Үйкелетін денелер Үйкеліс коэффициенті

Презентация қосу

№102 орта мектебі

Ашық сабақ
Тақырыбы: «Үйкеліс күші»

Сыныбы: 7
Пән мұғалімі: С.Жанназарова

2013-2014 оқу жылы
Сабақтың мақсаты:

Білімділік: Оқушыларға үйкеліс күшінің қандай
күш екенін, түрлерін және оның табиғат
заңдарындағы маңызын, өмірмен байланыстырып
түсіндіру.
Дамытушылық: Мысалдар келтіре отырып,
оқушылардың ой-өрісін ғылыми ой
қорытындыларын жетілдіру, өз ойларын сөзбен
жеткізуге дамыту.
Тәрбиелілік:Өз білімдерінің нәтижесінде өздерін
бағалай білуге тәрбиелеу.
Сабақтың типі: Жаңа тақырыпты түсіндіру
Сабақтың түрі: Аралас
Әдіс-тәсілдері: Ауызша баяндау, сұрақ-
жауап.
Пәнаралық байланыс: Табиғаттану,
техника
Сабақтың көрнекілігі: Слайдтар, суреттер,
тұрғы, жүк, жіп.
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау
ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру
ІY. Оқулықпен жұмыс
Y. Жаңа сабақты бекіту
YІ. Сабақты қорытындылау
(бағалау)
YІ. Үйге тапсырма
І. Ұйымдастыру.
1. Оқушылармен сәлемдесу.
2. Оқушыларды түгелдеу.
3. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару
4. Оқушыларды 3 топқа бөліп отырғызу
І топ ІІ топ ІІІ топ
1. Қали А 1. Тілектес Ш 1. Алмас Ж
2. Қылышбай Н 2. Бекназаров О 2. Байзақ Д
3. Есенгелді Ж 3. Кеңес Е 3. Рахи Н
4. Қуанышбай Е 4. Қали Г 4. Тілеген Ж
5. Совет А 5. Әбсаттар Н 5. Нағыметулла Н
6. Шынтемір Д 6. Жақсымұрат М
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау

§ 31. Дененің салмағы. Салмақсыздық
13-жаттығу. №2,3,4.
«Ауырлық күші» тобына
1. Дененің салмағы дегеніміз не?
2. Дененің салмағы қандай шама?
3. Дененің салмағын қандай әріппен белгілейді
және оның өлшем бірлігін ата?
4. Салмағы 500 Н бала салмағы 50 Н қандай да
бір денені ұстап тұр. Ол жерді қандай күшпен
қысады?
«Серпімділік күші» тобына
1. Ауырлық күші дегеніміз не?
2. Ауырлық күшінің белгіленуі және оның
өлшем бірлігі қандай?
3. Денелердің салмақсыздық күйіне мысалдар
келтіріңіз?
4. Массасы 1 кг денеге Айда 1,6 Н ауырлық
күші әрекет етеді. Массасы 50 кг адамның Ай
бетіндегі салмағы қандай?
«Үйкеліс күші» тобына
1. Тіректің реакция күші дегеніміз не?
2. Тіректің реакция күшінің белгіленуі және
өлшем бірлігі қандай?
3. Дененің салмағы мен денеге әрекет ететін
ауырлық күшінің арасындағы айырмашылық
неде?
4. Массасы 40 кг баланың Айдағы салмағын
анықтаңдар. Айдағы gАй= 1,Н/кг
ІІІ. Жаңа сабақты түсіндіру
Сабақтың тақырыбы:
§ 32. Үйкеліс күші
Үйкеліс
табиғатына
мысалдар:

Бір дене екінші дененің
бетімен қозғалған кезде
пайда болатын күш үйкеліс
күші деп аталады. Үйкеліс
күшін әрпімен белгілейді.
сырғанау

Үйкелістің
түрлері

домалау тыныштық
Шаңғышының қар үстімен
сырғанауы

Домалап келе жатқан доп

Тас тау беткейінде жатыр
Үйкелістің пайда болу себептері:

1. Жанасатын беттердің кедір-бұдыр
болуы.

2. Жанасатын беттер молекулаларының
өзара тартылысы.
Үйкелісті азайтудың
жолдары

Үйкелетін Сабын
беттерді өңдеу көпіршіктерін
пайдалану

Үйкелетін
беттерді
майлау
Үйкеліс жанасатын беттердің

қандай материалдан
жасалғандығына

өңделу сапасына

қысым күшіне
Үйкеліс көп те, аз да болуы мүмкін, яғни
оны сандық жағынан сипаттауға болады.
Дененің өзі жанасып тұрған
бетке (жанасу бетіне
перпендикуляр) түсіретін
күшін нормаль қысым күші
деп атайды. Оны әрпімен
белгілейді.
Үйкеліс күші қысым күшіне тура
пропорционал:

� үйк =� �
- үйкеліс күшінің модулі;
- үйкеліс коэффициенті;
– қысым күшінің модулі.
Әр түрлі материалдар жұбы үшін
сырғанау үйкеліс коэффициентінің мәндері
Үйкелісетін денелер Үйкеліс коэффициенті

Ағаш мұз бетімен 0,0035
Болат мұз бетімен 0,015
Ағаш ағаш бетімен 0,07-0,50
Металл ағаш бетімен 0,1
Металл металл бетімен 0,15-0,20
Техникада үйкеліс әрекетін ескеру
Үйкелетін денелер Үйкеліс коэффициенті
Құрғақ асфальтта 0,6
Ылғал асфальтта 0,4
Құрғақ бетонда 0,95
Ылғал бетонда 0,85
Қара жолда 0,5 (0,3)
Құм төсеніште 0,7 (0,5)
Мұздақ жолда 0,15
1. Жанасатын
беттердің
арасына сұйық 2. Шарикті
қабатын енгізу және роликті 3. Ауа
(мысалы, подшипниктер жастығын
майлау) ді пайдалану пайдалану

Техникада үйкелісті азайтудың тәсілдері:
IY. Оқулықпен жұмыс
14-жаттығу
1. Неліктен ауыр дорба көтеріп келе жатқанда,
тайғанақ жолда жүру оңайырақ?
2. Жалпы массасы 1т болатын жүгі бар шананы ат
мұзбен сүйретіп келеді. Шана табаны мен мұз
арасындағы үйкеліс коэффициенті 0,05. Ат арбаны
қандай күшпен тартып келеді?
3. Массасы 70 кг шкафты орнынан жылжыту үшін
қандай күш жұмсау керек? Үйкеліс коэффициенті μ=0,3.
Y. Жаңа сабақты бекіту
«Ауырлық күші» тобына

Сырғанау үйкелісі
«Серпімділік күші» тобына

Домалау үйкелісі
«Үйкеліс күші» тобына

Тыныштық үйкелісі
YІ. Сабақты қорытындылау
(бағалау)
YІ. Үйге тапсырма
§ 32. Үйкеліс күші
14-жаттығу. № 4,5
Назар
аударғандарыңызға
Рахмет!

Ұқсас жұмыстар

Домалау үйкелісі

Үйкеліс күшінің формуласы

Үйкеліс күші

Механикадағы күштер

Сыртқы үйкелістің механико-физикалық табиғаты

Күш

Ньютон заңдары

Күш. Масса. Ньютонның екінші заңы

Материалдық нүкте мен қатты дененің ілгерілемелі қозғалысының динамикасы

НЬЮТОНДЫҚ СҰЙЫҚТЫҚТАР

Пәндер