Алкалоидтар қасиеттері



Тақырыбы: Алкалоидтар туралы түсінік.
Орындаған: Төлегенова Г 114” Б”
Тексерген: Ерназарова Ж. А
Марат Оспанов атындағы Батыс Қазақстан Мемлекеттік Медицина Университеті
Ақтөбе 2010

Жоспары:
Алкалоидтар қасиеттері
Пиридин тобына жататын Алколоид - никотин
Медицинада қолданылуы

Алкалоидтар - негіздік қасиеттері бар азотты органикалық қосылыстар. Олар көптеген өсімдіктердің құрамында кездеседі және аминқышқылдарынан синтезделеді. Биологиялық қасиеттері көп мөлшерде улы, ал аз мөлшерде емдік зат ретінде байқалады.
Қазіргі кезде 5000-нан астам алколоидтар белгілі. Олардың құрылымының негізінде қандай да бір гетероцикл болады. Алколоидтардың химиялық жіктеу осы жағдайға негізделген.

Алкалоидтардың бастауы ретінде орнитин, лизин, аспарагин қышқылы, фенилаланин, тирозин, триптофан болып саналады. Физиологиялық ең қарапайым туындысы ретінде эфедринді қарастыруға болады.
CH₂-CH-COOH
CH-CH-CH₃
CH-CH₂-NHCH₃
Фенилаланин
Эфедрин
Адреналин
NH₂
OH
NHCH₃
OH

Эфедрин кеңірдекті бронх кеңітетін зат. Оған құрылысы ұқсас адреналин жақын тұр. Ол маңызды биологиялық процестерді реттейтін гормон ролін атқарады ( көмірсулардың алмасуы, жүрек қызметі) .
Өсімдіктерде алкалоидтар органикалық немесе минерал тұздар ретінде шамамен 1-2% мөлшерінде кездеседі. Қазіргі кезде белгілі алкалоидтардың барлығының бірдей құрылысы анықталмаған. Химиялық қасиеттері әртүрлі болып келетін алкалоидтарды жіктеу олардың құрамына кіретін гетероциклді сақиналардың табиғатына негізделген.

Пиридин тобына жататын алкалоид - никотин. Ол көп мөлшерде темекі жапырағында кездеседі. Өте улы зат, адам үшін қауіпті дозасы 20-40мг.
N
CH₃
Никотин
N
H₃CO
CH
OH
N
CH₂
CH₂
CH=CH₂
Хинуклидин
Хинолин
Хинин
Хин ағаштарының қабығында кездесетін алкалоид - хинин. Ол безгекке қарсы қолданылады, өте улы қатты зат түрінде болады.

Морфин апиынның құрамында 8-12% шамасында кездеседі. Оның құрамында негізінен изохинолин ядросымен конденсацияланған фенантрен сақинасы кіреді. Морфин молекуласында екі OH топтары бар, оның біреуі фенолдардың, ал екіншісі спирттердің қасиеттерін көрсетеді.
Морфин аз мөлшерде қолданғанда ұйықтататын және ауруды жансыздандыратын қасиет көрсетеді. Жиі қолданғанда ағза қатты уланып, адам жаны оған үйреніп кетеді.

Атропин - доланада кездеседі. Қатты зат. Ол - тропин спирті мен троп қышқылының күрделі эфирі. Медицинада аз мөлшерде адам көзінің қарашығын үлкейту үшін қолданылады.
CH₂-CH-CH
COOCH₃
CH-O-COC₆H₅
N-CH₃
CH₂-CH-CH
Кокаин
CH₂-CH-CH
N-CH₃
CH₂-CH-CH
CH-O-C-CH-CH₂-OH
O
C₆H₅
тропиннің қалдығы
троп қышқылының
қалдығы
Атропин

Кокаин күшті жергілікті жансыздандыратын зат, сондықтан оны көз, тамақ ауруларын, ауыз, мұрын қуыстарының кілегей қабаттарын емдегенде жергілікті анестезия үшін қолданады. Бейберекет қолданғанда кокаинизм деп аталатын өте ауыр нашақорлыққа соқтырады.
Резерпин қан қысымын төмендетеді. Ол Rauvolfia Serpentina өсімдігінен бөлініп алынған. Қан қысымы көтерілгенде (гипертония), кейбір психикалық науқастарды емдегенде қолданылады, құрылысы өте күрделі.

Пайдаланылған әдебиеттер:
С. Н. Ділмағамбетов, Ж. Ж. Ғұмарова, С. Қ. Борамбаева «Биоорганикалық химия» Ақтөбе 2008
Н. А. Тюкавкина, Ю. И. Бауков «Биоорганическая химия» Москва 1985
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz