Отбасы Тілдік топ




Презентация қосу
Оқыту мақсаттары:
•-қазіргі кездегі ассимиляция мен саны аз
этностардың жойылып кету себептерін
анықтау;
•- жаһандану жағдайындағы этникалық
және мәдени әртүрлілікті сақтаудың
маңыздылы ғын негіздеу

Сабақ мақсаты: - әлем картасын
пайдалана отырып әртүрлі тарихи
кезеңдердегі этникалық процестерді
түсіндіру
бұл әртүрлі нәсілдер мен этникалық
топтардың өкілдерін араластыру және қоныс
аударудың ұзақ тарихи кезеңінің нәтижесі.
Этнос
(грек. ethnos) - тіл, аумақ, экономика,
мәдениет және ұлттық өзін-өзі тануды
біріктіретін тарихи қалыптасқан
тұрақты қоғамдастық.
Классификациялаудың негізгі
түрлері
• Географиялық
• Антропологиялық
• Лингвистикалық
• Тұрмыстық-мәдени типтік
• Тарихи-этнографиялық аймақтық
1. Географиялық классификация
АВСТРАЛИИ және АФРИКА халықтары
ОКЕАНИЯ халқы (960 млн.):
(30 млн.): • Солт. Африка;
• Австралия мен • Батыс Африка;
Тасмания; • Шығыс Африка;
• Меланезия; • Орталық Африка;
• Микронезия; • Оңтүс. Африка
• Полинезия.

АМЕРИКА халықтары
(800 млн.):
• Солт. Америка
• Орталық және Оңтүс.
Америка
2. Антропологиялық классификация
• Антропология – адамның эволюциясы және нәсіл қалыптастыруы мен физикалық құрылымындағы өзгерістер туралы ғылым
• Нәсілдер – ортақ тегіне және тұрғын үйдің белгілі бір бөлігіне байланысты ортақ мұрагерлік физикалық ерекшеліктерімен ерекшеленетін адамзаттың биологиялық бөлімдері

• Өтпелі және аралас нәсілдері
• Малагасиялық
• Полинезиялық
• Эфиопиялық
• Оралдық
• Оңтүстік Сібір
• Америка метистері және т.б.
Ірі нәсілдер
• Европеоидтық • Монголоидтық

• Негроидтық • Австралоидтық
3. Лингвистикалық классификация
Халықтар белгілі бір тілдік отбасына тиесілі болып
жіктеледі. Тілдік отбасыларды іріктеудің басты
ерекшелігі - тілдердің ұқсастығы

Отбасы Тілдік топ

Индоевропейская Славянская (русские, украинцы, белорусы),
Германская (немцы, евреи (идиш)), Иранская
(осетины), Армянская (армяне)
Алтайская Тюркская (казахи, татары, башкиры, чуваши,
карачаевцы и балкарцы, хакасы, тувинцы, якуты)
Монгольская (буряты и калмыки)
Тунгусо-манчжурская (эвенки)
Северокавказская Абхазо-адыгейская (адыгейцы, кабардинцы,
черкесы)
Дагестанская (чеченцы и ингуши)
Уральская Финно-угорская (марийцы, мордва, удмурты, карелы,
коми, ханты и манси, ненцы)
4. Тұрмыстық-мәдени классификация
Тұрмыстық-мәдени типтер - бұл әртүрлі халықтардың тарихи
қалыптасуы, әлеуметтік-экономикалық дамуға жақын және табиғи
ортадағы ұқсас шарттарда өмір сүретін экономика мен мәдениет кешені.
ЭПОХА ЭТАПЫ хкт способ производства
Первичная Присваи- 1. Бродячая охота и собирательство тропиков Архаический,
(догосудар- вающий 2. Специализированная охота и собирательство тропиков первобьггно-
ственная) 3. Охота, рыболовство, собирательство тропиков присваивающий
4. Пешая таежная охота
5. Арктическая охота на морского зверя
6. Прибрежное рыболовство и собирательство
7. Оленная охота
8. Охота, рыболовство, собирательство с зачатками земледелия и
животноводства
Производя- 1. Комплексное хозяйство ранних Первобьггно-
щий ранний земледельцев субтропиков производящий
2. Земледелие и животноводство умеренного пояса
3. Оленеводство тайги и тундры
4. Ручное земледелие тропиков
5. Пастушеское скотоводство и земледелие
Произво- 1. Пастушеское скотоводство и земледелие Патриархально-пастушеский
дящий экстен- 2. Кочевое и полукочевое скотоводство Номадный
сивный 3. Традиционное земледелие и животноводство предгосударственных обществ Африканский
Африки Варварский
4. Земледелие и животноводство лесной и лесостепной зоны Европы
Вторичная Произво- 1.Плужное и ручное земледелие древних цивилизаций субтропиков и тропиков Азиатский
дящий Северной Африки, Западной, Южной, Юго-Восточной и Восточной Азии, Феодальный
интенсивный Центральной и Южной Америки Плужное и ручное земледелие Древней
Греции и Древнего Рима
2.Плужное земледелие средней полосы
3.Средневековое ручное и плужное земледелие в государствах Азии и Африки
4.Средневековый ремесленно-торговый городской
5. Әлем халықтарын тарихи-
этнографиялық аймақтарына қарай
классификациялау
Тарихи-этнографиялық (этномәдени) өңірлер - бұл бір
аумақтағы түрлі халықтардың ұзақ уақыт тұруына, өзара
ықпалға, тарихи тағдырлар қауымына, белгілі бір мәдени
қауымдастыққа негізделген аймақтар.
Этностың даму деңгейлері
Елдерді классификациялау
(ұлттық құрам ерекшеліктері бойынша)
Әлемнің ең саны көп халықтары (2004 ж.)
Численность, Страна проживания Удельный вес в
Халық млн чел. населении страны, %
Китайцы (ханьцы) 1125,0 Китай 97,2
Хиндустанцы 244,0 Индия 99,6
Американцы 194,2 США 99,4
Бенгальцы 189,7 Бангладеш, 57,7
Индия 42,2
Бразильцы 149,4 Бразилия 93,0
Русские 147,2 Россия 81,5
Японцы 125,6 Япония 98,5
Пенджабцы 100,0 Пакистан, 75,0
Индия 24,0
Бихарцы 97,6 Индия 94,8
Мексиканцы 91,1 Мексика 85,7
Яванцы 89,6 Индонезия 99,3
Немцы 86,0 Германия 86,7
Телугу 74,5 Индия 99,9
Корейцы 70,2 Республика Корея, КНДР 62,7
32,1
Итальянцы 66,5 Италия 81,7
Маратхи 66,5 Индия 99,9
Тамилы 64,1 Индия, 95,2
Шри Ланка 4,7
Вьетнамцы (кинь) 62,2 Вьетнам 98,1
Египтяне (арабы Египта) 54,6 Египет 99,3
Этникалық құрам
Қазіргі әлемде ұлттық қатынастарды
дамытудағы үрдістер
Дифференциация - әртүрлі этникалық топтардың бөлінуі, қарсыласу процесі,
өзін-өзі дамытуға ұмтылу, ұлттық тәуелсіздік, ұлттық мәдениетті
дамытудағы әртүрлі жоспарлар
Интеграция - бұл қоғамдық өмір салалары арқылы түрлі этникалық
топтарды біртіндеп біріктіру үдерісі

