Сәулеленетін элемент

Презентация қосу

Лездік тапсырма
1. Атом қандай бөлшектерден тұрады?

2. Радиактивті элемент дегеніміз не?

3. Радиактивті сәулелену дегеніміз не?
4. Магнит өрісінің радиактивті сәулелерді зерттеу-
дегі рөлі қандай?

5. -α, -β , - γ сәулелерінің физикалық табиғаты.

6. Радиактивтілік дегеніміз қандай құбылыс?
Атомның күрделі құрылым
екенін көрсететін қандай
эксперименттік нәтижелерді
білесіңдер?
Фотопластина

Саңылау
Қорғасын ыдыс

Сәулеленетін
элемент
Жоспары
1. Резерфорд тәжірибесі
2. Атомның планетарлық моделі
3. Ядроның өлшемі, заряды
4. Изотоптар
Эрнест
Резерфорд
(1871–1937)
α - бөлшегі

+
+ - Алтын
атомының
+ ядросы

+
-
+
-
+
+
-
Атомның планетарлық моделі
Электрондық қабықша Орбиталдық электрондар
Ядроның өлшемі, заряды
Ядроның диаметрі 10-12 - 10-13 см,
атомның диаметрі 10-8 см

qqяя== ++ ZZ •• ee qээ == -- ZZ •• ee
Z-элементтің
Z-элементтіңМенделеев
Менделеевкестесіндегі
кестесіндегі
реттік
реттік саны, протонсаны;
саны, протон саны;

- әрбір электронның немесе протонның заряды бір элемен-
тар зарядқа (е =-1,6 • 10 -19Кл) тең;
- кез келген элемент атомының ядросындағы протондар са-
ны сол элементтің Менделеев кестесіндегі Z реттік санына
тең.
1 235
1 H Z =1
Z=92
U
1932 жылы Резерфордтың шәкірті
ағылшын ғалымы Джеймес Чедвик
ядроның құрамына кіретін жаңа бөлшек –
нейтронды ашты.
Нейтрон
Джеймес Чедвик
Протон
Нуклид
(1891-1974 ж.ж.)
Химиялық элемент zХА
Нейтрон саны
Массалық Заряд
сан саны
A
A == N
N ++ Z
Z

Нақты бір элеменнтің ядроларындағы протондар саны
(Z) өзгермейді, нейтрондар саны әртүрлі болып кездеседі.
Осыған сәйкес химиялық элементтің ядролардағы нук-
лондар саны (А) өзгеріп отырады.

Уран ядросы zU A
Сутегі ядросы zНА
Химиялық элемент zХА
Z - рет саны, протон саны
А - нуклон саны

Ядроның заряды (qЯ= +Z · е) анықталады.
Z санын заряд сыны деп атайды.
Уран ядросының 92 U238
заряды (qЯ= +92 · е)
заряд саны Z=92

Массалық сан
Нейтрон
саны Заряд саны
N
N == A
A–– Z
Z
Бір–бірінен тек ядросындағы нейтрондар
санына қарай ажыратылатын элемент
түрлерін изотоптар деп атайды.
Сутегінің үш түрлі изотоптары
1 Н 1
, 1 Н2
, 1 Н3

Протон 1 А=1 Z=1
p

Нейтрон n А=1 Z=0
0

0
e
Электрон -1 А=1 Z=1
Қосымша есептер шешу
Атом ядросында 51р және 71n бар. Бұл қандай элемент?

Атом ядросында 101р және 155n бар. Бұл қандай элемент?

24 25 26
12 Mg, 12 Mg, 12 Mg
Магнийдің үш изотобы: ядроларының
құрамына енетін протондар мен нейтрондарының санын табыңдар.

Менделеев кестесін пайдаланып, аргон, күміс, алтын, уран атомда-
ры ядроларындағы протондар саны мен нейтрондар санын анық-
таңдар.
а
е-

Я
n р
Үйге тапсырма

Тақырыпты оқып келу.
Кестені толтыру.
№ Радиактивті ашқан Туған жылы Еңбектері
ғалымдар

Ұқсас жұмыстар

Топырақ эрозиясы және олармен күресу шаралары

Ультрадыбыстық деңгей өлшегіш

Жылу алмасу және Қызба

ӨНДІРІСТІК ЖАРЫҚ

Жоғары қарқындылықты лазер сәулесі шығаруының биологиялық ұлпаға әсері

Жарықтық микроскоптың құрылысы

Тұз қышқылы

Химиялық элементтер

Химиялық формулалар

Негізгі логикалық элементтер

Пәндер