Тау шаңғысы мен сноуборд

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Белсенді туристік саяхаттың отандық және шетелдік жіктелуі

Дәріс мақсаты. Белсенді туристік саяхаттың судағы, жер бетіндегі, таудағы, әуедегі, экзотикалық түрлерінің сипаттамаларын, жітелуін қарастыру.

2. 1 Белсенді туристік саяхаттың судағы түрлері

Дайвинг жоғарыда жазып өткендей, бүкіл әлемде өте танымал. Алайда бұл рахаттылық арзан тұрмайды. Жалпы дайындық пен жабдық заттар жаңа спортшыға 1000$ дейін келеді, есесіне кейін ол тек билеттер мен қонақ үйге ғана шығынданатын болады. Егер жабдық затты сатып алмаса, онда бірінші турға дайындалу құны 250$ дейін төмендейді. Бірақ рас, костюмді, аквалангті жалға алу үшін 30-40$ төлеу керек болады. Ал шын мәнінде жақсы жабдық зат толық жинақ үшін 1500$ тұрады.

Дайвинг бізде өте баяу дамыған және біздің өлшеулерімізше өте қиын тұрады.

Вейкбординг су шаңғыларының, сноуборд, скейт пен серфинг жинағы, ұсынады. Катер қысқа, кең тақтада тұрған рейдерді тартады. Бортында қосымша балластымен 30-40 км/сағ жылдамдықпен қозғалып, катер өзінің артынан толқынды қалдырады, оны рейдер трамплин ретінде қолданылады. Секірісте көптеген әр түрлі айлалы іс- әрекеттерді қолдануға болады.

Әсіресе вейкбординг 90-шы жылдардың басында динамикалық дами бастады. Ол кеззінде сноубордтың тау шаңғыларында секілді су спортында революция жасады. Кішігірім энтузиастар тобының ермегінен ол өзінің философиясымен және мәдениетімен танымал спортқа айналды. Айлалы әрекеттердің көбісі вейкбордингқа спорттың туысқан «тақталық» түрлерінен- сноубордингтан, скейтбордингтан келді.

Су шаңғысы - белсенді демалыстың ең белгілі түрлерінің бірі. Бұл жазғы уақытта таудағы және жүгіретін қысқы шаңғыға лайықты ауыстыру.

Су шаңғысы алғаш рет 1922 жылы, Миннесот штатының тұрғыны, американдық Ральф Самуэльсон әдеттегі қысқы шаңғыларға тәжірибе жасай отырып, оларды суда

байқап көргісі келген кезде пайда болды. Екі кең қарағай тақтаны ол аяққа арналған тіреу қылып жасады. Осыдан кейін ойлап тапқыш Лэйк Ситидің өзендерінде суда шаңғыны ойдағыдай сынап көрді. Су шаңғыларымен айналысу үшін төрт зат қажет: су шаңғысы, құтқарушы көкірекше, перчатка және гидрокостюм.

Виндсерфинг - бұл төмен жазығында жүзгіш- тұрақтандырғыштарымен және тақтаға бекітілетін кішігірім желкенімен, бекіктілік үшін кедір- бұдырлы бетімен пластиктен жасалған сопақ тақта. Серфинг -бұл дәл сондай, тек желкенсіз. Виндсерфинг сол серфингтен шыққан. Жақсы жел болған кезде жылдамдықты 10-12м/с дейін апаруға болады. Бүгінгі таңға рекорд 70 км/сағ артық.

Каякинг - шетелде өте танымал, ТМД елдерінде кеңінен танлып келеді. Қазіргі заманға сай каякингте үш негізгі бағыт бар - еспелі слалом, родео және ағу.

Слаломдық каякинг - бұл қайық пен суды сезініп, каякта әрекет жасай білу.

Родео, слаломға қарағанда, - тек виртуозды техника емес, сонымен қатар ойын элементі. Каяктағы фристайл - бұл өзен бедерінің ерекшеліктері есебінен қайықта әр түрлі трюктар жасау.

Және, соңында, ағу. Каякта өзенмен жорыққа аттануға немесе тау өзенінің кішігірім бөлігінде бочкалар, күшті толқын және сарқырама түріндегі жекелеген кедергілерді таңдап, ойын ағуларын өткізуге болады. Әрине, ағулар кезінде өзіңді сенімді сезіну үшін, слалом мен родеоның бастапқы техникасын игеруің керек.

Жабдықтау. Каякты жабдықтау құрамына кіреді: қайық, шлем, құтқарушы көкірекше, юбка, резеңкеленген тәбішке мен ескек.

Рафтинг - бұл каноэда немесе арнайы салдарда тау өзенімен еліктіргіш түсу. Рафтинг - бұл тіпті ең жас туристер үшін мүлдем қауіпсіз, ең жиі баратын турлардың бірі. Соңғы жылдары ол экстремалды демалыстың құмар сүйгіштерінің тарапынан үлкен қызығушылық тудырады.

