Қылмыскер тұлға мәселесі

Презентация қосу

Қылмыскер тұлға мәселесі.
Сабақ жоспары:

1. Қылмыскер тұлғасының қалыптасу жағдайлары
мен әлеуметтік –психологиялық алғышарттары.
2. «Қылмыскер тұлға» теориясы.
1) Қылмыскер тұлғасы келеңсіз қоғамдық құбылыстар мен
процестердің даралық нысанының көрінісі. Негізгі ереже – адам
қылмыскер болып туылмайды, ол өзінің өмір жолындағы келеңсіз
жағдайлардың себебінен қылмыскер болып қалыптасады. Дегенмен,
қылмыстық мінез әрдайым бұл ереже негізінде қалыптаспайды.
Қалыптасқан келеңсіз жағдайлар адамның ішкі рухани дүниесін,
тұлғаның психологиясын жаулап алып, адамға ықпал ететін
қоздырғыштан өзінің психологиялық табиғатына сай келетін
факторларды таңдап, меңгереді.
Әлеуметтік психологиялық қылмыскердің жеке тұлғасына мыналар
әсер етеді:
– жоспарланған ісін жүзеге асырмай қоймауы, өмірлік тәжірибесі, білімі,
әдеті психикалық тұрғыдан: психо-биологиялық белгілері мінезі мен қабілеті
жатады. Қылмыскердің жеке тұлғасына келесі белгілері бар жіктеу қатары
кіреді. Антиқоғамдық бағыттау тәрбиесінің белгісі бойынша жеке тұлғаны әр
түрлі қарым-қатынасы бойынша бөледі:
– жеке адамның адамгершілігінің негативті қарым-қатынасы;
– тұлғаның әр түрлі әлеуметтік институттарға қарым-қатынасы: жалпы
азаматтық, қызметтері мен әлеуметтік бағалы заттарына жеңілтек,
жауапкершіліксіз қарауы.
Анти әлеуметтік бағытта қылмыскерді 2 типке бөледі: кездейсоқ, кримогенді.
“Кездейсоқ”- бұл бірінші рет қылмыс жасаушы.
“Кримогенді”- бұл біріншіден өзін қоршаған адамдардың әсерінен (жанұясы,
достары, таныстары)
екіншіден бұрын әр түрлі заң бұзушы әрекетерге барған.
Үшіншіден, қоғамның бағалы нормативті жүйесінен аластатылуы.
Төртіншіден, мінез-құлқын теріс бағалауға үйреніп кеткен, әлеуметтік-
психологиялық механизмді өзін-өзі қорғауға пайдаланады.
Қылмыскердің жеке тұлғасына келесі белгілері бар жіктеу қатары
кіреді. Антиқоғамдық бағыттау тәрбиесінің белгісі бойынша жеке
тұлғаны әр түрлі қарым-қатынасы бойынша бөледі:

–тұлғаның әр түрлі
–жеке адамның әлеуметтік институттарға
адамгершілігінің қарым-қатынасы: жалпы
негативті қарым- азаматтық, қызметтері
қатынасы; мен әлеуметтік бағалы
заттарына жеңілтек,
жауапкершіліксіз қарауы.
Анти әлеуметтік бағытта қылмыскерді 2 типке бөледі: кездейсоқ, кримогенді.

“Кримогенді”- бұл біріншіден өзін
қоршаған адамдардың әсерінен (жанұясы,
“Кездейсоқ”- бұл бірінші рет
достары, таныстары)
қылмыс жасаушы.

Екіншіден бұрын әр түрлі заң бұзушы әрекетерге
барған.

Үшіншіден, қоғамның бағалы нормативті
жүйесінен аластатылуы.

Төртіншіден, мінез-құлқын теріс бағалауға
үйреніп кеткен, әлеуметтік-психологиялық
механизмді өзін-өзі қорғауға пайдаланады.

Бесіншіден, қылмысты тез аяқтауға асығып,
ереже бойынша қылмысты жеткіліксіз
себептермен жасайды.
Қылмыскер – әлеуметтік-демографиялық белгілер.
тұлғасының
құрылымы. Тұлғаны
психологиялық –ақыл-ой даму деңгейі.
талдау
психологиялық жеке
ерекшеліктерді және –психикалық процестерден құралады.
биологиялық
қасиеттер адамның –биофизикалық белгілері.
іс-әрекет
механизмінде көрініс –әлеуметтік-демографиялық және қылмыстық-
береді. Қылмыс құқықтық белгілері.
жасауға көбіне
тұлғаның әлеуметтік –қоғамның әр түрлі сфераларындағы әлеуметтік
жағдайда пайда көріністер.
болатын теріс іс-
әрекеттері себеп –құндылық сапалары.
болады. Осылайша,
қылмыскер
–құндылық ерекшеліктер.
тұлғасына
байланысты
құрылымдар: –психикалық ерекшеліктер.
2. «Қылмыскер тұлға» теориясы.
Қылмыскердің көбі қоғамдық ортадан алшақтау, олардың шағын
топтармен де (отбасы, коллектив, достары т.б.) қарым-қатынасы әлсіз.
Қылмыстың себептері:

1)Оларға әлеуметтік норманы игеру
қиынға соғады. Сол себепті де ол 2)Бала кездегі ата-ана тәрбиесі. Оны
оған жат көрінеді.Көптеген достарынан, коллективтен және т.б.
қылмыскерлер қандай заң бұзғанын топтардан шектеу. Мұның өзі ата-
біле тұра не үшін айыпталғандығын анаға деген қарсылықты тудырады.
түсінбейді.

4)Қалыпты ортадан қол үзген адам
3)Кекшіл болып өскен бала өзін-өзі ұстаудан, тәртіпті сақтаудан
қоршаған ортаға қас, дұшпан көзбен бас тартады. Өзі сияқты адамдармен
қарайды. араласқан соң олармен бірге топтық
қылмыс жасауға қатысады.
Қылмыскер тұлғасы
көптеген ғалымдардың
зерттеу объектілеріне
айналды. Мәселен,
Альфред Адлердің «Туу
реттілігі» теориясында,
бірінші реттегі баланың
қылмыскер, немесе заңға
қарсы бағытталған тұлға
болуы мүмкін деген
тұжырым жасап
қарастырған.

Альфред Адлер
Ч.Ломброзаның «Туа біткен
қылмыскер» теориясына тоқталып
кетсек, қылмыстық құқықта
антропологиялық мектептің пайда
болуы, алдында аталып өткендей,
қылмыстылықтың қанат жаюымен және
"классикалық" мектептің онымен
күресу шараларын ұсынуға шамасы
келмейтіндігімен сабақтас болды. Бұл
мектептің негізін қалаушы итальяндық
дәрігер-психиатр Чезаре Ломброзо
(1835-1909) болып табылады, ал ол
қылмыстылық — биологиялық
сипаттағы құбылыс деп дәлелдеуге
ұмтылыс жасады.Ломброзо қылмыскер
— ерекше биологиялық тұлға, оның
өзіндік антропологиялық сипаттары
болады, жалпы адам қылмыскер болып
Чезаре Ломброзо
туады және оны түзеу мүмкін емес деп
есептеген.

Ұқсас жұмыстар

Девиантты мінез құлық әлеуметтануы

Девиация мен әлеуметтік бақылау

Девиация түсінігі

Девиантты мінез - құлық ұғымы

Жыныстық белгілері бойынша сипаттамасы

Қылмыскер тұлғасының типологиясы

Әкімшілік құқық, бұзушылық туралы

Жасөспірімдерді түзету әлеуметтік мәселе ретіндегі туындауының теориялық негіздері

Жекелеген қылмыстарды ашу және алдын алу ерекшеліктері

ӘЛЕУМЕТТІК НОРМАЛАРДЫҢ ТҮРЛЕРІ

Пәндер