Типтерді өзгерту функциялары

Сабақтың тақырыбы:

Мәлімет типтері. Өрнектер және олардың жазылуы. Айнымалы ұғымы

Сабақтың мақсаты:

Білімділігі: Оқушыларға Паскаль программалау мәліметтер типтері, стандартты функциялар, өрнектер және олардың жазылуы туралы толық мағлұмат беру.

Дамытушылығы: Паскаль программалау тілнің мәліметтер типтері, стандартты функциялар, өрнектер және олардың жазылуы туралы толық мағлұмат бере отырып, оқушылардың білім білік дағдыларын қалыптастыру, алған білімдерін дамыту;

Тәрбиелік: Оқушыларды ұқыптылыққа, жинақылыққа адамгершілікке патриоттыққа, жауапкершілікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: теориялық сабақ

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру

2. Өткен материалды қайталау

3. Жаңа сабақты түсіндіру

4. Сабақты бекіту

5. Үйге тапсырма

Өткен материалды қайталдау сұрақтары

Паскаль тілі қай жылдардан бастап қолданыла бастады?

Паскаль тілінде программа неше бөліктен тұрады?

Ғ10 пернесінің қызметі қандай?

Ғ5 пернесінің қызметі қандай?

Паскаль тілінде программаны тексеру қай перненің көмегімен орындалады?

АІТ + Ғ5 пернесі қандай қызмет атқарады?

Программаны орындауға жіберу қандай пернелер комбинациясы арқылы орындалады?

Айнымалы ұғымы

Айнымалылар латын әріптері мен цифрларының кез - келген тіркесі түрінде беріледі. Айнымалы деп программаның орындалу барысында әртүрлі мәндерді қабылдайтын шамалар.

Айнымалылар атауы сипаттайтын бөлімінде var ді сөзімен басталады да, атауынан кейін қос нукте қойылып, айнымалының типі көрсетіледі.

Жазылу пішіні: var <идентификатор>:<тип>

Мысалы: var А, В: integer;

Sum, baga: real;

Айнымалылар қарапайым және индексті түрде кездеседі. Қарапайым айнымалылар өз атаулары бойынша жазылады. Индексті айнымалыларға жиым элементтері жатады.

Жиым дегеніміз - бір атаумен белгіленіп, бір өлшеммен өлшенетін шамалардың реттелген тізбегі. Индекс - жиым элементінің нөмірін көрсетеді және тік жақшамен жазылады.

ТИПТЕР

ҚАРАПАЙЫМ

КҮРДЕЛІ

Бүтін сан

(Integer)

Жиымдар

(Array)

Нақты сан

(Real)

Файлдар

(File)

Символдық шама

(Char)

Жазбалар

(Record)

Логикалық шама

(Logical)

Жиындар

(Set)

Мәтіндік шама

(Text)

Мәлімет типтері

Мәліметтердің немесе шамалардың типі деп, олардың қабылдай алатын мәндерінің және олармен орындауға болатын амалдардың жиынын анықтауды айтады, яғни тип дегеніміз - шамалардың қабылдайтын мәндеріне берілетін сипаттама.

Паскаль тілінде пайдаланатын барлық типтер скалярлық (қарапайым) және құрылымдық (структуралық) болып үлкен екі топқа бөлінеді. Скалярлық типке шамалардың стандартты типі және жасанды тип (тағайындалған) жатады. Стандартты типтерге:

бүтін - INTEGER нақты - REAL логикалық - BOOLEAN

тіркестік - STRING мәтіндік - TEXT типтер жатады.

Құрылымдық типтегі жиымдар - ARRAY, жазбалар - RECORD, жиындар - SET және файлдар - FILE түрлеріне бөлінеді.

Стандартты функциялар

Турбо Паскаль тілінде алдын ала програмалары жасалып стандарттты модульге жинақталып қойылған, қажет кезінде пайдалануға болатын объектілер бар. Солардың бірі стандартты функциялар болып табылады. Олар жиі кездесетін математикалық және басқа да функцияларды есептеу үшін қолданылады.

Енді программаларда жиі пайдаланылатын функцияларды қарастырайық.

Арифметикалық функциялар

Типтерді өзгерту функциялары.