Рафт -турлар көбінесе келесідей болады: ауданға бір немесе жарты күнге жол жүрулер және көпкүндік саяхаттар.

2. 2 Белсенді туристік саяхаттың жер бетіндегі түрлері

Маунтинбайкинг өзінің қымбаттылығына қарамастан, барған сайын танымал болып келеді. Маунтинбайкингпен шындап айналысу үшін біраз ақша жұмсау керек болады. Жаңа спортшы үшін велосипед 300-ден 500 долларға дейін тұрады, ал артық амортизаторымен 10 000$ дейін тұратын тау велосипедтері бар. Сосын әрине амуниция мен әр түрлі бөлшектерге шығындану керек, бұл 800 доллардан артық тұрады. Бұл демалыстың қымбат түрі болса да, әлемде әрбір демалыста әлем кубогы мен чемпионаттардан бастап фестивальдарға дейін-тау велосипеді бойынша ондаған халықаралық жарыстар өтіп жатады. Осының ішінде түкпір- түкпірден келген кәсіпқой емес маунтингбайкерлер үшін жасалатын старттар бар.

Спелеология . Егер спелеологтар- бұл бос уақытында үлкен арқа қордындарымен тауға кететін адамдар деп ойлайтын болсақ, онда бұл туризм. Сонымен бірге спелеология-бұл ғылым. Сөзбе- сөз айтсақ «үңгірлер жөніндегі ғылым». Бастысы, үңгірлер- бұл әлем картасындағы соңғы ақ дақтар, адам аяғы баспаған ғана емес, сонымен қатар оның немесе фотокамералардың көзқарасы түспеген жерлерден өтудің соңғы мүмкіндігі.

Әрине, маңызды, ғылыми спелеологяимен бәрі айналыспайды. Жаңа келгендер оқу-жаттығу экспедицияларына қатысады. Тек көңіл көтеретін немесе «спорттық» сапарларға ғана баратын «командалар» бар.

Спелеологиямен айналысу үшін, күрделі дайындық болуы керек, және де тек физикалық қана емес, сонымен қатар техникалық, сондай-ақ психологиялық дайындық болуы керек.

Үңгірлер әр түрлі болады: кішкентай, құрғақ, оларға жаңа келгендер де бара алады; түбіне терең шұңқырлар, салқын су арқылы жету керек болатын қиын үңгірлер.

Спелестология - бұл табиғи шығу қуыстарын зерттейтін туризм мен ғылымның қызықты қоспасы. Кең мағынасында спелестология- бұл жер асты құрылыстары жөніндегі ғылым. Спелестология спелеологиямен тығыз байланысты, тек спелестологтарды үңгірлер қызықтырмайды. Оларға қалғандары жете алмайтын немесе оларға қызықты емес, жер астындағы қандай да бір қалалық құрылымдарға ену қызық.

Қандай да бір жер асты спелестологтарды қызықтыру үшін, ол қазіргі таңда пайдаланылмайтын болуы және белгілі бір тарихи қызығушылық ұсынуы керек. Мұндайларға қааусыз қалған тастар, шахталар, сарқырамалар, құдықтар, жер астындағы жүретін жерлер, жер асты шіркеулері және т. б.

Х- жарыстар - бұл бір адамдар жартастарға шығып, атпен шацып, каякта немесе салда ағып, тауда велосипедпен зымырап, сарқыраманың астында жіппен түсе алатындай, жақсы әмбебап дайындалған кезде болады. Бұл адамдар командаларға бірігіп, жарыстарға қатысады, олардың мақсаты - өз ептіліктерін пайдаланып, 3-4 жүздеген километр дистанциядан барынша тез өту. Бұл «мультиспорт» немесе «экстремалды» деп аталады. Мысалы, «Құрама Корольдік және Ирландияның Экстремалды Жарыстар Ассоциациясы» ұйымдастырған Ұлыбританиядағы аса ірі жарыстар.

2. 3 Белсенді туристік саяхаттың таудағы түрлері

Альпинизм ең экстремалды демалыс болып саналады. Бүгін де альпинизм біркелкі дамып және танылып жатқан, тұтас индустрияны ұсынады. Әдетте, шыңға шығу үшін жазды таңдайды, онда ауа- райы минималды шығындарымен көзделген шыңға жетуге мүмкіндік береді. Алайда ең күшті сезімдердің құмар сүйгіштері қыста да тоқтамайды. Ала қиын ауа-райы жағдайлары мен көшкіндердің көшуі саяхатқа тек қауіптілікті қосады. Тауға өзін сынау үшін, бәрінен өтіп, шыңға дейін жету үшін барады.

