Заттың күйлері және оны молекула - кинетикалық тұрғыдан түсіндіру

Презентация қосу

Оңдағанова Гүлнар Рақышқызы
Батыс Қазақстан облысы Қаратөбе ауданы
Мұхит атындағы ОЖББМ-нің
бірінші біліктілік санатты физика пәні мұғалімі
Білім іздегенге
ғана табылады.
Заттың күйлері және оны молекула-
кинетикалық тұрғыдан түсіндіру
Сабақтың мақсаты:
Білімділік: Дамытушылық: Тәрбиелік:

Оқушылардың
Заттың күйлерін Алған білімдерін
айналадағы
молекулалық- өмірмен
денелерге деген
кинетикалық байланыстыратын
ғылыми
көзқарас негізінде шығармашыл
көзқарастарын
түсіндіру. тұлға тәрбиелеу
дамыту.
Cабақтың көрнекіліктері:
интерактивті
тақта,слайдтар,электрондық
оқулық.

Сабақтың әдісі: СТО
жобасының
элементтерін
пайдалану.

Сабақтың түрі: білімді
игерту сабағы.
Сабақтың барысы
І.Қызығушылықты ояту. “Ой қозғау”
стратегиясы

материя атом
дене
зат

молекула
б).Топтастыру стратегиясы.
Мұз, су, бу олардың бір-бірінен ерекшелігі неде?
Қандай қасиеттерін білесіңдер?
Морт
Сұйық
сынғыш
су
мұз
Аққыш
Қатты

Бу жеңіл
Тез таралады
“Түртіп алу” стратегиясы
ІІ. Мағынаны тану.
1.Заттың күйлері температураға тәуелді өзгереді.

Планета Күннен орташа Беткі
қашықтығы температурасы(
(млн.км) С*)
Меркурий 57 +400 -200
Шолпан 107 +400
Жер 149 +40 -50
Марс 276 +25 -110
Юпитер 773 -138
Сатурн 1417 -180
Уран 2752 -190
Нептун 4469 -220
Плутон 7307 -270
Молекула-кинетикалық
теорияның негізгі
қағидалары:
1). Барлық заттар бөлшектерден
тұрады. Бұл-молекулалар, атомдар
және иондар.
М.В.Ломоносов
(1711-1765)
-ұлы орыс ғалымы,
ол жылудың 2)Атомдар, молекулалар үздіксіз
бей-берекет қозғалыста болады.
молекулалық-
кинетикалық
теориясын дамытты.
3) Кез-келген заттың
молекулаларының арасында өзара
әсер ету күштері, тартылыс және
тебілу күштері әрекет етеді.
Электронды оқулық
бойынша
көрсетілімдер:

1. Қатты күйдегі 4. Газдардың
2. Ыдыстағы
заттардың механикалық
сұйықтар
механикалық қасиеттері
қасиеттері

3. Сұйық
көлемінің
тұрақтылығы
Қосымша мәлімет
Заттың үш күйінің қасиеттері
Заттың Негізгі қасиеттері Молекулаларының Молекулалары
күйі арақашықтығы қалай қозғалады

Газ Неғұрлым үлкен көлем Молекуланың өз Өзіне берілген
алуға тырысады, өлшемінен ондаған көлем ішінде
көлемін де, пішінін де есе артық ретсіз, шапшаң
сақтамайды, оңай қозғалады.
сығылады.
Сұйық Өзі құйылған ыдыстың Молекуланың өз Орнықты күйінің
пішінін алады,көлемін өлшеміндей маңында секірмелі
сақтайды, пішінін тербеле алады.
сақтамайды, аққыш
Қатты Көлемін де, пішінін де Молекулалары Тепе-теңдік күйіне
сақтайды. белгілі бір ретпен қатысты тербеле
орналасады, қозғалады.
арақашықтығы
молекуланың өз
өлшемінен кем
ІІІ.Ой толғаныс

1. Зымыран сұрақтар
2.Семантикалық карта толтыру
3.Тест тапсырма
Зымыран сұрақтар

1. Заттың әр түрлі күйде болуы қандай шамаға байланысты?
2. Молекула-кинетикалық теорияның негізгі қағидалары қанша?
3. Қатты күйдегі заттың ерекшелігі қандай?
4. Сұйық күйдегі заттың ерекшелігі қандай?
5. Газ тәрізді заттың ерекшелігі қандай?
6. Қатты, сұйық және газдың бір-бірінен айырмашылығы неде?
Семантикалық карта толтыру.
Заттың Өмірден Негізгі Молекула Молекула
күйлері мысалдар қасиеттер рдың лардың
келтір і орналасу қозғалыс
ы ы

Қатты

Сұйық

Газ
Тест тапсырмасы
• 1. Көлемін және пішінін сақтайтын дене?
• А) қатты б) сұйық с) газ
• 2. Көлемін сақтап, пішінін сақтамайтын дене?
• А) қатты б) сұйық с) газ
• 3. Көлемін және пішінін сақтамайтын дене?
• А) қатты б) сұйық с) газ
• 4. Химиялық элементтің қасиеттерін бойына сақтаған оның ең кіші
бөлшегі.
• А) атом б) молекула с) зат
• 5. Дененің жылулық күйін анықтайтын құрал?
• А) таразы б) термометр с)мензурка
• 6. Заттың үш күйінің айырмашылығы неде?
• А) молекулаларының өлшемдерімен б) молекулалардың орналасуымен
• с)молекулалардың құрамымен
• 7.Молекула-кинетикалық теорияның негізін салушылардың бірі?
• А) Архимед б) Аристотель с) Ломоносов
• 8.Әлем кеңестігіндегі барлық нәрсе не деп аталады?
• А) зат б) материя с) дене
• 9.Кез-келген зат молекулалары өзара қалай әсерлеседі?
• А) өзара тартылады б) өзара тебіледі с) тартылады және тебіледі, өте аз
қашықтықта тебілу күші тартылу күші тартылу күшінен көп болады
• 10) Молекулалары өзіне берілген көлем ішінде ретсіз шапшаң қозғалатын
Тест жауаптары
1.А Бағалау шкаласы
“ 5 ” – 9-10 ұпай
2.Б “ 4 ” - 7 -8 ұпай
3.С “ 3 ” – 5-6 ұпай
4.А
5.Б
6.Б
7.С
8.Б
9.С
10.С

Оқушыларды бағалау
Үйге тапсырма
1. §16
2. Венн диаграммасын құру.
Мұздың, судың және будың молекула-кинетикалық теория
тұрғысынан қандай айырмашылықтары және ұқсастықтары
бар?
су

мұз бу

Ұқсас жұмыстар

Заттың күйлері және оларды молекулалық-кинетикалық көзқарас негізіндетүсіндіру

Сабақ Жаңа жоспары сабақ

Заттың күйлері

Булану және конденсация

Жылулық қозғалыс

Ферменттер әсерінің кинетикасы туралы

Дисперсті жүйелер

Коллоидтық жүйелердің молекула-кинетикалық және оптикалық қасиеттері

Атомдар мен молекулалар

Гиббс энергиясы

Пәндер