Витаминдердің ашылу тарихынан

Презентация қосу

«Авиценна» жоғары медициналық колледжі

Витаминдер

Орындаған:Баяхын Ерасыл
Тексерген:Айгул Жакиповна
Витаминдер дегеніміз- ағзаның тіршілік
әрекетіне қажет органикалық заттардың
жеке тобы

Ағзаның суық тиюден
сақтауына әсер етеді

Аминқышқылдар,майлар Жұқпалы
, нуклеин ауруларға
қышқылдар,гормондар қарсы тұруына
синтезі мен ыдырауына ықпал етеді
қатысады
Витаминдер Денсаулықтың
Ферменттердің нығаюын
құрамында болып, жүзеге асырады
биохимиялық,
физиологиялық Жұмысқа
процестерге қатысады қабілеттілікті
Тәулігіне әртүрлі арттырады
витаминдердің
бірнеше милиграмы
ғана қажет
Витаминдердің ашылу
тарихынан...

1881жылы орыс дәрігері Н.И.Лунин
өз эксперименттері негізінде тамақ
құрамындағы қандайда бір ерекше
заттардың болмауынан ауруға
ұшырауын анықтады.

1911жылы поляк ғалымы К.Функ
тазартылмаған күрішпен
қоректенген көгершіндерді
сал(паралич) ауруынан емдеген
затты күріш кебегінен алды. Ол бұл
затты витамин(лат.vita-тіршілік)деп
атады.
Витаминдер
Суда еритіндер Майда еритіндер

Н В
А

В D
С

В 6 Е
В 1 К
Ағзадағы витаминдер
концентрациясының
бұзылуы
ГИПОВИТАМИНОЗ АВИТАМИНОЗ
( гипо... және
витамин) ағзадағы қандай да
витаминдердің бір витаминнің
жетіспеушілігі күрт
жетіспеушілігін
ен болатын
ГИПЕРВИТАМИНОЗ ауру.
(гипер…және (Мысалы:бери-
витамин) ағзадағы бери, пеллагра,
витаминдер құрқұлақ(цинга
мөлшерінің артуы ) және т.б.)
( А және Д
витаминдерінің ғана
артуы ағзаны
ауруға
шалдықтырады)
Витамин А
Эпителий ұлпаларының
дамуын,қалыпты өсуін реттейді;
Ферменттер жұмысын күшейтеді;
Көру пигменті –родопсиннің
түзілуін қамтамасыз етеді;
Өсу витамині деп атайды;
Жануартекті өнімдерде-
бауыр,сарымай,балық майында
көп.
Өсімдіктекті өнімдерде-
құрамында каротин бар
сәбіз,қызан, асқабақ, тәтті қызыл
бұрыш,өрікте көп.
Тәуліктік мөлшері 1-1,5мг.
Сізге А витамині
жетіспеушілігін білдіретін
белгілер:
Күндізгі жарық көзіңізге әдеттен
тыс көп әсер етсе;
Сізге қарсы келе жатқан көлік
жарығы көзіңізге қатты әсер етсе;
Ымыртта немесе түнде көруіңіз
нашарласа,яғни ақшам
сокырлықты байқасаңыз;
Шынтағыңыз, тізеңіз, бөксеңіз
қызарып кетсе;
Тамағыңыздың сілемейлі
қабықшасы жиі-жиі қабынса;
Басыңызда қайызғақ пайда болса.
В тобы витаминдері
В тобы витаминдерінің 15
жуық түрлері бар;
Зат алмасуда маңызды
қызмет аткаратын
ацетилхолин құрамына
кіреді.
Астық, бұршақ
тұқымдастарда,
қызылшада, бауырда,
жұмыртқа сарыуызында,
ащытқыда кездеседі.
Соя
Витамин (Тиамин)
-Көмірсулар алмасуына
қатысады;

-Жүрек, бұлшықет,жүйке жүйесі

мүшелерінің қызметін реттейді;

-Тазартылмаған
астық
тұқымынының дәндерінде,
бұршақ тұқымдастарында,
жұмыртқа сарыуызында
кездеседі;

-В1витамині жетіспеуінен Кептердегі В1
авитаминозы
“Бери- бери” (полиневрит)
ауруы пайда
болды.
Витамин (Рибофлавин)

-ХІХғасырдың 30 жылдары
алғаш анықталды;
-Етте,
сүтте, бауырда,
жұмыртқада,астық
дәндерінде кездеседі;
-Рибитолспиртінен және
изоллоксазиннен тұрады;
-Жетіспеушілігінен көздің
мөлдір қабықшасы
қабынады, ауыз қуысының
сілемейлі қабықшасы
қабынады.
Витамин (Пиридоксин)
-Ақуыз алмасуына қатысады;

-Қантамырлар қабырғасында
холестериннің жинақталуына кедергі
жасайды;

-Арпа,бауыр,бидай
ұнтақтарында,сыра
ащытқыларында кездеседі.

Жетіспеушілігінен:
-атеросклероздың дамуы;
-бауырдың семіруі;
- көкбауырдың бұзылуы;
-Қалқаншабезі қызметінің
нашарлауы байқалады. Тышқандардағы
авитаминозы
Витамин
Цианкобаламин
-Азотты қосылыстар синтез
реакцияларына кофермент ретінде
қатысады;
- Қан жасушалары-эритроциттер,
тромбоциттердің түзілуін жүзеге
асырады;
- Жануартекті тағам құрамында-
бауырда, бүйректе, жұмыртқада, сүтте
кездеседі.

- Жетіспеушілігінен
қаназдық (анемия)
ауруы пайда болады.
Сізге В тобындағы
витаминдер жетіспеушілігін
білдіретін белгілер:
-Тіліңіз қызарып кетсе;

- Жүйкеңіздің жұқаруы жиі-жиі
байқалса;

- Ұйқыңыз қашып, берекетіңіз кетсе;
- Ұзаққа созылған бас айналу жиі-жиі
қайталанса;

- Көз алдыңыз қарауытып,
әлдебір”дақтар” ұшып жүрсе;

-Тынысыңыз тарылып, деміңіз жиі-жиі
жетпей қалса.
Құрқұлақ (цинга)
ауруының белгілері
- Тез шаршау;

-Қызылиек қанталайды, қан
кетеді;

- Бұлшықеттер ауырады;
- Қылтамырлар үзіледі;

- Буын ауырады;

- Тістер босап түседі;

-Ағзаның ауруларға қарсы
тұруы
төмендейді.
Витамин D
(кальциферол)
-Сүйектердің қалыпты
дұрыс дамуын қамтамасыз
етеді;
- Бұлшықет тонусын
күшейтеді;
- Ферменттер жұмысына
әсер етеді;
- Ағзадағы кальций
алмасуын жүзеге асырады;
- Күннің ультракүлгін
сәулелері арқылы ағзада
түзіледі;
- Тәуліктік қажеттілігі 1 мг;
- Балық майында, бауырда,
жұмыртқа сарыуызында
т.б. кездеседі.
Мешел (рахит) ауруы

-Фосфор–
кальцийлік алмасу
бұзылады;

-Бойдың өсуі
баяулайды;

-Сүйек беріктігінен
айырылады;

-Аяқ сүйектері
қисаяды;

-Бас, қарын үлкен
болады.
Витамин РР
(никотин қышқылы)
ХХғасырдың 20 жылдары
-
ғана қасиеті зертеле
бастады;
-Тотығу
реакцияларындағы
катализатор-
ферментердің құрамына
енеді;
-Май қышқылдарының
синтезіне қатысады;
-Аминқышқылдары
айналымына қатысады;
-Қарбызда,алмада,сыра
ащытқы кебектерінде,
бауырда, етте көп
кездеседі;
- Тәуліктік мөлшері 20мг.
Витамин РР авитаминозы

Пеллагра ауруы немесе
“үш Д ауруы” деп
атайды.

Дерматит Диарея Деменция

Теріде Асқорыту Психиканың
дақтар мен мүшелерінің нашарлауы,
көпіршіктер қызметі Ақыл-естің
пайда болуы бұзылып, іштің бұзылуы
қатты өтуі
К витамині

- 1935 жылы дат биохимигі
Хенрик Дам анықтады,
1943жылы осы еңбнгі үшін
Нобель сыйлығына ие болды;

-Салатжапырағында, бауырда
көп кездеседі;

-Қан ұюына ,ішекте
органикалық заттардың
сіңірілуіне қатысады;

-К витамині жетіспеушілігі өте
сирек кездеседі, себебі ішек К авитаминозы
қабырғасында жеткілікті
мөлшерде түзіледі.

Ұқсас жұмыстар

Витаминдердің адам ағзасы үшін маңызы

Витаминдер туралы жалпы түсінік

Витаминдер жайлы

Дәрумендер туралы түсінік

Дәрумендердің жетіспеушілігі

Витаминдердің биологиялық қызметтері

Дәрумендер туралы

Витаминнің жетіспеушілігі

Ақуыз құрылысы

Майда еритін витаминдер. Витаминдердің маңызы

Пәндер