АТОМ ЯДРОСЫНЫҢ ҚҰРАМЫ

Презентация қосу

Сабақтың жүрісі
1 - кезең. Ұйымдастыру

2 - кезең. «Миға шабуыл?»

3 - кезең. «Білімді мыңды жығар!»

4 - кезең. «Білгенімді зердеме тоқу»

5 - кезең. «Ойлан тап!»

6 - кезең. «Бұл қай элемент?»

7 – кезең.«Тіліңмен жүгірме, біліміңмен жүгір!»

8 - кезең. «Білімдіге – биіктен орын!»

9 - кезең. «Озық ойлы оқушы»

10 - кезең. «Білгенімді дамыту»
“Миға шабуыл”
Өткен тақырыпты
қайталау
а) “Кім көп біледі?”
Қайталау сұрақтары:
1. Қандай элементтерді радиактивті элемент дейді?
(Өз-өзінен ерекше сәуле шығарып тұратын химиялық элемент)

2. Радиактивті сәулелену дегеніміз не?
(Радиактивті элементтердің ерекше сәуле шығаруын)

3. Радиактивті элементтер шығаратын сәуле магнит
өрісінде қандай сәулелерге жіктеледі? (α, β, γ –сәулелер)
4. α – сәулесі дегеніміз – (оң зарядталған бөлшектер ағыны)
5. β - сәулесі дегеніміз – (теріс зарядты электрондар)
6. γ- сәулесі дегеніміз – (ең қысқа толқынды электромагнитті сәулелер)
7. Радиактивтік дегеніміз қандай құбылыс?
(Радиактивті элементтер ядроларының α, β, γ –сәулелерін шығару құбылысы)
ә) "Бұл қай формула?"

Белгісіз шаманы табу

1. E = h…; ν
2. hν = А …ш + mev2/2;
3. Е...Т =σТ4;
4. А...=qU
5. e…=U mev2/2;
6. ν = с/
λ
б) "Бұл қай тұрақты?"

Тұрақты шаманы айту

σ = 5,672 *10-8 Вт/м2*К4;
h = 6,62*10-34Дж*с;
с =3*108 м/с;
ң д ы
і м ы
л і мд ”
“ Бі ғар
ж ы
Жаңа сабақ
6.03.2013.

РЕЗЕРФОРД ТӘЖІРИБЕСІ.
АТОМНЫҢ ПЛАНЕТАРЛЫҚ МОДЕЛІ.
АТОМ ЯДРОСЫНЫҢ ҚҰРАМЫ.
Эрнест
Резерфорд
(1871–1937)
α - бөлшегі

+
+ - Алтын
атомының
+ ядросы

+
-
+
-
+
+
-
Атомның планетарлық моделі
Электрондық қабықша Электрондар

Ядро
Ядроның өлшемі, заряды
Ядроның диаметрі 10-12 - 10-13 см,
атомның диаметрі 10-8 см

qqяя== ++ ZZ •• ee
Атом
Атом ядросының
ядросыныңзаряды
заряды
qээ == -- ZZ •• ee
qя -Атом ядросының заряды
Z - элементтің Менделеев кестесіндегі реттік нөмірі
- әрбір электронның немесе протонның заряды бір
элементар зарядқа (е =1,6 • 10 -19Кл) тең;
- кез келген элемент атомының ядросындағы протондар
элементтің Менделеев кестесіндегі реттік нөміріне
тең. Уран ядросының 92U238 заряды (qЯ= +92 · е)
заряд саны Z=92
1932 жылы Резерфордтың шәкірті
ағылшын ғалымы Джеймс Чедвик
ядроның құрамына кіретін жаңа бөлшек –
нейтронды ашты.
Нуклон

Джеймес Чедвик
Нуклид Протон Нейтрон
(1891-1974 ж.ж.)
Нақты бір элеменнтің ядроларындағы протондар саны
(Z) өзгермейді, нейтрондар саны әртүрлі болып
кездеседі. Осыған сәйкес химиялық элементтің
ядролардағы нуклондар саны (А) өзгеріп отырады.

