетін
металдың массын есепте.
2. 10г темір мен мыстың құймасын тұз
қышқылымен өңдегенде 11,2л газ бөлінді.
Құймадағы темірдің массалық үлесін есепте.
3. Айналымды іске асыратын реакция
теңдеулерін жаз.
Ғе ҒеСІ2 Ғе(ОН)2 ҒеО Ғе Ғе(ОН)3 Ғе2О3
ІV – фаза.
Үйге тапсырма:
§7.5. Темір. Жаттығулар (1 – 7). 200
бет. ББҮ – стратегиясы.

НЕНІ БІЛГІМ
НЕ БІЛДІМ? НЕ ҮЙРЕНДІМ?
КЕЛЕДІ?
Темірдің негізгі
құймалары

ЖАУАБЫ
Темір латын сөзінен
аударғанда қандай
мағына
береді.

ЖАУАБЫ
Темірдің ашылу дәуірі

ЖАУАБЫ
Темірдің өсімдік және
адам ағзасына тигізетін
пайдасы

ЖАУАБЫ
Неге темір «аспан
тасы» деп аталады?

ЖАУАБЫ
«От көмір жейді
- ...................!»

ЖАУАБЫ
Адам ағзасында темірдің
мөлшері көбейіп кетсе
қандай
ауруға шалдығады?

ЖАУАБЫ
Меккедегі темірдің
қалқып тұру себебі

ЖАУАБЫ
Қазақстанның қандай
қалаларында темір
өндіріледі.

ЖАУАБЫ
«ферро» - қылыш
біздің заманымызға
дейін
гемоглобин және
хлорофилл
метиориттің

құрамында болады
тат темір жейді
атеросклероз
магниттік

қасиетіне негізделген
Теміртау, Рудный, Орталық
Қазақстан
болат,шойын

Ұқсас жұмыстар

Хром тобына Темір тобына

Микроб ферменттері, классификациясы. Микроорганизмдердің көмегімен органикалық заттардың, азот,күкірт, фосфор және темір қосылыстарымен өзгеріске ұшыруы

Микробиология

Темір

Көмірді гидрогендеу процесі

d - элементтердің сонымен қатар азот, фосфор, мышьяк қосылыстарының медицина мен фармация қолданысындағы химиялық негіздер туралы түсінік

Аминқышқылдарға жалпы сипаттама

Куміс айна реакциясы

Вольфрам элементі

Бақылау ұңғымасы

Пәндер