Ғылыми ақпараттық мәтіндер

Қожа Ахмет Яссауи атындағы Халықаралық қазақ - түрік университеті

Әлеуметтік гуманитарлық ғылымдар факультеті

Пеадгогика және психология кафедрасы

Тақырыбы: Ғылыми ақпараттық мәтіндердің түрлері, олардың ерекшеліктері

пәні: академиялық ғылыми жазба

Қабылдаған: Куралбаева А.

Дайындаған: Базарбек А. А.

Тобы: МПК-411

ЖОСПАР:

Кіріспе

Негізгі бөлім

Ғылыми ақпараттық мәтіндер және оның түрлері

Библиографиялық сипаттама

Аннотация

Реферат

Шолу

III. Қорытынды

Пайдаланылған әдебиеттер

Кіріспе

Ғылыми ақпараттық мәтіндер - бұл ғылыми деректерді жүйелеу, тарату және талдау үшін қолданылатын мәтіндердің ерекше түрі. Олар ғылыми жұмысты түсіну мен бағалау, сондай-ақ жаңа білімді іздеу процесін жеңілдету мақсатында құрылады. Библиографиялық сипаттама, аннотация, реферат және шолу сияқты мәтіндер ғылыми мазмұнды тиімді жеткізуге арналған.

Ғылыми ақпараттық мәтіндер

Ғылыми ақпараттық мәтіндер - бұл ғылыми зерттеулер мен олардың нәтижелерін сипаттап, талдап, жалпылап жеткізетін мәтіндер. Ғылым саласында деректерді жинақтап, оларды қолжетімді ету үшін мәтіндердің бірнеше түрі қолданылады. Олардың әрқайсысының өзіндік мақсаты мен құрылымдық ерекшеліктері бар.

Библиографиялық сипаттама - ғылыми құжаттың негізгі сипаттамаларын қамтитын қысқаша мәліметтер. Ол ғылыми жұмысты нақты анықтауға және басқа құжаттардан ажыратуға мүмкіндік береді.

Ерекшеліктері:

-Автордың аты-жөні, еңбектің атауы, басылым орны, жылы, бет саны және баспасы көрсетіледі.

-Құжаттың мазмұнына талдау жасалмайды.

-Ғылыми жұмыстардың каталогтарын, библиографиялық тізімдерді құрастыруда пайдаланылады.

Библиографиялық сипаттама

Мысал: Цехмистрова Г. С. Основы научных исследований. - Москва: Высшая школа, 2009. - 320 с.

Аннотация

Аннотация - құжаттың қысқаша мазмұнын сипаттайтын ақпараттық мәтін. Ол құжаттың негізгі идеясын және қандай мақсатта жазылғанын түсіндіреді.

Ерекшеліктері: Қысқа және нақты сипатта болады (50-200 сөз) . Құжаттың тақырыбы, мақсаты, қолдану саласы және негізгі мазмұны туралы жалпы ақпарат береді. Зерттеудің нәтижелері мен қолдану мүмкіндіктері туралы қысқаша мәлімет қамтылады.

Мысал: Бұл зерттеуде инклюзивті білім беру технологияларын қолдану әдістері қарастырылған. Авторлар инклюзия қағидаттарын жүзеге асырудың тиімді жолдарын талдайды. Жұмыс педагогтар мен зерттеушілерге арналған.

Реферат

Реферат - құжаттың мазмұнын жүйелі түрде баяндау. Бұл мәтін құжаттың негізгі идеяларын, зерттеу әдістерін және нәтижелерін толық сипаттауға мүмкіндік береді.

Ерекшеліктері:

Құжаттың толық мазмұны туралы кеңірек мәлімет береді. Мақсаты, әдістері, нәтижелері мен қорытындылары қамтылады. Ғылыми баяндамалар мен конференцияларда жиі қолданылады.

Мысалы:

Зерттеуде инклюзивті білім берудің теориялық негіздері мен практикалық қолданылуы зерттеледі. Үш бөлімнен тұратын жұмыста білім беру технологияларының тиімділігі мен олардың оқыту нәтижелеріне ықпалы талданған. Зерттеу нәтижелері білім беру мекемелерінде инклюзияны енгізу бойынша ұсынымдарды қамтиды.

Шолу

Шолу - белгілі бір тақырып бойынша әдебиеттерді, зерттеулерді немесе ғылыми жұмыстарды талдап, салыстыратын ақпараттық мәтін түрі.

Ерекшеліктері: тақырып бойынша бірнеше дереккөздерді талдап, қорытынды жасайды. зерттеу саласындағы ағымдағы жағдайды бағалайды. Әртүрлі көзқарастарды салыстырады және ғылыми жаңалықтардың маңыздылығын көрсетеді.

Мысал: «Инклюзивті білім беру технологиялары» тақырыбына жасалған шолу жұмыста Қазақстандағы және халықаралық деңгейдегі зерттеулер талданды. Авторлар инклюзияны енгізу әдістері, оның тиімділігі және болашақ перспективалары туралы кеңінен тоқталды.

Қорытынды

Ғылыми ақпараттық мәтіндердің түрлері ғылыми зерттеулердің мазмұнын қысқаша және түсінікті жеткізуге көмектеседі. Библиографиялық сипаттама құжатты нақтылауға мүмкіндік берсе, аннотация оның негізгі идеяларын сипаттайды. Реферат мазмұнды толығырақ ашса, шолу белгілі бір тақырып бойынша терең талдау жүргізеді. Бұл мәтіндер ғылыми ақпаратты жинақтау мен таратудың тиімді құралдары болып табылады.