Себептері:
Елдердің экономикалық және саяси өзара байланысы
Мемлекеттердің оқшаулануына байланысты өмір сүруінің мүмкін еместігі
Экономикадағы іргелі өзгерістермен байланысты
Топтық жұмыс. тапсырма
1 топ тапсырмасы:
№1
•Еуропа, Азия, Африка, Солтүстік және Оңтүстік Америкада, Австралияда ең кең тараған
тілдік отбасылардың «Тілдік отбасылардың таралуы» картасын қарастырыңыз?
•Зияткерлік картаны жасаңыз және оқшауланған тілдердің таратылатын жерлерін
көрсетіңіз.
2 топ тапсырмасы:
• Өтпелі және аралас нәсілдің ерекшеліктері қандай?
• Олар қалай тілге байланысты жіктеледі? (буклет құрастыру).
3 топ тапсырмасы:
• «21 ғасырдың басындағы әлемнің ең кең тараған тiлдерi» кестесiн талдаудан кейiн осы
тiлдердiң таралу аймағын картада көрсетiңiз.
• ресми тіл ағылшын тілі болатын елдерге нақты мысалдар келтіріңіз. Неге бұлай болды?
(ақпараттық есеп).
4 топ тапсырмасы:
•Әлемнің ең кең таралған тілдері - хинди, урду, панжаби, телугу. Қай елде осы тілде
сөйлейтін адамдар өмір сүреді?
•Мемлекеттік тілі испан, француз тілдері болатын елдерге диаграмма түрінде нақты
мысалдарды келтіріңіз. Неге бұлай болды?
Өзіңізді тексеріңіз
Елдер мен «жоғалған» этникалық топтарды
анықтау (әртүрлі халықтардың үлесі елдердің
тұрғындарында көрсетілген,%)
ағылшындар
……………. 77% испандық 71%
……………
шотландтық 9% каталондық 19%
ирландық 4% галистық 8%
уэльстық 1% басктер 2%
Ұлыбритания Испания
фламандық
…………........ 50% …………… 83%
француздар
валлондар 39% эльзастық 3%
итальяндық 3% итальяндық 2%
француз 1% бретондықтар 2%
неміс 1% португалдықтар 2%
испандық 1% корсикандықтар 1%
Бельгия Франция
Топпен жұмыс. Тапсырма №2.
Дұрыс мәлімдемелерді анықтаңыз.

• 1. Әлемдік мемлекеттердің жартысы бір
ұлтты
• 2. АҚШ - әлемдегі ең көп ұлтты мемлекет
• 3. Үндістан - көпұлтты мемлекет
• 4. Әлемдегі ең таралған тіл – француз тілі.
Рефлексия:
Картосхемада көрсетілген аудан тұрғындары
қай тілде сөйлейді?
1. ағылшын
2. француз
3. неміс
4. испан
5. португал
6. араб
Сәйкестендіріңіз:

Ел Мемлекеттік тіл
Бразилия испан
Мексика суахили
Пакистан португал
Парагвай голландс
Танзания урду
Суринам ағылшын

тексеру
Үй жұмысы:
«Қазіргі әлемдегі халықаралық
шиеленістер» тақырыбына эссе жазу

Ұқсас жұмыстар
Топқа біріктіру
Әлем халықтарының этнологиясы пәні
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту
МЕКТЕПКЕ ДЕЙІНГІ ТӘРБИЕ МЕН ОҚЫТУ НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕР
Мүмкіншілігі шектелген балаларды оқыту және тәрбиелеу жүйесі жалпы білім беру жүйесінің ажырамас бөлігі
Білімнің қызметтері әлеуметтік
Тү йіндеме
Түйіндеме
Ата аналар жиналыстары
Тілдік таңба
Пәндер