Біратомды спирттердің химиялық қасиеттері




Презентация қосу
Қаныққан бір атомды спитртер
Сабақтың мақсаты
Білімділік. Спирттердің классификациясы,
номенклатурасы,изомериясымен физикалық,
химиялық қәсиеттерімен таныстыру спирттердің зияны және пайдасы
туралы мағлұматтар беру.

Дамытушылық. Оқушылардың шығармашылық,
танымдық ойларын арттыру, оттекті органикалық қосылыстардың
құрылысының ерекшелікерін
түсіндіре отырып тақырыпты меңгерту мәселені шешу жолын іздеуге,
жалпы диалогтарға қатысу, басқа оқушыны тыңдау.

Тәрбиелік: Оқушылардың қызығушылығын артыру мақсатын,
практикалық және ой мәдениетінің еңбегін түзету жолдарын, өзін-өзі
бағалай алуға тәрбиелеу
.
1. Сабақ жоспары:
1.Спирттердің классификациясы
2. Гомологтық қатар .
3. Изомериясының түрлері.
4.Физикалық қасиеттері
5.Алынуы.
6.Химиялық қасиеттері.
7. Қолданылуы.
Сабақтың көрнекілігі: тірек сызбалар, слайд, шарөзек модельдері,
спирттер тақырыбына тест, медиапроектор
Сабақтың түрі: жаңа сабақ
Сабақтың әдісі: Лекция , түсініктемелік конспект жазу. жартылай-ізденіс

Сабақтың барысы:

1.Ұйымдастыру кезеңі

2.Сабақтың тақырыбы және мақсатымен таныстыру (оқушылар сабақ
тақырыбын дәптерлеріне жазады)
.
Жаңа сабақты оқып үйрену.

Сабақтың тақырыбы: Қаныққан біратомды спирттер.

Спирттер дегеніміз, малекулаларында көмірсутек радикалымен байланысқа
(ОН) гидроксил тобы бар заттар.
Жалпы формуласы СnH2n+1OH немесе R-OH
Қаныққан біратомды спирттердің қатары:

1.Метанол, метил спирті
2.Этанол, этил спирті
3.Пропанол, пропил спирті
4.Бутанол, бутил спирті
5.Пентанол, пентил /амил/ спирті

Оқушыларға осы спирттердің молекулалық формуласын
ауызша құрастыру тапсырмасы беріледі.

Гомолог қатарының алғашқы 2 өкілі изомер түзбейтін
заттар
Ал қалғандары осы берілген класс ішінде тізбек және - ОН
тобының орналасуын байланысты құрылым изомерлерін
түзеді.
1.Функциналдық тобының орналасу
изомериясы

2.Көміртек атомының орналасу
изомериясы

3.Классаралың изомерлер /жәй
эфирлермен/
Гидроксил тобының орналасуына
байланысты спирттерді біріншілік,
екіншілік, үшіншілік деп ажыратады.
1. C4H8OH
CH5CH2-CH2-CH2OH – бутанол 1-
біріншілік спирт

CH3CH2-CH-CH3
I
OH – бутанол 2 –
екіншілік спирт
СЛАЙД 5

2. C4H8OH

CH3CH2-CH2-CH2OH – бутанол- 1

CH3
I
CH3 – CH -CH2ОН – 2 метил пропанол -1

3. С2Н5ОН және СН3 –О – СН3
этанол диметил эфирі
II. Алынуы

№ Алынуы Химиялық реакцияның теңдеуі
1 Гамогеналканадарды R-Hal+H2O→R-OH+HCl /H Hal/
. гидролиздеу
/Ha l -Cl, Br, J/
2 Алкендерді гидротацялау арқылы RCH= CH2+H2О→R-CH - CH3
. (Морковников ережесі бойынша) I
ОН
3 Алкендерді тотықтыру CH2= CH2+[0]+ H2О→ HО CH2- CH2
ОН
4 Өнеркәсіпте метанолды синтез- CО+ H2 CH3 ОН
газдан t, p кат
5 Көмірсуларды(глюкозаны) ашыту C6H12O6 2C2Н5OH+2CO2
арқылы ферменттер
Физикалық қасиеттері
Біратомды спирттердің химиялық қасиеттері:
1.Гидроксотоптағы сутек атомының белсенді металдарымен
әрекетесуі

2 Na+R-OH→2RONa+H2↑

2.Галогенсутектермен әрекеттесуі
R-OH+HBr→RBr+H2O
3.Дегидратациалануы /молекулаішілік/
C2H5OH→C2H4+H2O
4.Жануы: 2
CnH2n+2O+( )nO2→ nCO2+(n+1)H20+Q

O
5.Дегидрленуі: R-CH2-OH Cu,t→R – C +H2
H

6.Молекуларалық сусыздануы /жәй эфир тузуі/
H 2 SO 4 конц

R-OH+ R-OH H 2 SO 4 конц

R-O-R+H2O
R1-OH+ R2-OH R1-O-R2+H2O

7.Тотығуы:
Біріншілік спирттердің тотығуы:
[O ]
О
[O ]

ҚОЛДАНЫЛУЫ.

Сірке
қышқылын
алуда

Еріткіш ретінде
Метано Пластмассалар
алуда
л

Отын ретінде
Еріткіш ретінде

Құмырсқа
қышқылын
Этано Парфюмерияда,

л
алуда медицинада

Отын ретінде,
Тамақ
өнеркәсібінде
СЛАЙД 8

Спирттердің жеке өкілдерінің адам организміне зияны
туралы:
Метанол СН3ОН – өте улы зат.Адам организміне түскен
аз мөлшері оны соқырлыққа алып келсе, 50мл мөлшеріндегі
шамасы өлімге әкеліп соқтырады!
С2Н5ОН этанолдың аздаған мөлшері адам организмінің
ми қыртысында тежеу туғызып, организмді
сусыздандырып, оны уландырса, үнемі қолданған адам
миының жұмысы нашарлап, бауырын цирроз ауруына
әкеліп соқтырады.
Бекіту:
1. Спирттердің шарөзек моделдерін дайындау.
1 топшаға- метил спиртінің,
2 –топшаға этил спиртінің,
3- топшаға пропил спиртінің
Келесі қосылыстардың структуралық формуласын
жазыңдар:

1)Бутанол-2;

2)Пентанол-3;

3)2-метилпропанол-2;

4) Пропанол-1;

5)2,2-диметилбутанол-2.
Рефлексиялы бағалау.
Оқушылыр алдарындағы тестерге жауап бере отырып
келіскен жерлеріне «+» белгісін қояды.
Бүгін көп жаңалық білдім.
Маған бұл өмірде керек болады.
Сабақ кезінде ойланатын жағдайлар болды.
Маған сабақ кезінде туындаған сұрақтарға жауап ала
білдім.
Сабақ барысында мен жақсы қатысып отырдым, және
сабақ өз мақсатына жетті.
Сабақ қорытындыланып, қысқаша дәптерлеріне
конспекті түрінде жазылады. Оқушылар білімі
жүйеленіп, үйге тапсырма беріледі.
Үйге тапсырма. П1-5 2 жаттығу
Бағалау.

Ұқсас жұмыстар
Этил спирті
Біратомды спирттер
Спирттердің химиялық қасиеттері
Спирттер және фенолдар
КӨПАТОМДЫ СПИРТТЕР
МЕТИЛ СПИРТІ
Этерификация реакциясында Гидролиздену реакциясы
Этил спирті Винил спирті Бензил спирті
Қаныққан бір атомды спирттер құрамы, құрылысы, изомері
Бактериалды ашытқыларды қолдану технологиясы
Пәндер