Бұл үшін жақсы физикалық дайындалған, жақсы «созылуы» және салмағы көп болмауы керек. Көтерілу кезінде тек бұлшықетпен ғана емес, сонымен қатар қайсы тізбекті ұстап алуды дұрыс таңдау үшін баспен де жұмыс істеу керек болады.

Альпинистік жабдықтар қымбат тұрады, сапалы толық жинағын алуға демалушы 1500-2000$ жұмсауы керек.

Қазақстанда альпинизмнің басты мәселесі, өзінің қымбаттығынан басқа, тәжірибелі нұсқаушылардың аз болуы.

Тау шаңғысы мен сноуборд

Тау шаңғысы белсенді демалыстың ең көне түрлерінің бірі. Жылдар өтісімен тау шаңғысын тепкісі келетіндердің саны азайған жоқ, керісінше артты. Оның үстіне, қазір, 80-ші, 70-ші жылдар туралы тіпті айтпағанда, 10 жыл бұрынға қарағанда таушаңғылық қызмет көрсету анағұрлым сапалы және алуан түрлі. Кез келген дерлік таушаңғылық курортта кәсіпқойларға сол секілді жаңа келгендерге арналған құламалар бар. Жабдық құралдары: шаңғы жинағы, бекітулер, таяқшалар, бәтеңкелер, костюм, шлем, маска, қолғаптар.

Сноубординг - арнайы жабдықталған тақтада тау баурайларынан қармен түсу. Бұл тау шаңғысына қарағанда, көбірек агрессивті, белсенді және экстремалды түрі. Сноубординг спорттың жеке түрі ретінде Америкада ХХ ғасырдың 60-шы жылдарында

пайда болды. Жаңа сәнді құмардың айқын бас июшілері жаздың жылы күндерін тосумен іссіз отырғысы келмеген, серферлердің көпшілігі болды.

Біздің елімізде сноубордты қазіргі таңда жаппай таныды. Алайда қазір Қазақстанда әлемнің жетекші өндірушілерінен әр түрлі жабдықтауды сатып алуға және тәжірибелі нұсқаушылардан тебу сабақтарын алуға болады.

Жалпы тау шаңғысымен және сноубордпен байланысты экстремалды әуестерді бірнеше топқа бөлуге болады: freesking немесе freeride- бұл күрделі бедерімен дайындалмаған тік баурайлардан түсу; helisking - бұл сол сияқты, бірақ тауға жеткізу құралы ретінде тікұшақты пайдаланумен; ski- touring - ски- тур, шаңғыны және тауға шығу үшін арнайы тіреулерді пайдаланумен; ski-mountaineering (шаңғы альпинизмі) -шаңғымен немесе сноубордпен түсу мақсатында тауға шығу; соңғы жылдары new school - сноубордтық фристайл ретіндегі бір түр пайда болды.

Таушаңғы альпинизмі Қазақстандағы барлық экстремалды туризм түрлерінің ішінен ең дамығаны болар. Бізде біршама жоғары деңгейдегі таушаңғы курорттары бар, және олар өзіне ұқсастарынан біраз артта қалғанымен, мысалы Еуропа елдерінде, біздің орташа табысы бар туристеріміз Ресей курорттарына рахаттана барады. Ал Красная Поляна таушаңғылық курорты шетелдіктердің арасында да танымал.

2. 4 Экстремалды туризмнің әуедегі түрлері

Парашюттық спорт- ойнайтын іс емес, және төменде аталған тәртіптер күрлелі дайындықты қажет етеді. Бірақ басында олардың әрқайсысы нені ұсынатындығын біліп алған жөн.

Классикалық парашютизм- өзіне екі жаттығуды қамтиды: біріншісі- жерге қону дәлдігіне секіру. Міндет 3 см мөлшерімен нысанаға тиюден тұрады. Бұрындары, дөңгелек күмбездер болған кезде, нысана үлкен болған, және бірнеше метрге ауытқу жаман нәтиже болмайтын. Техниканы жетілдірумен нысананың мөлшері азая берді. Тесіктік күмбез УТ-15 пайда болған соң нысана бүгін де бар мөлшерлерге ие болды. Қазіргі таңда жарыстарға жеңіске жету үшін 0 см ауытқумен нәтижелер сериясын көрсету керек.

Екінші жаттығу- еркін құлаумен фигуралар кешені. Спорттың консервативтік түрі жеткілікті: фигуралар кешенінің өзі көптеген жылдар бойы өзгеріске ұшырамайды. Ұшталған, шеберлік пен нәтижелердегі тұрақтылықты талап етеді.