Химиялық элемент zХА
Z - рет саны, протон саны
А - нуклон саны

Нейтрон саны
Массалық Заряд
сан саны

A
A == N
N ++ Z
Z
Массалық сан
Нейтрон
саны Заряд саны
N
N == A
A–– Z
Z
Бір–бірінен тек ядросындағы нейтрондар
санына қарай ажыратылатын элемент
түрлерін изотоптар деп атайды.

Сутегінің үш түрлі изотоптары
1 Н1
, 1 Н2
, 1Н 3
1
Протон p А=1 Z=1

Нейтрон n А=1 Z=0
0

0
e
Электрон -1 А=0 Z=-1
“Білгенімді
зердеме тоқу”
Жаңа сабақты бекіту
1. Атом құрылысының «планетарлық»
моделін ұсынған ғалым кім? Қай
елдің ғалымы? Қай жылы ұсынды?

Ағылшын ғалымы
Э.Резерфорд,
1911 жылы
2.Атомның құрылысын кім айтып береді?

Атомның центрінде
ядро орналасқан,
электрондар ядро
айналасында
эллипстік орбита
бойымен
қозғалады.
3.Электрон қалай белгіленеді? ( -10е)
Заряды қандай? теріс

Электрон
4.Протон қалай белгіленеді? ( 11р)
Заряды қандай? оң

Протон
5. Нейтрон қалай белгіленеді? (01n )
Заряды қандай? Заряды жоқ

Нейтрон
6. Нуклон дегеніміз не

(Протон мен
нейтронның жалпы
санын нуклон дейміз.)
7. Атом ядросы зарядының формуласы
қандай?
(q=Z*e)

8. Элементар заряд неге тең?
(e=1,6*10-19Кл)
9.Химиялық элементтің ядросының
белгіленуі? (zХA)

10. Ядродағы нейтрон санын қалай
табамыз? (N=A-Z)
11.Изотоп дегеніміз не?
(Z=Z, A≠A)
л ан т ап”
“О й
Химиялық элементтердің
Менделеев кестесін пайдалана
отырып, төмендегі ядролардың
қандай элементтерге жататынын
анықтаңдар.

26 Х 40
Х
35 Х
VІ. «Бұл қай элемент?»
Атом ядросындадағы протон мен нейтрондар саны
берілген. Бұл қай элемент екенін табу?

Протон Нейтрон Элемент
7 7
51 71
101 155
9 10
VІІ. «Тіліңмен жүгірме,
біліміңмен жүгір!»

Менделеев кестесін пайдаланып,
аргон, күміс, алтын, уран, цезий
ядроларының құрамы қандай?
VІІІ. «Білімдіге – биіктен орын!»
1. Магнийдің 12Мg24 ; 12Мg25 ; 12Мg26 изотоп-
тарының ядроларының құрамына ененетін
протондар мен нейтрондардың санын табыңдар.

2. Неонның 10Ne20 ; 10Ne21 ; 10Ne22 изотоптарының
ядроларының құрамына ененетін протондар мен
нейтрондардың санын табыңдар.

3. Уранның 92U233 ; 92U235 ; 92U238 изотоптарының
ядроларының құрамына ененетін протондар мен
нейтрондардың санын табыңдар.
IX.“Озық ойлы оқушы!”
а) Алюминий 13Al27 ядросының
заряд саны нешеге тең?
Ал q - заряд ше?
б) Атом ядросының толық заряды
20,8*10-19 Кл . Бұл қай элемент?
е н ім д і
“Бі л г
м ы т у ”
да
рма :
апс ы
ге т
Үй
§54. оқу,
42 – жаттығуды шығару.
Сөзжұмбақ құрастыру.
а л ау»
«Ба ғ
йы п
ін қ о ы з ғ а
Зе й р ы ң
а нд а
ң д а ғ т !
ты қ м е
ра

Ұқсас жұмыстар

Атом ядросы

Атомның құрамы мен құрылысы

Тізбекті ядролық реакциялар

Атом ядросының физикасы

Термоядролық реакциялар. Күн мен жұлдыздардың энергиясы

Атомдар құрылысы

Резерфорд тәжірибесі. Атомның планетарлық моделі. Атом ядросының құрамы

Физика пәнінен мен нені үйрендім?

Атом құрылысы

Нуклондардың меншікті байланыс энергиясы

Пәндер