Күй аңызы әңгімесі

Тахауи Ахтанов «Күй аңызы» әңгімесі

Ән мен күй арқылы халықтың ойын сезінеміз, арманын ұғамыз, келешекке көз тастаған үмітін танимыз.

Тақырыбы: Тахауи Ахтанов «Күй аңызы» әңгімесі Сабақтың мақсаты: Жазушының өмірі мен шығармашылығына шолу, шығарманың тақырыптық - идеялық мазмұнын, күй өнерінің құдіретін ұғындыру. білімділік: Оқушылардың білік дағдыларын қалыптастыру, тақырып мазмұнын меңгерту. Оқушы іс-әрекетін белгілі бір мақсатқа жүйелеу, бағыттау дамытушылық: Оқушылардың ойлау қабілетін дамыту, тапқырлыққа, ойын шапшаң, жинақы жеткізе білуге үйрету, шығармашылықпен жұмыс істей білуге баулу тәрбиелік: Оқушыларды адамгершілікке, ізеттілікке, парасаттылыққа тәрбиелей отырып, қасиетті домбыраны кие тұтуға, түйе малын қастерлеуге тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: аралас сабақ Сабақтың әдісі: ақпараттық жүйе арқылы баяндау, сұрақ-жауап Сабақтың көрнекілігі: жазушы портреті, оның шығармашылығына арналған кестелер, З. Қабдолов суреті, әдебиеттанушының жазушыға берген бағасы, интерактивті тақта, слайдтар, әңгіме бойынша салынған суреті бар плакат Сабақтың типі: жаңа білімді меңгерту Пәнаралық байланыс: Қазақ тілі, тарих, саз өнері, халықтық педагогика Сабақтың жүру барысы: І. Ұйымдастыру бөлімі Оқушылармен сәлемдесу, жоқ оқушыларды белгілеу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару, бейімдеу ІІ. Жаңа сабақ Жаңа сабақтың мақсатын хабарлау. Сынып оқушыларын 2 топқа бөліп, ат қою.

- Құрметті оқушылар, бүгінгі сабағымызда Тахауи Ахтановтың ең тамаша әрі ең алғашқы жазған «Күй аңызы» әңгімесімен оқып танысқалы отырмыз. Бүгінгі ашық сабағымыз ерекше, өзгеше болмақ. Яғни жаңа технология элементтерін пайдалана отырып, өткізбекпіз. Сендердің бүгінгі ерекше сабағымыздың өз мақсатына жетуіне атсалысып, өз білімдеріңіз бен білік, икем-дағдыларыңызды көрсете алады деп сенемін.

Бүгінгі сабағымызда қасиетті қара домбыраның шанағынан төгіліп күмбірлеген күй өнерінің құдіреттілігі туралы айтылатындықтан, сабағымызды күй тыңдаудан бастасақ артық болмас деген ниетпен кезекті күйге берейік. «Адай» күйін қабыл алыңыздар!

І. Танып білу кезеңі 1. Аңызға айналған қандай күйлерді білесіздер? 2. Түйе жайында мақал - мәтелдер тауып дәптерлеріңізге жазыңыздар.

ІІ. Мағынаны ашу, тану . Кубизм стратегиясы Топ басшысы кубикті иіріп, қай сан түссе, сол санның тапсырмасына жауап береді.

Ш. Түсініксіз сөздермен жұмыс Тізгін - аттың басын тежеу, игеру үшін пайдаланатын, ұштары жүгеннің ауыздық шығыршығына екі жағынан байланған қайыс. Дұға - аман - саулық, сау-саламаттықты тілейтін құранның қысқа - қысқа аяттары. Шылбыр - жүгеннің шығыршығына бір жағынан тағылған жіп. Түндік - киіз үйдің шаңырағына жабылатын төрт баулы киіз. Қолқа салу - дос, жолдас адамдардың бір - бірінен бір нәрсені қалауы. Тулақ - үстіне жүн сабау үшін немесе төсеніш үшін жүні алынбай қатырылған шикі тері. Жоны - арқасы, ту сырты. - Балалар, әңгімеде түйенің қандай түрлерін кездестіреміз? - Бота, мая, нар аруана. Бота - түйенің төлі. Аруана - екі өркешті, таза тұқымды түйенің ұрғашысы. Інген - қос өркешті түйенің ұрғашысы. Мая - жалғыз өркешті түйенің інгені. Нар - бір өркешті түйе. Қара нар - түйенің күштісі, мықтысы.

Шығармаға композициялық талдау жасату. Оқиғаның басталуы: Екі салт аттының жолға шығуы. Күйшілердің әңгімесі. Оқиға байланысы: Жапанда жалғыз нардың кезігуі, ботасы өлген аруананың зары. Естеместің домбырасына тіл бітіруі, жолаушылардың жалғыз қараша үйге келуі Оқиғаның шиеленісуі: Қыздың әкесіне қолқа салуы Оқиғаның шарықтау шегі: Естемес күйшінің өнері, «Нар идірген» күйінің дүниеге келуі Оқиғаның шешімі: Естеместің жолын жас жігітке беру

IV. Шығармадағы кейіпкерлердің портреттерін жазу

Естемес - жасы елуді алқындырған, әдемі дөңгелек қара сақалды, кішілеу өткір қоңыр көзі биік қабағының астында терең ұялаған қағылез кісі

Оразымбет - астында жалын өрген қылаң бесті, үстінде өңіріне зер ұстаған көк мақпал камзол, талдырмаш белін қызыл үдері белбеумен қынай буған басында төбесін көк мақпалмен тыстаған құндыз бөрік

Жаңыл - қою қара қасты, мөлдіреген қара көзді, дөңгелек жүзді, қара торының сұлуы. Үстінде жалаң көйлегі тозған