Топтық акробатика. Бұл тәртіп бірнеше парашютшыдан тұратын команданың барынша көп әр-түрлі фигураларды құру мақсатын көздейді. Парашютшылардың командадағы классикалық саны 4 және 8. 16 спортшыдан тұратын командалар да болады. Ал Гиннес кітабына енгізілген, рекордық секірісті 296 парашютшыдан тұратын команда жасады.

Күмбездік акробатика - ашылған парашюттардың күмбездерінен формацияларды құрудан тұрады. Бұнымен ол парашюттық спорттың басқа түрлерінен түбегейлі ерекшеленеді.

Күмбездік акробатиканың фигураларын орындау кезінде парашютшылар басқа спортшылардың парашюттарымен тікелей байланысқа кіреді, бұнымен қоса күмбездерді құлатып алулар жиі болады. Күмбездер берік, жақсы тиелген болуы және жылдамдықты дәл реттеу мүмкіндігіне ие болуы керек.

Барлық фигуралар салынып болған соң, парашютшылар бір- бірінен бөлініп, қонуға түседі. Бұл жаттығудың неғұрлым күрделі және қауіпті бөлігі. Егер күмбездер бір- біріне ілініп қалса, онда тіпті күмбездің ағыту құлыптарын істесе де көмектеспеуі мүмкін, ал күмбез кетпейді. Қосалқы парашютты ашу мұндай жағдайда біршама қауіпті. Бұл күмбездік акробатиканы парашютизмның ең қауіпті түрлерінің бірі етеді.

Фристайл- парашютизмның біршама жас түрі, шамамен 10 жыл бұрын туындаған. Спортшының еркін құлау кезінде әр түрлі фигураларды көрсетуінен тұрады. Бұл жерде парашютшы орындаған элементтердің әдемілігі, күрделілігі, сондай-ақ әуедегі спортшыны түсіріп жатқан әуе операторнының шеберлігі бағаланады.

Скайсерфинг- бұл еркін құлау кезінде әр түрлі фигураларды орындауға шаңғыдан секірулер.

Шаңғышының аэродинамикасы жай еркін құлаудан күшті ерекшеленеді, сондықтан шаңғыдан секірулер спорттың мүлдем дерлік басқа түрі болып саналады. Барлық элементтер еркін құлау күйінде орындалатындықтан, секірісті бағалау үшін оператордың жасаған бейнежазбасы негізінде әділқазылар мүшелері өз бағаларын қою үшін, түсіріп тұратын әуе операторы қажет. Осылайша, команда екі мүшеден- шаңғышы- спортшыдан және спортшы оператордан тұрады. Секірістің бейнежазбасының алғашқы 50 минуты ғана есептеледі. Фигураларды орындау әртісшілдігі мен шеберлігі, сондай-ақ оператордың жұмыс сапасы бағаланады.

BASE jumping. Бэйс-джамперге сүйікті іспен айналысу - парашютпен секіру үшін - ұшақ немесе басқа бір ұшатын техника қажет емес. Ол әдеттегі лифтпен, немесе көбінесе қолмен немесе аяқпен сосын альпинистік жабдықпен болады.

Бэйсер қандай да бір ғимараттың төбесіне, дұрысы көк тіреген құрылысқа биігірек, қандай да бір телемұнараға, тауға немесе жартасқа шығып, төмен секіреді.

Бұл спорт түрінің энтузиастары да экстремалдылардың қасында қауіпті спорт түрі деп айтады. Әуе шарларында және дельтапландарда ұшу секілді белсенді демалыс түрлері де танымал.

Әуе шарларында ұшулар кәдімгі адамға біз аймағымызда өтетін әр түрлі фестифальдарда қол жетімді. Әуе шарында ұшуың алыстығы желдің күшіне байланысты, және орташа жел күші кезінде бұл 20-30 км.

Дельтапланеризм тез дамып келе жатқан әлемдегі танымал спорт түріне кіреді. Бүгінде бүкіл жер бетінде 9 жуық дельтапланерист есептеледі, оның үстіне әрбір жылы аспанға мыңға жуық жаңадан келген дельта пилоттар көтеріледі.

2. 5 Белсенді туристік саяхаттың экзотикалық түрлері

Ғарыштық туризм . Экстремалды туризмнің ең қымбат және ең экзотикалық түрі - Жер орбитасына саяхаттау. Әзірге ғарыштық саяхатшылардың саны саусақпен санарлық - бұл американдық миллионер Денис Тито және ОАР азаматы Марк Шаттлворд. Біріншісі Халықаралық ғарыш станциясында бір апта болу үшін 12 млн. $, екіншісі- 14 млн. $ жұмсады. Кейінірек МКС стартқа N'Ssync тобының солисті Лэнс Басс дайындалды, бірақ қаржыландырудың жетіспеушілігінен оның старты болған жоқ. Дегенмен «Росавиакосмос», болашақта турлардың құны төмендейтіндігін, Жердің