Мемлекеттік аппарат қызметкерлерінің негізгі міндеттері

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

МЕМЛЕКЕТТІК АППАРАТ КУРСОВАЯ

ЖОСПАРЫ
КІРІСПЕ 3
1. Мемлекеттік аппараттың түсінігі мен мазмұны 4
2. Мемлекеттік органдардың түрлері және қызметі 8
ҚОРЫТЫНДЫ 17
ҚОЛДАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 18

КІРІСПЕ

1. Мемлекеттік аппараттың түсінігі мен мазмұны

Мемлекеттік аппарат - қоғамды басқару үшін арнаулы құрыл-ған мемлекет
органдарының біртұтас жүйесі. Оның нышандары: мемлекет қоғамды басқаратын
және тек қана қызметпен шұғыл-данатын адамдардан тұрады; мемлекеттік
аппарат мекеме мен органдардың байланыс жүйесі; мемлекет органдарының
қызметі ұйымдастырушылық, материалдық және өкімшілік кепілдіктерімен
қамсыздандырылады; мемлекеттік аппарат азаматтардың заңцы мүдделер мен
құқықтарын қорғау үшін құрылады. Қазақстан Рес-публикасы "Мемлекеттік
қызмет туралы5 Заңның екінші бабын-да: "Мемлекеттік қызмет — азаматтардың
мемлекеттік органдар мен олардың аппаратында конституциялық негізде жүзеге
асы-рылатын және мемлекеттік басқаруды жүзеге асыруға, мемлекеттің өзге де
міндеттері мен функцияларын іске асыруға бағытталған кәсіби ьдызмет"
делінген.
Мемлекеттік аппараттың ерекше ішкі құрылысы бар: олардың арасындағы
қатынастар бір жүйеге біріктіріледі. Бүл жүйенің негізін экономика, саяси
қарым-қатынастар, сана-сезім қүрады. Осы жүйеде әпбір органның өзінің орны,
бір—бірімен қарым қатынас-тары, қызметінің негізгі принциптері көрсетіледі.
Дамудың әрбір кезінде мемлекеттік органдардың орындайтын қызмет бабы және
істері өзгеріп отырады. Шығыс мемлекеттерде бүкіл аппаратты бір орталыққа
бағындыратын - патшаның билігі орнаған Парламенттік республикада негізгі
функциялар парламенттің қолында болады. Мемлекеттік аппарат дамуының
объективтік бағыттары байқалады: бюрократизация, дифференциация,
профессионализмнің өсуі. Мемлекеттің әрбір типіне мемлекеттік аппараттың
ерекше нышандары сәйкес келеді. Мемлекеттік қыз-мет — конституциялық
негізде баянды етілетін азаматтардың мемлекеттік органдар мен оның
аппаратындағы мемлекеттік бас-қаруды, басқа да мемлекеттік міндеттер мен
қызметтерді атқару-ды жүзеге асыратын кәсіптік қызметі.[1]
Қазіргі мемлекеттік аппараттың қызметі мынадай принциптер-мен
реттеледі: мемлекет аппаратының ішкі қүрылысы және
күзыретінің нәтижелі, тиімді болуы. Ол үшін оның қызметі демок-
ратиялық, Конституциялық, зандылық принциптерге сәйкес бо-луға тиіс.
Мемлекеттің лауазымды адамдары, қызметкерлері нор-маларды жоғары этикалық
дәрежеде орындауы қажет. Мемлекеттік аппарат халықтың мүддесін қорғап, соны
іске асыруға міндетті. Халықтың мемлекетті басқару процесіне қатысуның
демократия-лык жолдары—олардың сайлауға қатысуы, халықтың өкілдері
мемлекеттік аппаратты қүрады, азаматтардың құқықтары мен бос-тандықтарына
мемлекет кепілдік береді. Халық мемлекеттік аппа-раттың қызметіне көмек
беру үшін қоғамдық үйымдарды қүрады, олар мемлекеттік аппаратпен
байланысатын саяси жүйені қүрады. Конституцияның 33 бабында "Азаматтардың
тікелей және өз өкілдері арқылы мемлекеттің өкілдік, атқарушы және сот
органда-рының қүрылуы мен жүмыс істеуі жөніндегі әрекетін жүзеге асыру
мүмкіндігі" делінген. Қатысудың түрлері былай деп белгіленеді: мемлекеттік
органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарына жеке және үжымдық
өтініштер жолдау; мемлекеттік органдар мен өзін өзі басқару органдары
сайлау және оларға сайлану, референ-думға қатысу, мемлекеттік қызметке
кіру.
Мемлекеттік қызметтің принциптері: зандылық; мемлекеттік биліктің заң
шығарушы, атқарушы және сот тармақтарына белінуіке қарамастан, мемлекеттік
қызмет жүйесінің біртүтастығы; азаматтардың қүқықтарының, бостандықтары мен
заңды мүдделерінің мемлекет мүдделері алдында басымдығы; мемлекет қызметіне
кіруге, қатысуға еріктілігі; өз өкілеттері шегінде жоға-ры түрған
мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдар қабыл-,даған шешімдердің төменгі
мемлекеттік органдар қызметшілерінің орындауы үшін міндеттілігі;
мемлекеттік қызметкерлердің кәсіпқойлығы мен жоғары біліктілігі6.
Билік бөліну принциптері. Қазақстанның біртүтас мемлекеттік билігінің
тармақтарға бөліну принципі Конституцияда белгіленген негізгі принциптердің
біреуі ғана емес, ең күрделісі. Республика-дағы мемлекеттік билік біртүтас,
өйткені бірден-бір бастауы -Кдзақстан халқы және мемлекеттің егемендігі
бөлінбейді. Бүл билік өзінің бөліну принципіне сәйкес заң шығарушы,
атқарушы және сот жүйесіне бөлінеді және биліктер бір-бірін шектейді.
Мемлекет аппараты өз қызметін ашық және жариялық істеуге тиісті.
Мемлекеттік органдардың қызметтерінің кәсіпшілігі, тәжірибесі және
хабардардығы өте жоғары болуға тиісті. Мемлекеттік аппарат өзінің
қызметінде бар зандардың талабын мүлтіксіз орындауға тиісті.
Мемлекет аппаратының ішкі қүрылысы — қатаң тәртіпті, су-бординацияны,
олардың бір-бірімен байланысын жақсарту. Мемлекеттік аппарат біртүтас
күрделі жүйе, ол бірнеше салаларға бөлінеді: заң шығару, атқару және сот
жүйелері; кұқықты қорғау және қарулы күштер жүйесі. Бүл мекемелердің
алдында түрған мақсаттары, ішкі қүрылыстары, қүзыреті, қолданатын әдістері
мен принциптері. Оларды біріктіріп, қызметтерін жақсы атқаруға жағ-дай
қалыптасады.
Мемлекеттік аппарат - алдында түрған ерекше мақсаты бар және соны
орындау үшін құзыреті бар мемлекеттік аппараттың бір буыны. Мемлекеттік
аппараттың қүрылуы мен қызметі, негізгі өкілеттілігі Конституцияда және
конституциялық актілерде көрсетіледі. Әрбір мемлекеттік аппарат өз қызметін
мемлекеттік, материалдық, үйымдық және зорлау күшімен қорғайды. Мемлекеттік
аппарат мемлекеттің атынан функцияларын атқара-ды, әрқайсысының алдында
түрған мақсаттары заңда анық белгіленген. Баска мемлекеттік органдарымен
қалай қатынасаты-ны, ішкі қүрылысы, қүзыреті белгіленген. Мемлекеттік
аппарат-тың негізгі нышаны оның мемлекеттік билігі. Бүл мемлекеттік билікті
былай түсінуге болады: олар мемлекеттің атынан барлық субъектілерге
міндетті нормативтік актілерді шығарады, немесе қүқықтық нормалардың
орындалуын тексереді, ал кейбір кезде жазаға тартуға қүқығы бар.
Мемлекеттік заңдарға сәйкес мемлекеттің міндеттері мен функцияларын іске
асыру мақсатын-да мемлекеттік аппарат өкілеттікті жүзеге асыратын толып
жатқ-ан қызметтер атқарады. Мемлекеттік қызметкерлердің өкілеттіктері
мемлекеттік органдар алдында түрған мақсаттарға және міндеттерге сәйкес
анықталады. Мысалы, прокуратура органдары, сот жүйесі, МВД, КГБ қүқықты
қорғау қызметін атқарады. Бүл органдар бір бірімен байланысты. Бәрі бірге
жалпы қүқық қорғау жүйесіне жатады.
Мемлекеттік аппарат қызметкерлерінің негізгі міндеттері: ҚР
Конституциясы мен зандарын, азаматтар мен заңцы түлғалардың құқықтарын,
бостандықтары мен занды мүдделерін қорғауды қам-тамасыз ету; заңдарда
белгіленген тәртіп пен азаматтардың өтініштерін қарауға, олар жөнінде
қажетті шаралар қолдануға; өздеріне берілген қүқықтар шегінде және занды
міндеттеріне сәй-кес өкілеттерді жүзеге асыруға; мемлекеттік және еңбек
тәртібін сақтауға; өздерінен жоғары басшылардың бүйрықтары мен өкімдерін,
шығарылған шешімдері мен нүсқауларын орындауға; өз өкілеттігінің шегінде
мәселелерді қарауға және солар бойынша шешімдер қабылдауға, белгіленген
тәртіппен лауазымдық міндеттерін атқару үшін қажетті акдарат пен
материалдарды алуға құқықтары бар.

2. Мемлекеттік органдардың түрлері және қызметі

1 . Мемлекеттік органдар бірнеше топқа бөлінеді, олар
атқаратын
қызметтеріне сәйкес жүйе-жүйеге, сала-салаға жіктеледі. Мемлекеттің
органдар өкілеттігінің шеңберіне қарай үш топқа бөлінеді:
1). Мемлекеттік билік органдары: Парламент, Президент және
Маслихаттар; 2). Мемлекеттік атқару органдары: үкімет, министрліктер,
ведомстволар, жергілікті басқару органдары, өкімдер. Мемлекеттік
органдарының қүрылу тәртібі мен алдына қойылған мақсаттары. Мемлекеттік
органдар үш топқа бөлінеді: өкілетті органдар, атқару органдар және сот
немесе құқық қорғау органдары.
Республика Президенті мемлекеттік аппаратта ерекше орын алады, ол үш
биліктің біріне де жатпайды. Ол мемлекет билігінің барлық тармағының
келісіп жүмыс істеуін және өкімет органда-рының халық алдындағы
жауапкершілігін қамтамасыз етеді. Пре-зидент - мемлекеттің басшысы,
мемлекеттің ішкі және сыртқы саясатының негізгі бағыттарын айк£індайтын, ел
ішінде және халы-қаралық қатынастарда Қазақстанның атынан екілдік ететін
жоға-рғы лауазымды түлға. Президент халық пен мемлекеттік билік бірлігінің,
Конституцияның мызғымастығының адам және аза-мат қүқықтары мен
бостандықтарының нышаны әрі кепілі.
Өкілетті органдар. Жоғарғы өкілетті органдарды халық сайлай-ды.
Парламент — заң шығару функциясын жүзеге асыратын Рес-публиканың ең жоғарғы
өкілді органы. Оның өкілеттік мерзімі — төрт жыл. Парламент тұрақгы негізде
жүмыс істейтін екі палата-дан: Сенат және Мөжілістен түрады. Сенат
облыстардан, респуб-ликалық маңызы бар қаладан және астанасынан екі адамнан
тиісінше барлық өкілді органдары депутаттарының бірлескен отырысында
сайланатын депутаттардан түрады.(^)депутатты Прези-дент тағайындайды.
Мәжіліс Республиканың әкімшілік-аумақтық бөлінісі ескеріле отырып қүрылатын
және сайлаушылар саны шамамен тең бір мандатты аумақтық сайлау округтері
бойынша сайланатын 67 депутаттардан түрады. Негізінде заң шығару тек
парламенттің қүзыреті, бірақ кейде басқа жоғарғы органдар осы жүмысқа
кіріседі. Парламент кейбір зандарды қабылдау қүқығын Президентке береді,
оны делегаттылық зандылық деп атайды. Қазақстан тарихында екі палаталық
парламент 1995 жылғы Кон-ституциясында жарияланған. Бүл Парламенттің
қабылдаған заң-дарының сапасын көтеруге, парламентті біршама түрақты және
орнықты органға айналдыру үшін қолданған шара. Қазақстан-ның сайлау жүйесі
мажоритарлық типке жатады, сайлауға көп саяси партиялар қатысады. Бүл
палатаға сайланған депутаттар 25 жасқа толуы керек. Қазақстан парламентінің
