Махабхарата эпикалық поэмасының негізгі мазмұны




Презентация қосу
CӨЖ
Тақырыбы: “Махабхарата” эпикалық
поэмасының негізгі мазмұны
Жоспар:
I. Кіріспе
II. Негізгі бөлім а) “Рамаяна” мен
“Махабхарата” б)
“Махабхарата” эпикалық
поэмасының мазмұны
III. Қорытынды бөлім
IV. Пайдаланылған әдебиеттер
“Махабхарата” (санскритше “ұлы Бхарата туралы аңыз”) —
үнді халқының эпосы. Үндістанның солт. және солт.-батыс
тайпаларына ауызша тараған аңыздар мен жырлардың
негізінде құралған. Оның шығу тарихы б.з.б. 2 ғ-дың 2-
жартысынан басталады. Қазіргі нұсқасы б.з. 1 ғ-ында
қалыптасқан. “М-ның” бастапқы мәтіні (25 мың жолға жуық)
бірнеше рет толықтырылып, өңделген. Эпос алғаш пракрит,
кейінірек санскрит тілінде жырланған. Жырға Хастинапураны
(қазіргі Дели қ.) билеу үшін таласқан екі тайпа мен олардың
одақтастары арасындағы қырғын соғыс арқау болған. “М.” 18
кітаптан және көлемі үлкен бірнеше кіріспе жырлардан, негізгі
сюжетпен тығыз байланысты фольклорлық сипаттағы
“Чакунтале туралы хикая”, “Рама туралы жыр”, “Матсья туралы
хикая”, “Шиви патша туралы хикая”, “Нала туралы жыр”,
“Савитри туралы хикая” атты аңыздардан, кітапқа кейінірек
енген “Бхагавадгита” дастанынан құралған. Эпос авторы Вьяса
тарапынан баяндалады да, бірте-бірте тікелей қатынасушы
кейіпкерлер тарапынан баяндауға көшеді. Үндістан, Индонезия,
Бирма, Камбоджа, Тайланд, Шри-Ланка халықтары
әдебиетіндегі образдар мен сюжеттердің көпшілігі “М.”
жырынан бастау алған. Еуропада “М.” эпосы 18 ғ-дың аяғында
“Бхагавадгита” жырының ағылшын, неміс және орыс
Ежелгі дүниедегі ән мен жыр-ға өте бай
елдердің бірі — Үндістан. Бізге өте ёрте кездердегі
үнділіктердің өмірі мен түрмыс-салтынан хабар
беретін бірнеше жыр-дастан келіп жетті.
Солардың ішінде көлемдісі және ең ертеректегісі
екеуі ‘Ол — «Махабхарата» және «Рамаяна» деп
аталатын жырлар. Ауыздан-ауызға таралып,
ұрпақтан ұрпаққа жетіп сақталған бүл екі жыр
әлемдік әдебиеттегі ең үздік шығармалар
қатарынан орын алады. Оларда жақсылық пен
жамандық арасындағы күрес негізгі мәселе

а
ретінде көтеріледі. Соның барысында, ақыр

р Р
соңында әділеттілік жеңіп отырады.

ха ам
б
х а а на ая
а т
М
МАХАБХАРАТА —
АТАУЫ САНСКРИТТЕ
ЖАЗЫЛҒАН ҮНДІ
ЭПИКАЛЫҚ ПОЭМАЛАР,.
ШЫН МӘНІНДЕ БҰЛ
ТАРИХИ ОҚИҒАЛАРДЫ
БАЯНДАУДАН ГӨРІ,
МИФТЕРДІҢ,
ЕРТЕГІЛЕРДІҢ ЖӘНЕ
ҮНДІЛЕРДІҢ
ФИЛОСОФИЯЛЫҚ
ТҰЖЫРЫМДАРЫНЫҢ
ЖИНАҒЫ. СОҢҒЫЛАРЫ
ЖҰМЫСТЫҢ ҚАЛҒАН
БӨЛІКТЕРІ САЛЫНҒАН
ШЕҢБЕРДІ ҒАНА
ҚҰРАЙДЫ. 100.000 ҚОС
ӨЛЕҢНЕН ТҰРАТЫН
МАХАББАТ АВТОРЫ
(РАМАЯНҒА ҚАРАҒАНДА
ТӨРТ ЕСЕ КӨП ЖӘНЕ
ИЛИАДА МЕН ОДИССЕЯҒА
ҚАРАҒАНДА БІРНЕШЕ ЕСЕ
Эпостың
Эпостың мазмұны
мазмұны екі
екі ағайынды-патшалардың,
ағайынды-патшалардың, Панду
Панду мен
мен Дхритараштраның
Дхритараштраның
ұлдары
ұлдары арасындағы
арасындағы таққа
таққа мұра
мұра үшін
үшін дау
дау құрайды.
құрайды. Бірінші
Бірінші 55 ұл
ұл (Пандав);
(Пандав);
екінші,
екінші, соқыр
соқыр Дхритараштра,
Дхритараштра, 100
100 ұл
ұл (Каурав).
(Каурав).

«Махабхарата» дастанында он тайпа билік үшін күреседі. ‘Олардан
кейінірек екі тайпа қалыптасты, Біреуі кауравтар, ал екіншісі
пандавтар деп аталды. Екеуінің арасында билік үшін күрес басталды.
Кауравтарды Ганг өзенінің солтүстік жағындағы, ал пандавтарды
Ганг әзенінің оңтүстік жағындағы тай-палар қолдады. Екі жақтың
арасындағы соғыс он сегіз күнге созылды. Бірде-бір жақ, келесіде
екінші жақ жеңіске жетіп жатты. Тіпті қүдайлар да соғысқа араласты.
Олардың өзі кай жаққа жеңісті берерін білмеді. Біресе бір жаққа,
біресе екінші жаққа кемектесті.
Махабхарата. Курукшетрадағы
шайқастын бейнелеуі
І-ші Махабхарата кітабында Дхритараштрлардың
ұлдары панданың ұлдарын жойғысы келетіні,
олардың сарайын өртеп жібергені туралы
айтылады; бірақ олар жер асты жолдарымен
құтқарылып, орманда тұрады.
II-ші кітапта бес ағайынды-Пандавов керемет
Драупадидің қолына үміткер ретінде өнер
көрсетеді. Дхритараштра ұлдарының қызғанысы
қайтадан жанады және Юдхиштира, Пандавтардың
ағасы Юдхиштира өз тәж киімін тойлайды, олар
жаулап алған көрші елдердің патшасы,
Дхритараштра ұлдары оған сүйектегі ойынды
ұсынады. Юдхиштира өз сарайын, тәжін, ағаларын,
олардың ортақ әйелі Драупадиден және, ақырында,
өз бостандығынан ұтады. Юдхиштира
бауырларымен бірге 12 жылдық қуғынға шығады.
Ежелгі үнді эпикалық поэзиясының ең ірі
ескерткіштері — «Махаббат» — «Бхараты
ұрпақтарының Ұлы Соғысы» және «Рамаяна» —
«Раманың әрекеттері туралы ертегі».
рджуна -“Махабхарата” поэмасының кейіпке
Қорытынды
«Махабхарата» сюжетінің негізін құрайтын ертегілерді
алғаш рет бастаған кезден бастап, көптеген ғасырлар
өтті, бір емес қоғамдық құрылым өзгерді, бай үнді
мәдениеті дамыды және қалыптасты, қоғамдық
көзқарастар мен эстетикалық талғамдар өзгерді, бірақ
бұл поэма ешқашан үнді халқының танымалдығын
жоғалтпады. Көптеген эпизодтар ежелгі және орта
ғасырларда ғана емес, сонымен қатар жаңа дәуірде
ақындар, драматургтер, суретшілер, мүсіншілер
шабыттандырды, ал поэманың негізгі мазмұны
Үндістанда кеңінен танымал. «Махаббат»-ежелгі
дәуірдің құдайлары мен батырларының әрекеті туралы
аңыздар мен діни-адамгершілік догмалар мен
практикалық даналықтың жиынтығы ретінде маңызы
зор. Ол индус үшін ең қасиетті ведикалық әдебиетпен
қатар тұр.
Пайдаланылған әдебиеттер:
•Ильвин Г., Старинное индийское сказание о героях древности
“Махабхарата”, М., 1958
•«Қазақстан»: Ұлттық энцклопедия / Бас редактор Ә. Нысанбаев –
Алматы «Қазақ энциклопедиясы» Бас редакциясы, 1998, VI том
Назарыңызға рахмет!!!

Ұқсас жұмыстар
Махабхарата эпикалық поэмасының мазмұны
ЭКОЛОГИЯ ПӘНІНІҢ МАЗМҰНЫ
Индуизм - Үндістанда пайда болып, қазіргі кезде дамып келе жатқан діни дәстүр
Эгей мәдениеті
Әдебиет тектері мен түрлері
Мағжан Жұмабай
Дулат өлеңдерінің ерекшілігі
Ілияс Жансүгіров
Әдебиетті оқытудың инновациялық әдістемесі, технологиясы
Ежелгі үнді философиясы
Пәндер