Жазғы резидент

Дипломдық жұмыс

Томат өндірісіндегі өнімдердің сапасын және шығымын бағалау

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Л. Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті

«Биотехнология және микробиология»

кафедрасы

Зерттеу тақырыбының өзектілігі

Сапалы тамақ өнімдерін өндіру - нарықтық шаруашылықтың кезек күттірмейтін элементі болып табылады. Ол шаруашылық салалары мен халықтың қажеттілігін қанағаттандырудағы экономикалық қатынастардың негізін құрайды. Сондықтан тамақ өнімдері мемлекеттің азық-түлік қауіпсіздігін, тамақ өнімдерін тұтыну сұранысын қамтамасыз етеді.

Сапалы өнімдерді өндіру Қазақстан Республикасының Дүниежүзілік Сауда Ұйымына кіру мүмкіндіктерін айқындайтын және әлемдік нарықтағы бәсекелік қабілетін арттыратын маңызды факторлардың бірі. Қазіргі кезде елімізде Дүниежүзілік Сауда Ұйымына кіруге дайындық жұмыстары жүргізілуде, бұл орайда отандық өнімдердің сапасын арттыру алдыңғы кезектегі мәселеге айналды.

Дипломдық жұмыстың негізгі мақсаты

Томат өсімдігінің өндірісіндегі өнімдердің сапасы мен шығымын анықтау әдістерімен танысу. Мол және сапалы өнім алу.

Осы мақсатты жүзеге асыру үшін төмендегідей міндеттер белгіленді:

1. Томат өсімдігінің өсу фазаларын анықтау;

2. Томат өсімдігіне сыртқы факторлардыі әсереін зерттеу;

3. Өндірістің өнімдерінің сапасын анықтау және көтеру әдістерін меңгеру;

4. Өндірістің өнімдерінің шығымын анықтау әдістерін меңгеру;

Зерртеу жағдайы

Түлкібас консерві зауыты (1965 ж. іске қосылған) отандық жеміс-көкөнісөңдеуші кәсіпорындардың арасындағы ірілерінің бірі саналады.

Зерртеу әдістері

Өсімдікті топыраққа отырғызу әдісі;

Телу әдісі;

Органолептикалық көрсеткіштерін анықтау әдісі;

Зерттеу объекті

«Дачник»

«Жазғы резидент»

Кесте 1. 2018-2019 жылдары мамыр-тамыз айларында орташа температура

Жыл

Мамыр

Маусым

Шілде

Тамыз

2018

+16◦С

+27◦С

+30◦С

+27◦С

2019

+14◦С

+25◦С

+27◦С

+25◦С

Сурет 1. Томатттың өсуі

Сурет 2. Телу көрінісі

Сурет 3. Көшеттерді тасымалдағаннан кейінгі өсімдіктер

Зерттеу нәтежелері және оларды талқылау Сурет 4. Жеміс түзу: а-зерттеу өсімдігі; б-бақылау өсімдігі

Кесте 2. Томат өсімдігінің орташа өнімділігі

Белгілері

№ өсімдік

«Дачник» сорты

«Жазғы резидент» сорты

Зерттеу

өсімдіктері

Бақылау

өсімдіктері

Зерттеу өсімдіктері

Бақылау өсімдіктері

Өсіп-жетілудің басы

№1

7. 07

13. 07

15. 07

25. 07

№2

8. 05

20. 07

15. 07

23. 07

№3

10. 07

17. 07

19. 07

27. 07

№4

15. 07

17. 07

21. 07

25. 07

Өнімділік (кг)

№1

4, 3

3, 8

4, 9

4, 1

№2

4. 7

3, 5

5, 1

4, 0

№3

4, 8

4, 2

5, 3

3, 8

№4

4, 9

4, 0

4, 7

3, 7

Қорытынды

Томат өсімдігінің вегетациялық кезеңі 80-95 күнді құрады.

Томат өсімдігінен мол өнім алу үшін «телу» және «тамыр жүйесін екі еселеу» ұсылдары өте тиімді болып табылады. Бұл ұсыл өсімдіктің пісіп-жетілуін тездетеді және өнімділігін арттырады.

Томаттың «Жазғы резидент» сорты «Дачник» сортына қарағанда мол өнімді жеміс салудың бастыпқы кезеңдерінде береді, яғни 5, 3 кг және 4, 8 кг жоғарыдағы сорттарға сәйкес.

Томат өндірісінің сапалы шығымы көптеген факторларға тәуелді: өсімдік сортына, агротехникаға, замануи құралдарға және маркетинг жүйесіне.