ерекшелігін жоға-рғы палатасының қүрылуы және оның қызмет бабы көрсетеді.
Депутаттардың бір жартысы екі жылға, ал екінші жартысы төрт жылға
сайланады. Сенатқа 30 жасқа толған адамдар депутат бо-лып сайланады.
Парламент негізгі заң шығарушы орган. Парламенттің сессиясы оның
палаталарының бірлескен және бөлек отырыстары түрінде өткізіледі.
Парламенттің үйлестіруші орган-дары — бюро, жүмыс органдары — түрақты
комитеттері, бірлескен комиссиялары болып табылады. Президент мемлекеттің
жоғарғы қызметкерлерін тағайындағанда парламент келісімін береді, олар-дан
есеп алады, соғыс және бітім мәселелерін шешеді, халық ре-ферендум
тағайындау туралы бастама көтереді, конституциялық зандылық туралы жыл
сайын жолдауын тындайды, өзінің ішкі сүрақтарын шешеді, және басқа да
Конституция жүктеген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
Парламенттің әр палатасының бөлек отырысында шешетін қүзыреті бар.
Сенат тағайындау мәселелерінің кебіне өзі қатыса-тын болса, Мәжіліс заң
қозғау және қаржы мәселелерді шешеді. Парламент қабылдаған заңцарға
Президент қол қояды да, занды осыдан кейін жариялайды. Заң шығару жүмысын
президенттің өзі де атқара алады. Бүл екі жағдайда бола алады: Парламенттің
екі палатасының депутаттары уақытша заң шығару билігін Пре-зидентке 23
дауыспен рүқсат берсе (Конституцияның 53 бабы), Президент заң жобалардың
қарау басымдылығын белгілейді, Пар-ламент осы жобаны енгізілген күннен
бастап бір айдың ішінде қарауы тиіс. Заң шығару жүмысын тікелей халықтың
өзі де атқара алады, бүл жағдай референдум деп аталады. Қазақстанның 1995
жылғы Конституциясы осылай алынды.
Атқару билік өкіметтің қолында жиналған. Президенттік рес-публикаларда
өкімет саяси және үйымдық түрғыдан президент қамтитын атқарушы билік
тармағына жатады. Парламенттің қаты-суымен Президент басқарады әрі құрады,
оның дербес қүзыретті алқалы шешуші органы. Кабинет мүшелері бүкіл халық
сайлаған Президент алдында дербес жауап береді. Үкіметтің нақты
егеменділігі нақты мемлекет басшысының субъективтік пікіріне тікелей
тәуелді. Қазақстан Республикасының үкіметі — атқарушы билікті жүзеге
асыратын, атқарушы органдардың жүйесін басқа-ратын және олардың қызметіне
басшылық ететін мемлекеттік орган. Оның зандық ауқымы түрғысынан —
Конституцияда және қолданылып жүрген заңдарда белгіленген. Бүл занда
Қазақстан Республикасы Президентінің 1995 жылы 18 желтоқсандағы кон-
ституциялық күші бар жарлығымен бекітілген. ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.