ХХ ғасырдағы Батыс философиясының негізгі концепциялары мен бағыттары

ХХ ғасыр философиясының негізгі концепциялары

Орындаған:

Жоспар:

1 ХХ ғасырдағы батыс философиясының қалыптасуы.

2 Позитивизм бағыты және оның тарихи даму кезеңдері.

3 Прагматизм бағыты.

4 Неотомизм және персонализм бағыттары.

6 Структурализмнің негізгі идеялары.

7 Экзистенциализм бағыты мен негізін салған Батыс ойшылдары.

8 Персонализм бағыты.

Позивитизм

Персонализм

Неотомизм

Структурализм

Экзистинциализм

XX ғасыр Батыс философиясындағы негізгі бағыттар

Постмодернизм

Позитивизм

Қазіргі заманғы таным теориясынын бағыты.

Оның негізін қалаушы - француз философы Огюст Конт (1798-1857) . Позитивистердің пікірінше, «болмыс», «материя», «сана» және т. б ұғымдарға, страктылық ойлауға сүйенетін дәстүрлі философия енді жарамсыз, себебі, тек тәжірибе немесе ғылыми эксперимент арқылы тексерілген позитивті, жағымды білім ғана ақиқат, нақты, жаратылыстану ғылымдарына математикаға жақын философия ғана ақиқат философия.

Позитивизм өзі дамуында үш кезеңнен өтті: 1) бірінші позитивизм жоғарыда аталған мәселелерді алғашқы болып қойып, философияның міндеті - объективті өмір сүруші материалдық дүние туралы нақты ғылымдар жинаған білімдерді қорыту және жүйелеу деп ымдады. Бұл кезеңнің өкілдері - О. Конт, Г. Спенсер, Дж. Милль.

О. Конт

Г. Спенсер

Дж. Милль

2) махизм - дүниені түйсіктер жиынтығы ретінде бейнелеп, философия адам тәжірибесінің сезімдік негізін, психифизиологиялық формаларын сараптауы тиіс деп есептеді, яғни субъективтік идеализмге көбірек бет бұрды. Негізгі өкілі - австриялық физик Э. Мах.

Э. Мах

3) неопозитивизм - ғылыми теориялардың ақиқаттылығын, салтырмалы құндылығын анықтау тәсілдерін зерттеумен айналысты. Өкілдері: К. Поппер, И. Лакатос, Т. Кун және т. б. Олар ғылыми білімд тексерудің негізігі принциптері ретінде верификация, фальсификация және конвенция принциптерін ұсынды.

К. Поппер

И. Лакатос

Т. Кун

Неотомизм

ХХ-ғасырдағы философиялық ағымдардың тағы бірі - неотомизм, немесе жаңа томизм - католик шіркеуінің философиясы, қазіргі заманғы діни философиялық ағымдардың арасындағы Батыс Европада ғана емес. бүкіл әлемге ең танымалы және беделдісі. Неотомизм орта ғасырың діни философы Томас Аквинскийдің іліміне негізделген. Сенім мен ақылдың, дін мен ғылымның үндестігін жария еткен бүл ілім шіркеуді қорғау үшін аса қолайлы болғандықтан, папа Лев 13-ші 1879 жылы оны ристиандық католиктік діннің негізгі қағидаларын философиялық тұрғыдан дұрыс түсіндіруші бірден бір философия деп тұжырымдады. Негізгі өкілдері: Э. Жильсон, Ж. Маритен, П. Тейяр де Шарден.

Неотомизмнің негізгі өкілдері:

Э. Жильсон

Ж. Маритен

П. Тейяр де Шарден

Структурализм

ХХ-ғасырдың 60-жылдары Францияда қалыптасқан. лингвистика ғылымымен тығыз байланысты, өзінің негізгі философиялық-методологиялық міндетін адамның рухани-мәдени қызметінің игілі бір тарихи кезеңдер үшін жалпылық сипатқа ие болатын жемістерін зерттеу, баяндау және түсіндіру деп анықтайтын ағым.

Басты өкілдері - К. Леви-Строс, М. Фуко.

Структурализмнің негізгі өкілдері:

М. Фуко.

К. Леви-Строс

Экзистенциализм

XX ғасырдың орта шенінде Батыста ең кең тараған субъективтік-идеалистік философияның бірінен саналады. Экзистенциализм капитализмнің жалпы дағдарысының идеологиялық бейнеленуінің бір формасы болып табылады.

Оның ірі өкілдері М. Хайдеггер (1889-1976), К. Ясперс (1883-1969), Г. Марсель (1889-1973), ЖЛ. Сартр (1905-1980), А. Камю (1913-1960) және басқалар. Экзистенциализм, немесе „өмір сүру философиясы", буржуазиялық философияның иррационалистік (адамның ақыл-ойының күшін жоққа шығаратын) бағыттарының бірінен саналады.

„Экзистенция" үғымы (латынша ехкіаіепііа - өмір сүру дегенді білдіреді) экзистенциализмде ерекше рөл атқарады, оның барлық философиялық қағидаларының бастапқы негізін тұрады.