Гепариннің құрылысы мен ролі

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ АГРАРЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ

Н. БАЗАНОВА атындағы морфология, физиология, биохимия кафедрасы

СӨЖ

Тақырбы: ГЛИКОПРОТЕИНДЕРДІҢ ҚҰРЫЛЫСЫ, ҚАСИЕТТЕРІ ЖӘНЕ БИОЛОГИЯЛЫҚ РӨЛІ

Орындаған: Жакаев Акжол

ВМ-

Тексерген: Базилбаев Сакен

АЛМАТЫ 2020 жыл

ЖОСПАРЫ

Кіріспе
Негізгі бөлім
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер

КІРІСПЕ

Ақуыз тірі организмнің негізін құрайды, онсыз өмір жоқ. Карл Маркстің пікір бойынша: «Тіршілік - ақуыз заттарының өмір сүру формасы». Ақуыздар органикалық заттар дамуының ең жоғарғы сатысы және жер бетіндегі тіршіліктің негізі, организмнің тірек жүйесі, бұлшықет, жамылғы ұлпалары ақуыздардан құралған. Олар организмде әртүрлі маңызды қызмет атқарады: химиялық реакцияларды жүргізеді, дене мүшелерінің қызметтерін өзара үйлестіреді, аурулармен күреседі, т. б.

Ақуыздардың құрамы мен құрылысы өте күрделі. Молекулалық массалары жүздеген мыңнан миллионға дейін жетеді. Олардың құрылымы бұзылса, денатурацияға ұшырап, организмдегі қызметін атқара алмайды.

НЕГІЗГІ БӨЛІМ

Ақуыз - молекулалары өте күрделі болатын аминқышқылдарынан құралған органикалық зат; тірі организмдерге тән азотты күрделі органикалық қосылыс. Аминқышқылдары қалдықтарынан құралған жоғары молекуларлық органикалық түзілістер. Ақуыз организмдер тіршілігінде олардың құрылысы дамуы мен зат алмасуына қатысуы арқылы әртүрлі және өте маңызды қызмет атқарады.

АҚУЫЗДАР

Протеидтер:(нуклеопротеиндер, фосфопротеиндер, металлопротеиндер, липопротеиндер, хромопротеиндер, гликопротеиндер) .

Протеиндер:(альбуминдер, глобулиндер, гистондар, протаминдер, проламиндер, глутелиндер)

ЖАЙ АҚУЫЗДАР

Альбуминдер қан плазмасы ақуыздарының көп бөлігін құрайды. Құрамында дикарбондық АҚ-ың көп болуына байланысты альбуминдер катиондарды ұстап қалады және коллоидтық осмостық қысымның сақтауында үлкен рөл атқарады.

Глобулиндер - үлкен молекулалық массасы бар ақуыздық молекулалардың гетерогендік күрделі қоспасы. Тасымалдаушылық, қорғаныстық және басқа да қызметтерді атқарады. Глобулиндердің құрамында жиі түрде көмірсулық бөліктер болады.

Гистондар - құрамында аргинин және лизиннің көп болатын кіші молекулалы ақуыздар. Хроматиндердің құрамына кіреді. Проламиндер - құрамында аргинин өте көп болатын ақуыздар. ДНҚ-мен кешен түзеді және реттеуші немесе репрессорлы ақуыздар ретінде қызмет атқарады.

Склеропротеиндер (коллагендар) - фибриллалық ақуыздар. Коллагеннің пептидтік тізбегінің құрамында 1000-ға жуық АҚ қалдықтар болады, олардың әрбір үшінші АҚ - глицин, 20% - пролин және гидросипролин, 10% - аланин, 40% - басқа АҚ. Негізгі қызметі - құрылымдық белок.

КҮРДЕЛІ АҚУЫЗДАР

1. Нуклеопротеинтердің простетикалық тобы - нуклеин қышқылдары. Нуклеопротеинтердің ішінде жақсы зерттелгені РНҚ-ан және рибосомалық ақуыздардан тұратын, рибосомалар мен ДНҚ-мен құрылым түзуші ақуыз - гистондардан тұратын эукариоттық клеткалардың негізгі нуклеопротеинтері хроматин;

ГЛИКОПРОТЕИНДЕР

Гликопротеинтер - құрамында көмірсутегі бар белоктар. Күрделі құрылысты вирустардың ең маңызды құрамдары. Вириондардың торша рецепторларымен байланысып, екеуінің сырт қабықтарының қосылуына қатынасады. Вирустардың антигендерінің қатарына жатқандықтан, вируспен зақымдалған организмде вирус байлайтын антиденелер туғызады. Антиденелермен қарым-қатынасқа түседі.

Гликопротеиндер

Жәй белок пен көмірсулардан тұрады.

Қасиеттері: молекулалық массасы өте үлкен (бірнеше млн Д), қышқылдық қасиет көрсетеді, суда, сілтінің және нейтрал тұздардың әлсіз ерітінділерінде ериді, қышқыл ортада тұнбаға түседі, ерітінділерінің жоғары тұтқырлық қасиеті бар.

Құрамында көмірсулар болғандықтан, жоғары температураға, сыртқы ортаның және химиялық әсерлерге өте төзімді.

Көмірсулар гликопротеиндердің биологиялық ролін анықтайды.

Нағыз гликопротеидтердің өкілдеріне: муциндер; иммуноглобулиндер; қанның тобын анықтайтын белоктар; гормондар; тасымалдаушы белоктар жатады.

Нағыз гликопротеидтерде белоктың мөлшері шамамен 80%, ал простетикалық топ - шамамен 20%. Простетикалық тобының құрамында түрлі полисахаридтер және олардың амин туындылары, нейраминдер, сиал қышқылдары әр түрлі мөлшерде болады, белгілі бір жүйелілік байқалмайды, яғни жүйесіз көмірсулардан тұрады. Нағыз гликопротеидтер ағзада кең таралып, алуан түрлі қызметтер атқарады:

Протеогликандар, құрылысы туралы түсінік, негізгі өкілдері, ролі. Протеогликандар, құрылысы, өкілдері, олардың маңызы.

Протеогликандар аздаған 2-2, 3% белоктан ( 10%), ал қалғаны простетикалық тобы көмірсулардан - 90-98% тұрады. Протеогликандар құрамындағы көмірсулардың құрылысы жүйелі түрде болады.

Протеогликандар - күрделі белоктар. Олар үлкен теріс зарядты полианион болғандықтан катиондармен байланысып, олардың диффузиясын қамтамасыз етеді, фибриллярлы структура түзуге қатысады, базальды мембрананың құрамына кіре отырып, заттардың диффузиясын қамтамасыз етеді. Протеогликандар құрылымдық белоктармен байланысып, молекулалық елек түзеді, олар метаболиттердің, судың диффузиясын реттейді, катиондардың алмасуын қамтамасыз етеді. Протеогликандардың простетикалық топтары гликозамингликандар (ГАГтар) . Олар үш топқа бөлінеді: гиалурон қышқылы, хондроитинсульфат, гепарин

Гиалурон қышқылының құрылысы мен ролі. Гиалурон қышқылы b-1, 4-гликозидтік байланыс арқылы құрылған 100 ден 2-ға дейін дисахаридтер қалдығынан тұратын күрделі қосылыс. Дисахаридтік қалдықтар b-глюкурон қышқылы мен b- тұратын, b-1, 3-гликозидті байланыс арқылы құрылған. Гиалурон қышқылы шыны тәрізді денеде, кіндік бауда кездесіп, патогенді агенттің таралуына жол бермейді. Дәнекер тіндерде кездесіп, өткізгіштігін реттеуге, дәнекер тінінің негізгі цементтеуші заты болып табылады. Гиалурон қышқылы буынаралық сұйықтықта майлау рөлін атқарып, буындардың беттерінің бір бірімен үйелісін азайтады. Митозды жылдамдататын фактор.

Хондроитинсульфаттың құрылысы мен ролі. Хондроитинкүкірт қышқылы - қысқа тізбекті сульфатталған полисахарид. Молекулалық тізбегінің құрамында 20 дан бірнеше жүзге дейін дисахаридтер қалдығынан тұрады. Дисахаридтік құрамы b-глюкурон қышқылынан және b- , олар бір бірімен b-1, 3-гликозидті байланыс арқылы қосылған. Хондроитинсульфаттар үш түрде болуы мүмкін. Хондроитинкүкірт қышқылы сүйек және шеміршектің тіндерінде минералдануға, кальцилену және фибриллогенез процестеріне қатысып, митозды баяулатады.

Гепариннің құрылысы мен ролі. Гепарин құрамында күкірт қышқылы бар қысқа тізбекті, дәнекер тінінің міндетті құрамдас бөлігі. Гепариннің мономері дисахаридті қалдық, b-глюкуронилсульфаттан және a- тұрады. Олардың арасындағы химиялық байланысы a-1, 4-гликозидті. Гепарин дәнекер тінінің семіз клеткаларында синтезделеді. Қанның ұю процесінде антикоагулянт және липидтер алмасуын реттеп, антиатерогенді қасиет көрсетеді. Гепарин кейбір ферменттерді активсіздендіреді, мысалы, гиалуронидазаның әсеріне кедергі жасап, капиллярлардың өткізгіштігін төмендетеді, тіндерді гистаминнің артық