Мойын аймақтары мен үшбұрыштары

«Қалыпты тірек-қимыл аппараты және тері» кафедрасы

ПРЕЗЕНТАЦИЯ
Тема: Мойын аймақтары мен үшбұрыштары. Кеуде үшбұрыштары.
Іштің ақ сызығы. Іштің тік бұлшықетінің қынабы. Шап өзегі. Кіндік
сақинасы. Жастық ерекшелігі

Орындаған: Қанай М.Б.
Тобы: ВМ-МҚБ-05-24
Қабылдады:_______________

Шымкент- 2025
Жоспары
• I Кіріспе
1.1 Мойын топографиясы, буындары
• II Негізгі бөлім
2.1 Мойын фасциясы
2.2 Кеуде үшбұрышы
2.3 Іштің ақ сызығы
2.4 Іштің тік бұлшықетінің қынабы
2.5 Шап каналы
2.6 Кіндік. Кіндік сақинасы
• III Қортынды
3.1 Жас ерекшеліктері
Мойын фасциясы
1. Беткейлік пластинка (lamina
superficialis) (1) төс сүйегінің (4) және
трапецияның (5) бұлшықеттеріне,
сондай-ақ мықын сүйегінің үстіндегі
мойын бұлшықеттеріне арналған
қабықшаларды құрайды.
2. Претрахеальді пластинка (lamina
pretrachealis) (2) - мықын сүйегінің
астында жатқан бұлшықеттерге
арналған қаптамаларды құрайды (6).
3. Омыртқа алды пластинка (lamina
prevertebralis) (7) омыртқа алды
бұлшықеттер үшін фасциалды
қабықтарды құрайды.
МОЙЫН ТОПОГРАФИЯСЫ
Мойынның төрт түрлі аймағы бар (5-сурет): 1. Мойынның
алдыңғы аймағы (regio cervicalis anterior (1)). Ол жоғарғы жағында
төменгі жақтың жиегімен, бүйірлерінде төс сүйек
бұлшықеттерінің алдыңғы жиектерімен, алдыңғы жағынан
мойынның ортаңғы сызығымен шектеледі. Алдыңғы аймақтарда
үшбұрыштармен ерекшеленеді: Күріш. 4. Мойынның фасциясы
(көлденең қимасы) Жақ асты үшбұрышы (trigonum submandibulare)
(2) шектелген: жоғарыдан - төменгі жақтың негізі;
алдында - алдыңғы қарын (6), артында - ас қорыту бұлшықетінің
артқы қарны (7) (m. digastricus).
Ұйқылық үшбұрыш (trigonum caroticum) (3) шектелген: артында -
төс сүйек бұлшықеттерінің алдыңғы жиегімен (8); алдыңғы және
үстіңгі – ас қорыту бұлшықетінің артқы іші (7); алдында және
астында – омогиоидты бұлшықеттің жоғарғы іші (9).
Бұл үшбұрышта мойынның тамыр-жүйке шоғыры (жалпы ұйқы
артериясы, мойын венасы, кезбе жүйке) бар.
Скапулотрахеальді үшбұрыш (trigonum omotracheale) (4) -
омохиоидты бұлшықеттердің жоғарғы қарынымен жоғары және
бүйір жағынан шектелген; төменгі және бүйір жағынан төс
сүйек бұлшықетінің алдыңғы жиегімен (8); медиальды –
мойынның ортаңғы сызығы.
Субментальді үшбұрыш (trigonum submentale) (5) – мықын сүйегінің
денесі (артқы жағында) мен ас қорыту бұлшықетінің алдыңғы
қарындарының ішкі жиектері арасында (жақтан) орналасқан.
Іштің ақ сызығы (лат. Linea alba) -
адамның және басқа омыртқалылардың
ортаңғы сызығында орналасқан іштің
алдыңғы қабырғасының талшықты
құрылымы. Құрылымның түсі оның
негізінен дәнекер тінінің коллагенінен
түзілуіне байланысты.
Іштің ақ сызығы оң және сол жақ тік
ішектерді бөліп, іштің алдыңғы
қабырғасының бұлшықет
апоневроздарының бірігуінен пайда
болады.
Іштің ақ сызығы дәнекер тіннен
тұратындығына және жүйке ұштары
мен тамырларынан іс жүзінде
айырылғандығына байланысты оның
бойлық диссекциясы кең таралған
хирургиялық манипуляция болып
табылады.
Іштің тік бұлшықетінің қынабы
Іштің тік ішектерінің әрқайсысы қынапта орналасқан, vagina m. recti
abdominis, іштің үш кең бұлшықетінің сіңір созылуынан пайда болады.
Қынап бұл оның жоғарғы бөлігінде, кіндіктен жоғары, сыртқы қиғаш
бұлшықеттің апоневрозы алдыңғы жағынан өтетіндей етіп салынған m.
rectus, ал көлденең бұлшықеттің апоневрозы артқы жағында, ішкі қиғаш
бұлшықеттің апоневротикалық созылуы алдыңғы және артқы
жағындағы тік бұлшықетті қоршап тұрған екі пластинкаға бөлініп ,
сыртқы қиғаш және көлденең бұлшықеттердің апоневроздарымен
біріктіріледі және олармен бірге қынаптың алдыңғы және артқы
қабырғасын құрайды.
Төменгі бөлігінде, кіндіктен 4-5 см төмен, қынаптың құрылымы
басқаша: мұнда барлық үш іш бұлшықеттерінің апоневроздары тік
бұлшықеттің алдыңғы жағынан, оның қынапшасының алдыңғы
қабырғасының бөлігі ретінде өтеді, ал қынаптың артқы қабырғасы жоқ ,
мұнда іш қабырғасын іштен сызатын fascia transversalis ауыстырылады.
Қынаптың артқы апоневротикалық қабырғасы осы жердің үстінде азды -
көпті өткір, төмен қарай ойыс жиекпен аяқталады linea arcuata.
Төменгі бөлігінде тік ішектің артқы қабырғасының болмауы қуықтың
толтырылуына байланысты көрінеді, ол жамбас симфизінің шетінен
жоғары көтеріліп, сол жерге қарай жылжиды. Төменгі бөліктегі алдыңғы
қабырғаның қалыңдауы адам денесінің тік орналасуымен байланысты,
онда іш қабырғасының төменгі бөлігі ең көп қысымға ұшырайды .
Шап каналы (лат. canalis inguinalis) -
ұзындығы 4-5 см қиғаш орналасқан
Саңылау. шап каналы жұптасқан,
шап аймағының төменгі бөлігінде оң
және сол жақта, шап байламының
медиальды жартысының үстінде, Ерлерде Әйелдерде
іштің тік ішегінің төменгі қынап
бөлігінің бүйірінде орналасқан
Шап каналының төрт қабырғасы бар
— алдыңғы, артқы, жоғарғы, төменгі.
Бұл қабырғалар: алдыңғы-сыртқы
қиғаш бұлшықеттің апоневрозы,
артқы-көлденең фассия, жоғарғы-
ішкі қиғаш және көлденең іш
бұлшықеттерінің талшықтары,
төменгі-шап байламының ойығы
(сыртқы қиғаш бұлшықеттің
апоневрозының төменгі иілген шеті)
Кіндік, umbilicus, кіндік сақинасының
орнында шамамен ақ сызықтың
ортасында тартылған тері тыртығы.
Кіндік сақинасы, anulus umbilicalis, барлық
кең іш бұлшықеттерінің
апоневроздарының сіңір талшықтарынан
түзілген өткір және тегіс жиектері бар ақ
сызықтағы тесік. Жатырішілік кезеңде
ұрықты ананың денесімен
байланыстыратын кіндік сымы кіндік
сақинасы арқылы өтеді. Төменгі жарты
шеңбердегі бұл тесікте екі кіндік
артериясы мен зәр шығару жолдары
(urachus), жоғарғы жартылай шеңберде
кіндік венасы орналасқан. Ересектерде
бұл түзілімдер басталады. Кіндіктің
жанында перикарпальды веналар, w.
paraumbilical [Sappey], іш қабырғасының
беткі тамырларын портал венасы
• Қолданылған
әдебиеттер
.
1) Адам анатомиясы, Атлас (Жұмабаев)
2) Артрология: теориясы мен тәжірбиесі(М.Ж
Әбішев)
3) Адам анатомиясы(Ә. Әбдібеков)
4) https://library.skma.edu.kz/
5) Адам анатомиясы Том 1 Әубәкіров

Ұқсас жұмыстар

Мойын үшбұрыштары

Адам денесінің әр түрлі аймақтарын препараттау тәсілдерін меңге

ТЕРІ ТОПОГРАФИЯСЫ

Жұлын нервтері өрімдерінің түзілуі, олардың топографиясы және нервтендіру аймақтары

Биологиялық белсенді нүктелер және рефлексотерапия принциптері

Көлденең жолақты жүрек бұлщықет

Білек сүйектері

Киім педикулезі

Тістерді егеуде болатын асқынулардың пайда болу факторлары

Геометрияда циркуль мен рілген бұрышқа тең бұрыш салу

Пәндер