Ямайка - конституциялық монархия

Ямайка

Яма́йка (англ. Jamaica [dʒəˈmeɪkə] ) Ямайка - Орталық Америкадағы мемлекет. Кариб тезіндегі өзі аттас арал мен оған таяу шағын аралдарда орналасқан.

Тұрғындары негізінен протестанттар. Ямайка - конституциялық монархия. Британ Достастығы құрамына кіргендіктен, ағылшын королевасы мемлекет басшысы болып саналады. Елді королева тағайындаған генерал - губернатор басқарады. Генерал - губернатор жанынан кеңесші орган ретінде құпия кеңес құрылған, оның 6 мүшесін генерал - губернатор (премьер - министрдің кеңесімен) тағайындайды.

Жер аумағы 11 мың км2. Халқы - 2, 7 миллион (2004 жылы) . Халқының 77%-ы зәңгілер, 15%-ы мулаттар, қалғандары үндістер, қытайлар, еуропалықтар. Ресми тілі - ағылшын тілінің жергілікті диалектісі (“креоль”) .

История

Ямайканың ең көне тұрғындары алғашқы қауымдық құрылыстағы өмір сүрген үндістер болған. Олардың негізгі кәсібі - егіншілік, оған қосымша аңшылық пен балықшылық болды. 1494 жылы аралды Х. Колумб ашып, оны Сантьяго деп атаған. Кейін Ямайка (үндістің “Хаймека” - бұлақтар аралы деген сөзінен) атанып кеткен. 1509 жылдан Испанияның отарлауы нәтижесінде үндістер жаппай қырғынға ұшыратылды (1611 жылы 74 үндіс қалды) . 1513 жылдан бастап қант құрағы, кофе плантацияларына Африкадан құлдар әкеліне бастады. 1670 жылы Мадрид шарты бойынша Испания Ямайканы Англияның билігіне берді. Осы кезден бастап қант құрағы, кофе, индиго бұрынғыданда артық өндіріліп, Африкадан құлдар көп әкелінді. 18 ғасырда Ямайка шикі қант өндіруден дүние жүзінде 1-орынға шықты. Аяусыз қанау құлдардың наразылығын туғызып, 17 ғасырдың 2-жартысында олар 5 рет, келесі 130 жылда 27 рет көтеріліс жасады. Аралдың қойнауында қашқын құлдар мен олардың ұрпақтарының - марундардың тәуелсіз қауымдары жүздеген жыл бойы отаршыларға қарсы қарулы күрес жүргізді.

Климаты тропиктік, ылғалды. Қаңтардағы орташа температура 24 - 250С, шілдеде 280С-ға жуық. Жылдық жауын-шашын мөлшері 1800 - 2000 метр, оңтүстігінде 800 мм, солтүгіндегі таулы өңірлерде 5000 мм. Ара-тұра дауылдар, жер сілкінісі болып тұрады. Жауынды маусымы мамыр - маусым - қыркүйек - қазан айлары. Құрғақ маусымы қаңтардан сәуірге дейін.

Астанасы - Кингстон қаласы.

Ұлттық ақшасы

-Ямайка доллар

Аумағы

Барлығы

10 991 км² (166th) Айтылым қатесі: Танылмаған тыныс белгісі « » миль²

Су (%)

1. 5

Жұрты

шілде 2005 сарап.

2, 651, 000 (138th)

ЖІӨ (АҚТ)

2005 сарап.

Бүкіл

$11. 69 billion (131st)

ЖІӨ (nominal)

2005 сарап.

Бүкіл

$9. 730 billion (101st)

Ұлттық ақшасы

Jamaican dollar(JMD)

Уақыт белдеулер) і

(UTC-5)

Интернет үйшігі

. jm

Телефон белгілемесі

+1 876

Ауыл шаруашылығы

Банан

Қант құрағы

какао

Халқы

70%

20%

26%

Административное деление

Әкімшілік бөлінісі

Усэ́йн Сент-Лео Болт[1] (ағылш. Usain St. Leo Bolt; 21 тамыз 1986 жылы, Трелони, Ямайка) - ямайлық көрнекті спринтерші, үш дүркін олимпиада чемпионы және бес дүркін әлем чемпионы. Әлемнің үш рекордтың иесі (100 м, 200 м, 4×100) .

2008 және 2009 жылдары бойынша әлемнің ең мықты спортшысы деген атаққа ие болды.

Дербес рекордтары

Дата

Тәртіп

Қала, мемлекет

Уақыт (сек)

Прим.

16 тамыз 2009

100 м

Берлин, Германия

9, 58

17 мамыр 2009

150 м

Манчестер, Ұлыбритания

14, 35

20 тамыз 2009

200 м

Берлин, Германия

19, 19

27 мамыр 2010

300 м

Острава, Чехия

30, 97

4 қыркүйек 2011

Эстафета 4×100 м

Тэгу, Оңтүстік Корея

37, 04

5 мамыр, 2007

400 м

Кингстон, Ямайка

45, 28

Дербес рекордтары

Асафа Пауэлл (англ. Asafa Powell, род. 23 ноября 1982 года в Спэниш-Тауне, Ямайка) - желаяқ, олимпиада чемпионы-2008 и әлем чемпионы-2009 100 метр қашықтықты 9. 77 секундтта жүгіріп өтіп, әлемдік рекорд жасады

Боб Марли Ямайкадағы Найн-Майлс ауылында дүниеге келген. Әкесі Норвал Марли шығу тегі бойынша еуропалық, Ұлыбританияның ТӘК (теңіз-әуе күштері) офицер қызметін атқарған, кейін Ямайка жеріне басқарушы болып барып, 16 жасар ямайкалық қызбен Седелла Букермен танысады. Кейіннен отбасы құрады. Алайда, Боб өз әкесің өмірінде тек екі рет көрген. Боб 10 жасқа келгенде әкесі қайтыс болады. Әлі регги бағытымен толық таныспаған Боб, алдымен руд-бой ағымының өкілі болады. Рудилықтардың басты ерекшелігі: қара түсті костюм және барынша әр-түрлі бас киімдер.

1950 жылдары Боб анасымен бірге, барлық ямайкалықтар сияқты Ямайканың астанасы Кингстонға қоныс аударды. Ол жерде Боб Невилл Ливингстонмен (Банни) танысты. Осы танысудан кейін Боб Марлидің ән өнеріндегі алғашқы қадамдары басталды. Мектепті бітірген Боб дәнекерлеуші болып жұмысқа тұрып, бос уақытында өзінің өнерін шыңдаумен айналысты. Бұл қадамда оған үлкен демеу берген Джо Хиггс еді. Одан біраз уақыттан соң ол Питер Макентошпен танысады, кейіннен ол Питер Тош деген атпен танымал болады.