Үйкелетін денелер Үйкеліс коэффициенті

Тақырыбы: «Үйкеліс күші»

Ашық сабақ

Пән мұғалімі: С. Жанназарова

№102 орта мектебі

2013-2014 оқу жылы

Сыныбы: 7

Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға үйкеліс күшінің қандай күш екенін, түрлерін және оның табиғат заңдарындағы маңызын, өмірмен байланыстырып түсіндіру.

Дамытушылық: Мысалдар келтіре отырып, оқушылардың ой-өрісін ғылыми ой қорытындыларын жетілдіру, өз ойларын сөзбен жеткізуге дамыту.

Тәрбиелілік:Өз білімдерінің нәтижесінде өздерін бағалай білуге тәрбиелеу.

Сабақтың типі: Жаңа тақырыпты түсіндіру

Сабақтың түрі: Аралас

Әдіс-тәсілдері: Ауызша баяндау, сұрақ-жауап.

Пәнаралық байланыс: Табиғаттану, техника

Сабақтың көрнекілігі: Слайдтар, суреттер, тұрғы, жүк, жіп.

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау

ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру

ІY. Оқулықпен жұмыс

Y. Жаңа сабақты бекіту

YІ. Сабақты қорытындылау (бағалау)

YІ. Үйге тапсырма

І. Ұйымдастыру. 1. Оқушылармен сәлемдесу. 2. Оқушыларды түгелдеу. 3. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару 4. Оқушыларды 3 топқа бөліп отырғызу І топ ІІ топ ІІІ топ 1. Қали А 1. Тілектес Ш 1. Алмас Ж 2. Қылышбай Н 2. Бекназаров О 2. Байзақ Д 3. Есенгелді Ж 3. Кеңес Е 3. Рахи Н 4. Қуанышбай Е 4. Қали Г 4. Тілеген Ж 5. Совет А 5. Әбсаттар Н 5. Нағыметулла Н 6. Шынтемір Д 6. Жақсымұрат М

ІІ. Үй тапсырмасын сұрау

§ 31. Дененің салмағы. Салмақсыздық

13-жаттығу. №2, 3, 4.

«Ауырлық күші» тобына

1. Дененің салмағы дегеніміз не?

2. Дененің салмағы қандай шама?

3. Дененің салмағын қандай әріппен белгілейді және оның өлшем бірлігін ата?

4. Салмағы 500 Н бала салмағы 50 Н қандай да бір денені ұстап тұр. Ол жерді қандай күшпен қысады?

«Серпімділік күші» тобына

1. Ауырлық күші дегеніміз не?

2. Ауырлық күшінің белгіленуі және оның өлшем бірлігі қандай?

3. Денелердің салмақсыздық күйіне мысалдар келтіріңіз?

4. Массасы 1 кг денеге Айда 1, 6 Н ауырлық күші әрекет етеді. Массасы 50 кг адамның Ай бетіндегі салмағы қандай?

«Үйкеліс күші» тобына

1. Тіректің реакция күші дегеніміз не?

2. Тіректің реакция күшінің белгіленуі және өлшем бірлігі қандай?

3. Дененің салмағы мен денеге әрекет ететін ауырлық күшінің арасындағы айырмашылық неде?

4. Массасы 40 кг баланың Айдағы салмағын анықтаңдар. Айдағы gАй= 1, Н/кг

ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру

Сабақтың тақырыбы: § 32. Үйкеліс күші

Үйкеліс табиғатына мысалдар:

Үйкелістің пайда болу себептері:

1. Жанасатын беттердің кедір-бұдыр болуы.

2. Жанасатын беттер молекулаларының өзара тартылысы.

Үйкелісті азайтудың жолдары

Сабын көпіршіктерін пайдалану

Үйкелетін беттерді өңдеу

Үйкелетін беттерді майлау

Үйкеліс жанасатын беттердің

Үйкеліс көп те, аз да болуы мүмкін, яғни оны сандық жағынан сипаттауға болады.

Әр түрлі материалдар жұбы үшін сырғанау үйкеліс коэффициентінің мәндері

Үйкелісетін денелер

Үйкеліс коэффициенті

Ағаш мұз бетімен

0, 0035

Болат мұз бетімен

0, 015

Ағаш ағаш бетімен

0, 07-0, 50

Металл ағаш бетімен

0, 1

Металл металл бетімен

0, 15-0, 20

Техникада үйкеліс әрекетін ескеру

Үйкелетін денелер

Үйкеліс коэффициенті

Құрғақ асфальтта

0, 6

Ылғал асфальтта

0, 4

Құрғақ бетонда

0, 95

Ылғал бетонда

0, 85

Қара жолда

0, 5 (0, 3)

Құм төсеніште

0, 7 (0, 5)

Мұздақ жолда

0, 15

Техникада үйкелісті азайтудың тәсілдері:

IY. Оқулықпен жұмыс

14-жаттығу

1. Неліктен ауыр дорба көтеріп келе жатқанда, тайғанақ жолда жүру оңайырақ?

2. Жалпы массасы 1т болатын жүгі бар шананы ат мұзбен сүйретіп келеді. Шана табаны мен мұз арасындағы үйкеліс коэффициенті 0, 05. Ат арбаны қандай күшпен тартып келеді?