АҚПАРАТТЫ ЖИНАУДЫҢ НЕГІЗГІ ӘДІСТЕРІ

Презентация қосу

ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК
ПЕДОГОГИКАЛЫҚ УНТВЕРСИТЕТІ

КЕЙС
АҚПАРАТТЫ ЖИНАУДЫҢ
НЕГІЗГІ ӘДІСТЕРІ

ОРЫНДАҒАН:КОШЕР
Н.1601-10
ТЕКСЕРУШІ :САГЫНДЫКОВ
А Б.
ЖОСПАР
1.НЕГІЗГІ БӨЛІМ
2.ГЛОССАРИЙ
3.КЕСТЕ
4.ТЕСТ
5.СӨЗ ЖҰМБАҚ
АҚПАРАТТЫ ЖИНАУДЫҢ НЕГІЗГІ
ӘДІСТЕРІ
Социологиялық ақпараттар жинаудың негізгі төрт әдісі бар. Олар:
сұрақ алу әдісі,бақылау әдісі,тәжірибе жүргізу әдісі,құжаттарды
талдау әдісі.
Сұрақ алу әдісі. Эмпириялық ақпараттар сұрақ алу арқылы алынады.
Бұл әдіс ұйымдастыру жағынан артықшылығымен, арзандығымен,
ақпараттың мазмұндылығы және әмбебаптылығымен, алынған ақпаратты
өңдеуге техникалық құралдарды барынша мол пайдалану мүмкіндігімен
ерекшеленеді.
Сұрақ әдісінің негізгі түрлеріне анкеталық сұрау мен әлеуметтік сұхбат
(интервью) жатады.
Сұрақ алу тәсілінің өзіндік ерекшелігі «сұрақ-жауап» жүйесі логикалық
көзқарас тұрғысынан жүзеге асып, алынған жауаптар кейіннен сапалық
және сандық өңдеулерге түсуінде жатыр.
Бақылау әдісі деп – зерттеу барысында бақылаушының болып жатқан
оқиғаларды ағымдық процесіне қарай тікелей тіркеп отыру әдісін айтамыз.
Бақылау әдісінің ерекшелігі: зерттеу объектісін тікелей өз көзімен көріп,
құлағымен есту арқылы мағлұмат жинау, мәліметтерді сұралушының
еркіне қарамай алуына мүмкіндіктер беру, зерттеуші мен объектінің
арасында тікелей байланыстың болуы арқылы шапшаң ақпараттар алып
тұру мүмкіндігі. Бақылау бақыланушының түрлі жағдайлардағы іс-
әрекеттерін, мінез-құлқын дәл және кеңірек ұғынуға, олардың болып
жатқан оқиғаларға реакциялары мәнін түсінуге көмектеседі.
Құжат деп – адамның белгілі бір материалға түсірген
мәліметтерді сақтап, керек кезінде алып қолдану үшін
құрған арнайы затын айтамыз. Құжат қолжазба, тасқа
басылған мәтін, баяндаманың стенограммасы, магнитофон
жазбасы, фотосурет, сурет, кинофильм, видеожазба күйінде
болуы мүмкін. Мәліметті жазып алу, беру және сақтау үшін
микрофильм, микрофиша, компьютер дискеті, лазер
дискасы жиі қолданылады.
Тәжірибе (эксперимент) – бақыланып және басқарылатын
жағдайда жаңа білімдер алудың ғылыми әдісі болып
табылады.
Тәжірибеде зерттелетін оқиғаның жағдайын жоспарлы түрде
басқару арқылы себепті байланыстары туралы болжамдар
тексеріліп, сыни тұрғыдан қарастырылады. Ол
қарастырылып отырған құбылыстың белгілі бір
гипотетикалық моделін жасауға негізделіп, оның негізгі
параметрлері, өзара және басқа құбылыстармен
байланыстары, сол байланыстарының себепті салдарлы
бағыттары айқындалады. Тәжірибеде зерттелетін осы
модельдің көмегімен құбылыс өзгермелі жүйе ретінде
сипатталады; оның ішінде іс-әрекеті басқаруға бағынып,
ГЛАССАРИЙ
Респондент — сауалнама немесе интервью барысында
сұралатын немесе сұралған адам.
Анкета – зерттеушінің жауапшымен (респондент) анкета
арқылы контактыға негізделген эмпирикалық әлеуметтану
зерттеуіндегі әлеуметтік өлшеуіштің бірден-бір кеңінен
тараған тәсілі.
Интервью (ағылш. interview әңгімелесу) – респондентпен
тікелей диалог арқылы ақпарат алу әдісі, мұның мақсаты
әлеуметтік зерттеу бағдарламасында көзделген сұрақтарға
жауап алу болып табылады.
Елек сұрақтар – бір белгілеріне қарай көпшіліктің ішінен
сұралушылардың бір бөлігін іріктеп алу мақсатында
қойылады.
Контактылық сұрақтар – сұрау жүргізу барысында
сұралушымен өзара қарым-қатынасты жеңілдету, оның
зерттеліп отырған проблеманың мәні туралы өз пікірін толық
және шынайы беруіне ынталандыру.
КЕСТЕ
ТӘЖЕІРБИЕНІҢ
ТҮРЛЕРІ
Табиғи зерттеудің қоғамда қалыптасқан, өзінің
тәжірибе табиғи қалпын сақтаған қандай да бір
ұйым, институттардың төңірегінде болады
Зертханалық зерттеудің жасанды жолмен қалыптасқан
тәжірибе объектілерде жүргізілуі

Сызықтық зерттеуге бір ғана топтың қатысып,
тәжірибе нәтижелерін алдыңғы сол топтың
нәтижелерімен салыстыру
Параллельді зерттеуге екі немесе одан да көп топтың
тәжірибе қатысып, нәтижелерін бір-бірімен
салыстыру.
ҚҰЖАТТЫҢ ТҮРЛЕРІ

ЖАЗБА ВЕБРАЛЬ кітап, хат, баспасөз
ДЫ
ҚҰЖАТТАР
СТАТИСТ халық санағының, әлеуметтік сұраудың
ИКАЛЫҚ мәліметтері, елдің немесе аймақтық
экономикалық және әлеуметтік даму
көрсеткіштерінің статистикалық
материалдар жинақтары т.б. жатады
ФОНЕТИКАЛЫҚ есту арқылы қабылданатын құжаттар
ҚҰЖАТТАР (грампластинка, лазер дискасы,
магнитофон жазбасы, радио хабарлары)
ИКОНОГРАФИЯЛЫҚ картиналар, фотосуреттер, видеожазбалар
ҚҰЖАТТАР
ТЕСТ
1.Зерттеушінің жауапшымен (респондент) анкета арқылы контактыға
негізделген эмпирикалық әлеуметтану зерттеуіндегі әлеуметтік өлшеуіштің
бірден-бір кеңінен тараған тәсілі қалай аталады?
А.ИНТЕРВЬЮ В.СҰХБАТ С. АНКЕТА Д. СЕБЕП ЖАЙЛЫ СҰРАҚ
2.негізгі сұраққа жауап арқылы зерттеліп отырған құбылыс жайлы негізгі түйін
жасалатын сұрақ түрін атаңыз?
А.ЛОГИ КАЛЫҚ В. ДЕРЕК ЖАЙЛЫ С. СЕБЕП ЖАЙЛЫ Д.БАҚЫЛАУ
3. Заттық мазмұнына қарай сұрақтарды қанша категорияға бөлуге болады?
А.8 В.9 С.7 Д. 6
4.Фотосурет қандай құжат түріне жатады?
А.Иконграфиялық В.Фонетикалық С.Жазбаша Д.Статистикалық
5. Зерттеуге екі немесе одан да көп топтың қатысып, нәтижелерін бір-бірімен
салыстыру қалай аталады?
А.Топтық тәжірбие В.Паралльелді тәжірбие С.Зертханалық Д.Табиғи
тәжірбие
СӨЗ ЖҰМБАҚ
1.Зерттеу барысында бақылаушының болып 1. А
жатқан оқиғаларды ағымдық процесіне
қарай тікелей тіркеп отыру әдісін қалай
2. Н
айтамыз? 3. К
2.Респондентпен тікелей диалог арқылы
ақпарат алу әдісі қалай аталады?
4. Е
3.Иконографиялық құжатты ата? 5. Т
4. Бір белгілеріне қарай көпшіліктің ішінен
сұралушылардың бір бөлігін іріктеп алу
6. А
мақсатында қойылатын сұрақ түрі?

5 .Бақыланып және басқарылатын жағдайда
жаңа білімдер алудың ғылыми әдісі қалай
аталады?
6. Назарды бір тақырыптық кешеннен
екіншісіне аударуды қамтамасыз ететін
сұрақ түрі?
СПАСИБО ЗА
ВНИМАНИЕ!!!

Ұқсас жұмыстар

Ақпарат жинау әдістері

Бақылау әдісі

Кәсіби ортада деректерді жинау, талдау және құрылымдау

Ақпаратты жинау

Әлеуметтанулық зерттеудің сандық және сапалық әдістері

Зерттеудің инструментариі деген социологиялық зерттеуді өткізу құралы

Экологиялық деректерді жинау мен өңдеудің математикалық процедуралары

ПСИХОЛОГИЯНЫ ЗЕРТТЕУ ӘДІСТЕРІ

Басқару жүйесінің маңызды бөлігі қоғамның қалыпты қызмет етіп, қолайсыз жағдайларға жол бермеу үшін әлеум

Әлеуметтанулық зерттеулер

Пәндер