Фосфор оксидтері

Презентация қосу

А.С.Макаренко атындағы №41 мектеп-лицейі
Ашық сабақ
Фосфор
Фосфор оксидтері
Химия пәнінің мұғалімі:
Оразымбетова Гүлнұр Рахымжанқызы
Сабақтың мақсаты:
Фосфор және оның оксидтері жөнінде жалпы
мәліметтерге сүйене отырып, нақты теориялық білімді
ізденіс, өзіндік жұмыстар арқылы толықтыру, меңгерту,
бекіту

Дамытушылық мақсаты:
Оқушылардың шығармашылығын дамыта отырып
ғылыми дүниетанымын кеңейту, ізденіс жолымен
мақсатқа жетуге баулу

Тәрбиелік мақсаты:
Өзара ынтымақтастыққа, өз ұлтын шексіз сүюге,
экологиялық сауаттылыққа тәрбиелеу
Миға шабуыл. “Сөзжұмбақ”
1.Азотты сипаттаған
ғалым
Р Е З Е Р Ф О Р Д 2.Ауаның 78 % құрайтын
элемент
А З О Т
3.Азот қышқылының
С Е Л И Т Р А тұздары
4.Атмосфераға азот бөліп
Т О Р Ф жанатын зат
5.Азот диоксиді адам
Г Е М О Г Л О Б И Н
қанынан нені азайтады?
Н И Т Р И Д 6.Азоттың металдармен
қосылысы
атом
құрылысы
табиғатта
қолданылуы кездесуі

ФОСФОР
химиялық
қасиеттері алынуы

физикалық
қасиеттері
Атом құрылысы
Фосфордың сыртқы энергетикалық деңгейінде
5 электрон бар. Атомындағы
электрондардың орналасуы:

+15 Р )2е )8е )5е

Электрондық құрылысы:

1s2 2s2 2p6 3s2 3p3
Табиғатта кездесуі
Алынуы

2Ca3(PO4)2+6SiO2+10C = P4+6CaSiO3+10CO
атом
құрылысы
табиғатта
қолданылуы кездесуі

ФОСФОР
химиялық
қасиеттері алынуы

физикалық
қасиеттері
Физикалық қасиеттері
Ақ фосфор Қызыл фосфор
1.Ақ түсті кристалл зат, тығыздығы 1.Аморфты зат, кристалды емес,
1,83г/см3 тығыздығы 2,20 г/см3
2.Қараңғыда жарқырайды 2.Қараңғыда жарқырамайды
3.Кәдімгі жағдайда 30-40 0С 3.Ауадағы оттекпен 260 0С –та
температурада ауадағы оттекпен тотығады
тотығады
4.От алғыш қауіптілігіне 4.Отқа қауіпті емес. Қыздырғанда
байланысты су астында сақтайды оталады.
5.Суда ерімейді, 5.Суда да, (СS2) күкірткөміртекте
(СS2) күкірткөміртекте ериді де ерімейді
6.Өте қауіпті, улы! 6.Улы емес
7.440С-та балқиды, 2800С-та 7.4000С-та балқиды
қайнайды
Химиялық қасиеттері
1. Фосфор оттекте жанып, пентаоксид түзеді:

4Р+5О2=2Р2О5
2. Фосфор хлормен ерекеттесіп, фосфор үш хлоридін
және 3000С-та фосфор пентахлоридін түзеді:

2Р+3Cl2=2РCl3
2Р+5Cl2=2РCl5
3. Фосфор сутекпен тікелей әрекеттесіп, фосфин
түзеді:

2Р+3Н2=2РН3
4. Фосфор металдармен фосфидтер түзе
әрекеттеседі:

3Са+2Р=Са3Р2 кальций
фосфиді
3Nа+Р=Na3Р натрий фосфиді
5. Күрделі заттармен әрекеттеседі:
5КСl3+6P=3P2O5+5KCl
Қолданылуы
Фосфор (V) оксиді

Р2О5+Н2О=2НРО3 метафосфор қышқылы

Р2О5+2Н2О=Н4Р2О7 дифосфор қышқылы

Р2О5+3Н2О=2Н3РО4 ортофосфор қышқылы
Алынуы
Зертханада алынуы:
P2O5+3H2O=2H3PO4

Өнеркәсіпте алынуы:
Ca3(PO4)2+3H2SO4=3CaSO4 +2H3PO4
Химиялық қасиеттері:

2H3PO4+3СаО=Ca3(PO4)2 +3H2O

Са3(PO4)2+4Н3PO4=3Са(Н2РО4)2
Қолданылуы

Алкогольсіз
сусындар Минералды
алуда тыңайтқыштар
алуда

Фосфор
қышқылы
Дәрі-дәрмек
жасауда

Нан Өнеркәсіпте
пісіруде
Сабақты бекіту
Сандарды сөйлетейік

1669 31 56

600 15
Венн диаграммасы

Ақ фосфор Ортақ қасиет Қызыл фосфор

Аморфты,
Ақ түсті,
Кристалды емес
кристалл Суда Қараңғыда
Қараңғыда ерімейді жарқырамайды,
жарқырайды,
Улы емес т.б.
өте улы т.б.
Химиялық эстафета

1.Тапқырлар тобы:
N2 NH3 NO NO2 HNO3

2.Алғырлар тобы:
Р Р2О5 Н3РО4 Н4Р2О7 HРO3

3.Ойшылдар тобы:
Са3(РО4)2 Р Р2О5 Н3РО4 Са(Н2РО4)2
Эстафеталық ойын “Термин-синони
PH3 Аммиак
H3PO4 Кальций фосфиді
P2O5 Аммофос
Ca(NO3)2 Фосфин
NH3 Фосфор (V) оксиді
NH4H2PO4 Кальций нитраты
Ca3P2 Ортофосфор қышқылы
Ca(H2PO4)2+2CaSO4 Күміс фосфаты
HPO4 Жай суперфосфат
Ag3PO4 Метафосфор қышқылы
Эстафеталық ойын “Термин-синони
PH3 Аммиак
H3PO4 Кальций фосфиді
P2O5 Аммофос
Ca(NO3)2 Фосфин
NH3 Фосфор (V) оксиді
NH4H2PO4 Кальций нитраты
Ca3P2 Ортофосфор қышқылы
Ca(H2PO4)2+2CaSO4 Күміс фосфаты
HPO4 Жай суперфосфат
Ag3PO4 Метафосфор қышқылы
Үйге тапсырма:
§ 20. Фосфор
§ 21. Фосфор оксидтері
№3; №4; №5

Оқушыларды бағалау.

Ұқсас жұмыстар

Минералды тыңайтқыштар өндірісі

Натрий оксиді

Ғаламдық биосферадағы биогеохимиялық заттар айналымы

Атмосфералық ауаның ластануының гигиеналық маңызы

Фосфор қышқылы

Фосфоорганикалық қосылыстардың тарихын, жіктелуі мен номенклатурасын игеру

VA топша элементтері. Азот және фосфор элементтері

Шойын өндірісі

Гидрогендеу процестерінің теориялық негіздері

Бейорганикалық заттардың жіктелуі

Пәндер