МЕМЛЕКЕТ БАСҚАРУ ӘДІСТЕРІ

Презентация қосу

МЕМЛЕКЕТ БАСҚАРУ
ӘДІСТЕРІ
ТҮСІНІГІ ЖӘНЕ
НЫСАНДАРЫ
Мемлекеттік басқарудың нысандары

Мемлекеттік басқарудың нысандары — мемлекет
нысанының құрамы, ол жоғарғы мемлекеттік
өкіметтің ұйымдасуының, оның органдарының
құрылуындағы тәртіпті және олардың
тұрғындармен қарым-қатынасын сипаттайды.
Мемлекеттік басқару

Мемлекеттік басқару коғам дамуының барысында қоғамдық,
қатанастарды реттеу мен тікелей практикалық ұйымдастырудағы
атқарушылық және бөлушілік іс-әрекет. Мемлекеттік басқару барынша
кең мағынада, мемлекеттің істерін басқару, мемлекеттік органдардың
барлығының қатынасуымен іске асырылады. Мемлекеттік басқару
дегеніміз:
а) зандарды орындау барысындағы іс-әрекет;
б) объектілер мен адамдарға ағымдағы өкімдік жасау және олардың
орындауға міндетті болып табылатын, заңдық күші бар нормативтік
актілерді қабылдаумен байланысты іс-әрекет.
Барынша тар мағынасында мемлекеттік басқару деп экономиканы,
әлеуметтік-мәдени, әкімшілік-саяси салаға практикалык және тікелей
басшлық жасауға бағытталған атқару, бөлу, зандық күші бар, бір-
біріне бағынышты мемлекеттік басқару органдарының іс-әрекетін
айтуға болады.
Мемлекеттік басқарудың қағидаттары

Мемлекеттік басқарудың қағидаттары — басқару, басқару аппараты
сүйенетін, белгілі бір ереже түрінде қалыптасуы мүмкін, негізгі
басшылық бастамасы. Мемлекеттік басқарудың қағидалары зандарда
және басқа да зандық күші бар нормативтік актілерде бекітіледі.
Мемлекеттік басқару қағидаттары әлеуметтік-құқықтык, және
ұйымдастырушылық сияқты екі топқа бөлінеді.
Әлеуметтік-құқықтыққа жататындар:
1) жоғарғы мемлекеттік лауазымдар мен органдардың қабылдаған нормативтік актілерін,
жергілікті жердің ерекшеліктерін ескере отырып жүзеге асыруға мүмкіншілік беретін,
демократиялык негізде орталықтанған, демократиялық орталықшану қағидаты;
2) барлык ұлттар мен этностардың өкілдері мемлекеттік басқаруға араласатын тең құқық,
кемсітушілікке жол берілмейтін, ұлттардың теңдігі қағидаты (ҚР Конституциясы 14-бап.);
3) мемлекеттік басқару органдарының іс-әрекеттері белгілі бір мемлекет көлемінде
жоспарланған жоспар, бағдарлама, стратегия бойынша жүзеге асырылатын жоспарлық
қағидат. Мысалы, Қазақстанда мемлекеттік органдар жұмыстарын жетіддіру Президенттің
Жолдаулары, нұсқаулары, жарғылары және Парламенттің заң-дары арқылы жоспарланып
отырады;
4) жариялылық және коғамдық пікірмен санасып отыру қоғамды демократияландырудын, бір
әдісін қамтитын бұқараның, халықтың басқаруға араласуы қағидаты; 5) бұкара халықтың
басқаруға араласуын және мемлекеттік органдардың ұйымдастырылуын, іс-әрекетін
реттейтін, халықтың еркін білдіретін құқықтық нормалардың, заңдылықтың қатаң сақталу
қағидаты.
Ұйымдастырушылық қағидаты:
1) қызметтер мен құзыреттерді жіктеу, реттеу, белгілеу
қағидасы;
2) құзырет шегіндегі жауаптылық қағидасы;
3) басқарудағы салалық, салааралық және аумақтық
бастамаларды үйлестіру қағидасы;
4) мемлекеттік басқаруда төменгі орган жоғарғы органға
және маманданған бағынушылық бастамаларды үйлестіру
қағидасы;
5) көпшілік арқылы басқарудың үстемдігі барысында,
көпшілік пен жеке басқарудың әдістерін үйлестіру
кағидасы.
Мемлекеттік басқару әдістері

Мемлекеттік басқару белгілі бір әдістердің көмегімен іске
асырылады.
Басқарудың әдістері дегеніміз:
1) әкімшілік құқық субъектілерінің іс-әрекетін ұйымдастыру;
2) басқару үрдісі барысында туындайтын нақты мәселелерді
шешу;
3) басқарылушылардың еркіне ықпал етудің тәсілдері,
амалдары.
Басқарудың төмендегідей субординация
және координация сияқты екі әдісін
көрсетуге болады.
Субординация әдісінің белгілері: Координациялық әдіс әр түрлі
органдардың күрделі мәселені
1) басқарылу-шылардың құқықтары шешуге деген қажеттілігінен
мен міндеттерін бекіту арқылы тікелей
ықпал ету;
көрінеді. Мемлекеттік басқарудың
құқықтық және құқықтық емес
2) басқару органының міндетті секілді екі түрпішіні бар. Құқықтық
шешудің не нақты мінез-құлық кескінін түрпішініне:
анықтаудың тәсілін бір жақты
тандауы; 1) нормативтік құқыктық кескіндерді
3) орындалмағаны үшін әкімшілік дайындау және қабылдау;
ықпал ету шаралары қолданылатын,
басқару актісінін занды міндеттілігі; 2) шарт жасау жатады.
4) заңнамаларда бекітілген тәртіп
бойынша жеке және занды
тұлғалардың құкықтарын қорғау.
Басқарудың құқықтық нысандары
Нормативтік құқықтық
актілерді дайындау мен Келісім жасау
қабылдау.
Нормативтік құқықтық актілерді Атқару- қарау қызметі өрісіндегі
дайындау мен қабылдау –бұл атқару келісім жасау сияқты басқарудың
билік органдарының заңдармен құқықтық нысаны мемлекеттік басқару
ұйғарылған негізгі қызмет түрі. органдары іс-әрекетінің горизонталды
Өктем кабілеттілік сипаты әсіресе денгейде үйлесуін қамтамасыз етудің,
құқықтық нысандарда білдіріледі. арнайы басқару еңбектің бірігуін
жүзеге асырудың, ведомстволық
Нормативтік құқықтық актілерді быдыранқылықты басудың мумкіндігін
дайындау, талқылау, қабылдау мен береді.
баспасөзден шыгару тәртібі Келісімде субъектілер еркіне
заңдарда белгіленеді.Осы тәртіпті мемлекетпен арнайы шығарылған
бұзу нормативтік құқықтық актісінің ережелермен тыйым салынганына
күшке ену және баспа сөзде байланысты, ол жария мүдделер
шығарылу мүмкіндіктерін жояды. өрісінде қызмет етеді.
Басқарудың құқықтық емес нысандарына

Ұйымдастырушы Материалдық техникалық
іс- әрекет
Басқару органдардың ұйымдастырушы іс- Материалдық- техникалық іс-әрекет
әрекеті өз мақсаты бойынша құқықтық іс- органдар мен лауазымды адамдардың
әрекет мақсатына тура келеді, тек бұл істерін ақпараттық- мәліметтік
мақсаттарға жету құралдары ғана әр камтамасыз етуді жүргізуден, іс
түрлі. жүргізуден, есепке- тіәркеуге алу
жұмыстарыннан, қабылданған шешімдер
Ұйымдастырушы іс – әрекет заңдар мен негізінде қажетті құжаттарды
басқа актілердің мазмұндарын түсіндіру, ресімдеуден (реестрге енгізуден,тіркеу
қызметкерлердің, лауазымды адамдардың нөмірін көрсетуден , т.б.).
аттестациясын өткізу мен нұсқаулар беру,
басқару органдардың жұмысын тексеру Бұл әрекеттерді жүзеге асыру тәртібі
мен корытындылау, төменгі басқару арнайы өкілеттіктері бар органдармен
органдардың басшыларын жоғары орган қалай болса, министрлік пен
мәжілістеріне қатыстыру, екі министрлік мекемелердің актілерімен де солай
коллегияларының біріктірілген отырысын белгіленуі мумкін (мысал, нұсқаулармен,
өткізу, т. б. тұруы мумкін. ережелермен).

Ұқсас жұмыстар

Басқару ғылымының пәні мен әдістері

Экономиканы мемлекеттік реттеудің құралдары

Саясаттанудың категориялары мен түсініктері

МЕНШІК ЭКОНОМИКАЛЫҚ ИНСТИТУТ ЖӘНЕ ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖҮЙЕ РЕТІНДЕ

Мекеме және басқару туралы қазіргі ойлар

МЕМЛЕКЕТ ЖӘНЕ ҚҰҚЫҚ ТЕОРИЯСЫНЫҢ ТҮСІНІГІ

Басқару әдістері

Мемлекеттік орган мемлекеттік басқарудың ұйымдық құрылымының жүйе құрушы элементі ретінде

Саясаттану парадигмалары

Экономикадағы мемлекеттік реттеудің методологиясы жөніндегі ұғым және оның элементтері

Пәндер