Лепті сөйлемнің жасалу жолдары

“Бақытты сәт”

ойыны

Бақытты сәт

Бақытты сәт!!!

Жетек сұрақ және анықтауыш сұрақ қандай жағдайларда қойылады?

Сұраулы сөйлем деген не? Қандай тыныс белгі қойылады?

Лепті сөйлем деген не? Қандай тыныс белгі қойылады?

Бұйрықты сөйлем деген не? Қандай тыныс белгі қойылады?

Лепті сөйлем мен бұйрықты сөйлемнің айырмашылығын айт.

Сұраулы сөйлем қалай жасалады?

Лепті сөйлем қалай жасалады?

Хабарлы сөйлем қалай жасалады?

Сұрау есімдігі немесе сұраулық шылауы бар сөйлемнің бәрі бірдей сұраулы сөйлем бола ма?

24-жаттығу

І топ

Мәтіндегі сұраулы сөйлемдерді тауып, жасалу жолдарын айтыңдар.

2. Ақбілекке психологиялық мінездеме беріп көріңдер.

ІІ топ

1. Мәтіндегі лепті сөйлемдерді тауып, жасалу жолдарын айтыңдар.

2. Ақбілекке психологиялық мінездеме беріп көріңдер.

Жұмбақтас

Сен маған, мен саған

21-жаттығу

Мәтін бойынша екі сұрақ дайындаңдар. Ішінде негізгі сұрақ, жетекші сұрақ, анықтауыш сұрақтар болсын.

Көсемдікке ұмтылу

Құс әні

Аман құс үнінен оянып кетті. Құйқылжыта сайраған күміс көмейлі құстың қандай құс екенін білмеді.

Жайлау

Кең жайлау. Өрімдей жас жігіт Берік Қарашоқының шоқтығына атша мініп алыпты.

Сұрақ түрлері

Негізгі сұрақ

Жетек сұрақ

Анықтауыш сұрақ

Бір нәрсе, оқиға, іс туралы мәлімет алу үшін қойыл-

ған бастапқы сұрақты негізгі сұрақ дейміз.

- Бүгін сендерге ашық сабақ бола ма?

Негізгі сұраққа жауап алу үстінде қосымша туған ойға байланысты сұрақты жетек сұрақ дейміз.

- Қай пәннен ашық сабақ өтті?

- Қазақ тілі пәнінен.

- Ағылшын тілі пәнінен ше?

Екінші жақтың сөзін анықтап алу үшін қойыл-ған сұрақты анықтауыш сұрақ дейміз.

- Қазақ тілі пәні нешінші сабақ болды?

- Үшінші сабақ.

- Үшінші сабақ?

- Ия, үшінші сабақ

Хабарлы сөйлемнің жасалу жолдары

Біреудің бір нәрсе жөніндегі ойын, көзқарасын білдіру мақсатында хабар-лауы

Біреудің бір нәрсені сипаттап, бейнелеп, сурет-теуі

Біреудің бір нәрсе жөнінде жай баяндауы

Ертең күн ашық болатын шығар.

Жаңбыр жауып тұр.

Аспан шайдай ашық.

Хабарлау, баяндау, суреттеу мақсатында айтылған сөйлемді хабарлы сөйлем дейміз.

Сұраулы сөйлемнің жасалу жолдары

Сұрау есімдігі арқылы

Ше, ғой, - ау шылаулары арқылы

Қай мектепте оқисың?

Сен мектепке бардың ғой, иә?

Интонация арқылы

Ертеңнен бастап?

Сұраулық шылау арқылы

Шығар, болар, т. б. шылаулар арқылы

Айгүл жақсы оқи ма?

Енді арманың жоқ шығар?

Лепті сөйлемнің жасалу жолдары

Етістік формалары арқылы жасалады.

Көтеріңкі дауыс ырғағы (интонация) арқылы жасалады.

Ақ, ау, ғой, ай шылауларының қатысымен жасалады.

Көңіл күйді білдіретін одағай сөздердің қатысуымен жасалды.

Ол жетіп келмесі бар ма! Даусы мұнша зор бола ма!

Аты ат-ақ екен! Үйіңе бара ғой!

Па, шіркіннің сөзі! Уһ, шаршап қалыппын ғой!

Жау жойылды! Жау жойылды!

Ерекше көңіл күй мен ішкі сезімнің түрлері

(Лепті сөйлемдердің мағыналық түрлері)

Таңдану

Қуану

Ұран

Сескену, шошу

Арман

Өкініш

Бұйрықты сөйлемнің жасалу жолдары

Етістіктің бұйрық райының 2 - жақ жекеше, көпше түрі мен 3 - жақ түрі.

- Дұшпанға тастай қатты бол, досыңа балдай тәтті бол.

- Жылай - жырлай өлгенде, арттағыға сөз қалсын!

Бұйрық не шартты райға -шы, -ші жұрнағының жалғануы арқылы жасалады.

- Түндікті жауып, есікті түріп қойшы! Абайға күн түспесін.

- Өскенбайыш, қойсаңызшы! Қойсаңшы.

Бұйрықты сөйлемнің мағыналық түрлері

Талап ету

Бұйыру

Ұқсас жұмыстар

Жай сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі

Жақты сөйлем

Жай сөйлем түрлері

ТЫНЫС БЕЛГІСІНІҢ ҚОЛДАНЫЛУЫ. ТЫНЫС БЕЛГІЛЕРІНІҢ ҚОСЫМША ҚЫЗМЕТІ

Тыныс белгілерінің қолданылуы. Тыныс белгілерінің қосымша қызметі

Жеке – топтық жұмыс формасы

Бастауыш Баяндауыш Тұрлаулы мүшелер

Сөздердің байланысу тәсілдері

Бұйрықты сөйлем

Сөйлем мүшелері туралы түсінік

Пәндер

Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат

Қосымша

Email: info@stud.kz