Топырақтың ауыр металдармен ластануы: көздері және экологиялық әсерлері

Скачать

Топырақтың ауыр металдармен ластануы

М. Х. ДУЛАТИ АТЫНДАҒЫ ТАРАЗ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ

Орындаған:Сембек Ақбота

Ауыр металдар-бұл қоршаған ортаға көп мөлшерде енген кезде организмдерді уландыратын металдар. Соңғы жылдары бұл термин тек келесі элементтерге айтылады: қорғасын, мырыш, кадмий, сынап, молибден, марганец, никель, қалайы, кобальт, титан, мыс, ванадий.

Қоршаған орта компоненттерінің қорғасынмен ластану проблемасы қорғасынның ену көзінің көлемінің ұлғаюына байланысты. Қорғасынның ластануы жалпы экожүйенің күйіне әсер етеді және ластанған аймақ тұрғындарының денсаулығына айтарлықтай зиян келтіреді. Топырақтың қорғасынмен ластануының негізгі көздері

жергілікті атмосфералық шығарындылар

өнеркәсіптік кәсіпорындар

жылу электр станциялары

автокөлік

пайдалы қазбаларды өндіру және

трансшекаралық тасымалдау

Топырақтың қорғасынмен ластануы

Топырақтағы мышьяктың қосындылары жеңіл ерігіштікке ие, әсіресе қышқыл ортада. Барлық еритін мышьяк қосылыстары өте улы. Топырақтың жоғары қышқылдығы металдардың қозғалғыштығын арттырады, яғни олардың өсімдіктерде жиналуын арттырады. Жер ерітіндісінің реакциясы топырақтағы микроэлементтердің, соның ішінде мышьяктың қозғалу процесінде рөл атқаратын маңызды фактор болып табылады. Топырақтың қышқылдығының жоғарылауы адсорбцияланған мышьяктың төмендеуіне әкеледі, осылайша топырақ ерітіндісінде оның концентрациясы артады.

Топырақтың мышьякпен ластануы

Кадмий топыраққа мырыш, қорғасын-мырыш, мыс-мырыш кендерін өндіру және өңдеу кезінде пайда болатын қоқыстардың бөлігі ретінде енеді; автомобильдердің пайдаланылған газдарының құрамындағы оксид қоспасы, сульфидтерде және басқа галогенидтерде, суперфосфатпен бірге және фунгицидтің бөлігі болып табылады. Топырақтың кадмиймен ластануының негізгі көзі мырыш металлургиясы және девелопмент, сондай-ақ лак-бояу материалдары мен электротехникалық өнімдер өндірісі болып табылады. Топырақтың кадмиймен ластануы қоршаған ортаның ең қауіпті құбылыстарының бірі болып табылады.

Топырақтың кадмиймен ластануы

Топырақтағы мырыш мөлшері әдетте 2-10% немесе одан да көп, сондықтан оның болуы өнеркәсіптік ластанудың қолайлы белгісі емес. Химиялық жағынан мырышқа ұқсас кадмийдің таралуы аз және улы. Оның l-10% - дан асатын мөлшері әдетте өнеркәсіптік ластанудың болуын көрсетеді.

Топырақтың мырышпен ластануы

Қазіргі уақытта топырақтың ауыр металдармен ластануы маңызды экологиялық проблемалардың бірі болып табылады. Топырақта олар әртүрлі химиялық формаларда болады және химиялық өзара әрекеттесу, қозғалғыштық, биологиялық қол жетімділік және ықтимал уыттылық тұрғысынан әртүрлі химиялық және физикалық қасиеттерге ие. Топырақ ауыр металдардың суға, өсімдіктерге, жануарлар мен адам ағзасына енуін шектейтін тосқауыл ретінде әрекет етеді.

Қорытынды

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс